G'azablangan 12 odam
| G'azablangan 12 odam | |
|---|---|
.jpg) film uchun poster | |
| Janri | drama |
| Rejissyor(lar) | Sidney Lumet |
| Prodyuser(lar) | Genri Fonda, Reginald Rose |
| Ssenariynavis(lar) | Carl Lerner |
| Rollarda |
|
| Bastakor(lar) | Kenyon Hopkins |
| Kinematografiya | Andoza:Boris Kaufman |
| Muharrir(lar) | Karl Lerner |
| Studiya(lar) | Karl Lerner |
| Chiqarilgan sanasi | 1957 – yil 10 – aprel |
| Davomiyligi | 96 minut |
| Mamlakat |
 AQSh |
| Til | inglizcha |
| Byudjeti | $337,000 |
| Daromadi | $2 million |
Gʻazablangan 12 odam – 1957-yilda Sidney Lumet rejissyori boʻlgan, Reginald Rouzning 1954-yildagi xuddi shu nomdagi teleserialidan moslashtirilgan amerikalik yuridik drama filmi. [1]Filmda 12 kishidan iborat hakamlar hay’ati asosli shubhalar asosida qotillikda ayblangan oʻsmirni hukm qilish yoki oqlash haqida qaror qabul qilishlari haqida hikoya qiladi. Ular oʻrtasidagi kelishmovchilik va ziddiyat hakamlar hay’atini ularning axloqi va qadriyatlarini shubha ostiga qoʻyishga majbur qiladi. Unda bosh rollarni Genri Fonda (u ham Reginald Rose bilan birga film prodyuseri), Li J. Kobb, Ed Begli, E. G. Marshall va Jek Uorden ijro etgan.
Amerika jinoiy hay’atlari sudlarida hukmlar bir ovozdan boʻlishi kerakligi sababli, 12 nafar gʻazablangan odamlar konsensus yaratish usullari va jarayonda duch keladigan qiyinchiliklarni oʻrganadi. Erkaklarning shaxsiyat doirasi mojarolarning intensivligini taʼkidlaydi. Hakamlar hay’ati aʼzolari faqat raqam boʻyicha aniqlanadi; soʻnggida suhbat almashguncha hech qanday nom oshkor etilmaydi. Film tomoshabinlarni hakamlar hay’atining shaxsiyati, tajribalari va harakatlarini kuzatish orqali oʻz imidjini baholashga majbur qiladi. Film, shuningdek, bitta toʻplamdan deyarli eksklyuziv foydalanish bilan ajralib turadi, bu yerda filmning uch daqiqasidan tashqari hammasi sodir boʻladi.
12 gʻazablangan erkaklar filmi iliq qarshi olinishiga qaramay, tanqidchilarning olqishiga sazovor boʻldi. 30-Oskar mukofotlari marosimida u "[Eng yaxshi film]", „[Eng yaxshi rejissyor]“ va „Eng yaxshi ssenariy“ nominatsiyalariga sazovor boʻldi. Bu koʻpchilik tomonidan yaratilgan eng zoʻr filmlardan biri sifatida baholanadi. 2007 – yilda u Kongress kutubxonasi tomonidan „madaniy, tarixiy yoki estetik jihatdan ahamiyatli“ sifatida Amerika Qoʻshma Shtatlari Milliy Filmlar reestrida saqlash uchun tanlangan.[2] Bundan tashqari, u AFIning 10 ta eng yaxshi 10 taligi uchun Amerika Kino Instituti tomonidan (1962 – yildagi „Masxara qushini oʻldirish“ filmidan keyin) ikkinchi eng yaxshi sud dramasi sifatida tanlandi.[3]
Syujet[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nyu-York okrugi sudining haddan tashqari qizib ketgan hakamlar hay’ati xonasida hakamlar hay’ati zoʻravon otasini pichoqlab oʻldirishda ayblangan 18 yoshli kambagʻal yigitning ishini muhokama qilishga tayyorlanmoqda. Sudya ularga agar biron bir asosli shubha boʻlsa, sudyalar aybsiz deb topilgan hukmni qaytarishni buyuradi; agar aybdor deb topilsa, sudlanuvchi elektr stul orqali majburiy oʻlim jazosini oladi. Hukm bir ovozdan boʻlishi kerak.
Avvaliga ish aniq koʻrinadi. Qoʻshnisining guvohlik berishicha, sudlanuvchi otasini derazasidan oʻtib ketayotgan baland poyezd oynasi orqali pichoqlagan. Yana bir qoʻshnisining guvohlik berishicha, u sudlanuvchining otasini oʻldirish bilan tahdid qilgani va otaning jasadi polga urilganini eshitgan; keyin, u oʻz eshigiga yugurib borarkan, sudlanuvchini zinapoyadan yugurib tushayotganini koʻrdi. Bolaning zoʻravon oʻtmishi bor; u yaqinda qotillik joyida topilgan, barmoq izlari tozalangan bir xil turdagi kalit sotib olgan, biroq uni yoʻqotib qoʻyganini daʼvo qilgan.
Ishlab chiqarish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Reginald Rosening „12 gʻazablangan odam“ filmi stsenariysi dastlab televidenie uchun ishlab chiqarilgan (Robert Kammings hakamlar aʼzosi 8 rolida ishtirok etgan) va 1954 - yil sentyabr oyida CBS telekanalining [Studio One] dasturida jonli efirga uzatilgan. Bu spektaklning toʻliq kineskopi, yillar davomida yoʻqolgan edi. 2003 – yilda topilgan. U Nyu-Yorkdagi Chelsi studiyasida sahnalashtirilgan.[4]
Televizion ishlab chiqarishning muvaffaqiyati filmga moslashishga olib keldi. Oldingi rejissyorlik kreditlari orasida „Alkoa soati“ va „Studio One“ kabi televizion spektakllar uchun dramalar boʻlgan Sidney Lumetni Genri Fonda va Rose rejissyorlik qilish uchun yollashdi. „Gʻazablangan 12 inson“ Lumetning birinchi badiiy filmi va Fonda va Rose uchun (Orion-Nova Productions prodyuserlik kompaniyasi ostida) yagona prodyuser krediti edi.[5] Keyinchalik Fonda boshqa hech qachon film suratga olmasligini aytdi.
Film Nyu-Yorkda suratga olindi va qisqa, ammo qattiq mashq jadvalidan soʻng, uch haftadan kamroq vaqt ichida 337 000 dollar (2022-yilda 3 511 000 dollar ekvivalenti) byudjetida yakunlandi. Rose va Fonda maoshlarini kechiktirishdi.
Mukofotlar va nominatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Film Amerika kino instituti tomonidan AFIning 10 ta eng yaxshi 10 taligi roʻyxatida „To oʻldirishdan keyin“ [6] ikkinchi eng yaxshi sud dramasi sifatida tanlandi va Rotten Tomatoes filmining eng yaxshi 100 ta filmidagi eng yuqori baholangan sud zalidagi dramadir. Hamma vaqt.[7]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „"Film reviews: 12 Angry Men"“. Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „"Librarian of Congress Announces National Film Registry Selections for 2007"“. Library of Congress, Washington, D.C. Retrieved (2020-yil 15-may). Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „"AFI's 10 Top 10 Courtroom Drama"“. American Film Institute (june 17, 2008. retrieved november 29, 2014). Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „Alleman, Richard (February 1, 2005)“. New York: The Movie Lover's Guide: The Ultimate Insider Tour of Movie New York Broadway Books. p. 231. Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „"Telecast and Theatre Film, Looks As If '12 Angry Men' May Reap Most Dough As Legit Play"“. Hollinger, Hy. Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „AFI's 10 Top 10 Courtroom Drama“. "AFI's 10 Top 10 Courtroom Drama" (june 17, 2008. retrieved november 29, 2014). Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
- ↑ „Top 100 Movies of All Time“. Rotten Tomatoes. (retrieved november 29, 2014). Qaraldi: 19-sentabr 2023-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 12 Angry Men at IMDb
- 12 Angry Men at theTCM Movie Database
- 12 Angry Men at AllMovie
- 12 Angry Men at the [https://en.wikipedia.org/wiki/AFI_Catalog_of_Feature_Films
| American Film Institute Catalog