Foydalanuvchi:Mirsadikova Aziza/Kim Man Jun
| Tug'ilgan sana | 1637 yil |
| O'lim sanasi | 1692 yil 30 aprel |
| O'lim joyi | Namhe, Kensan-Namdo, Koreya Respublikasi |
| Mamlakat | Xoseon |
| Otasi | Kim Ikkem |
Kim Man Jun — koreys. 김만중 (1637 - 1692) - olim, shoir va siyosatchi.
Qisqacha biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mamlakati manjurlar tomonidan bosib olingan va vayron bo'lgan yili Koreyada tug'ilgan. Uning otasi dushman poytaxtni egallab olgandan keyin o'z joniga qasd qildi va bo'lajak yozuvchi uning o'limidan keyin tug'ildi.
Avvaliga Kim Man Jun aristokratik oiladan bo'lgan yigitning odatiy yo'lidan bordi: klassik ta'lim, unvon uchun imtihonlar, rasmiy martaba va mamlakat siyosiy hayotida ajralmas ishtirok - partiyalarning hokimiyat uchun kurashi. An'anaga ko'ra, yozuvchining oilasi G'arbiy partiyaga mansub bo'lib, mamlakatni ushbu partiya egallab olgach, Kim Man Jun yuqori martaba va harbiy bo'lim boshlig'i lavozimini oldi. 1689 yilda G'arbiy partiya hokimiyatdan chetlashtirildi va Kim Man Jun janubiy Namxae oroliga surgun qilindi. U bu surgundan qaytmadi, o‘pka silidan vafot etdi. Uning o'limidan 6 yil o'tgach, G'arbiy partiya yana hokimiyatga keldi va Kim Man-jun vafotidan keyin "ma'rifatli va ota-onaga hurmatli" unvonini oldi.
Ijodkorlik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yozuvchi ishdan bo'shatilib, surgun qilinganida, 1689 yildagi saroy to'ntarishiga birinchi javob uning koreys tilida yozilgan birinchi romani bo'lgan "sa xonimning janubda yurishi" romani edi. Uydan haydab chiqarilgan va xoin kanizak tomonidan tuhmat qilingan ayolning hikoyasida yozuvchi Koreya suvereniteti Sukjong (1675-1720 yillarda hukmronlik qilgan) ayol Yingxen imperatorining taqdirini tasvirlab bergan. Roman sanasi yo'q, lekin u saroy voqealarining "qizg'in izidan" yozilgan. Kim man Jun hali ham siyosiy ehtiroslarga to'la bo'lib, hukmdorning burchini buzgan va kanizakka berilib ketgan hukmdorini qoralaydi. Yozuvchi hali ham adolat g'alabasiga, "sharmandali saroy ahli" ni qoralashga va tegishli tartibni o'rnatishga umid qilgan. Biroq, uning umidlari puchga chiqdi va sog'lig'i uchun halokatli joylarga surgun qilindi. Koreys tilida yozilgan ushbu roman Xitoy tiliga tarjima qilingan va shu tariqa ikki tilda, qo'lyozmalar va yog'och taxtalarda tarqatilgan. 18-19-asrlarda koreys hikoyasi nasrida u oilaviy to'qnashuv va xarakter turlarining namunasini berdi. Keyinchalik asarlar romandan butun epizodlarni va hatto qahramonlarning ismlarini oldi.
Siyosiy voqealardan yakkalanib qolgan kim man Jun o'zining ikkinchi romani - "osmon balandligida uxlash" ("to'qqiz bulutli uyqu"tarjimasining ikkinchi versiyasi) ni yozadi. Ushbu roman kimning doimiy ehtiroslari bilan inson tabiati haqidagi fikrlarining natijasi edi. Roman "hayot-orzu"mavzusini muhokama qiladigan buddaviy masal shaklida yozilgan. Koreys adabiyotining bir nechta asarlari "osmon balandligida uxlash"kabi mashhurlik bilan maqtana oladi. Turli vaqtlarda, yaxshi va arzon qog'ozda yozilgan Xitoy va koreys tillaridagi qo'lyozmalar va yog'ochdan yasalgan buyumlar, roman jamiyatning turli qatlamlarida o'qilganligini, oddiy xalq versiyalari esa "bulutlar" ning ko'ngilochar syujetini — qahramonlarning dunyoviy sarguzashtlarini afzal ko'rganligini aytadi: keng o'quvchi buddist g'oyalariga tegmadi, u sarguzashtlardan xavotirda edi. Yan soyu (romanning bosh qahramoni) va sakkiz ayolning munosabatlari 19-asr hikoyalarida erotik metafora sifatida paydo bo'lishi bejiz emas.
Ikki romanidan tashqari kim man Jun "sopho. Cho'tkaning irodasi bilan " (sopho — muallifning adabiy taxallusi). Asar hujjatli va badiiy Nasr turiga kiradi — suphil.
1689 yil oxirida yozuvchi onasining o'limi haqida xabar oldi. U allaqachon surgunda bo'lganida, u bilan xayrlasha olmadi. U onasiga bo'lgan muhabbatini va uning astsetik hayotiga qoyil qolishini biografiyasida "Yun xonimning ezgu va hurmatli xotinining ishlari" ni ifoda etgan.
Kim Manchong Xitoy tilida she'rlar yozgan, ular "Sophoning nafis adabiyoti to'plami"nomli kompozitsiyada to'plangan. To'plamga ikki yuzdan ortiq she'rlar kiritilgan, ularning katta qismi uning shaxsiy taqdirining burilishlari, ayniqsa hayotining so'nggi yillari bilan bog'liq.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Swartz A. Man-jung Kim //Open Library (ing.) — 2007.
- KIM MANJUNG//Encyclopædia Universalis (fr.) — Encyclopædia Britannica.
- Man-jung Kim//Faceted Application of Subject Terminology
- Bibliothèque nationale de France BNF (fr.): ochiq ma'lumotlar platformasi — 2011.
- Kim Man-jung// SNAC (ing.) — 2010.
- Kim man Jun / A. F. Trotsevich / / musodara qilish idorasi — qirg'izlar. - M. : Buyuk rus entsiklopediyasi, 2009 yil. - P. 683. - (Katta rus entsiklopediyasi : [35 jildda] /ch. tahrirlangan yu. S. Osipov ; 2004—2017, т. 13). — ISBN 978-5-85270-344-6.