Foydalanuvchi:Akmalov Akrom/Davomiy (uzoq) harakat (ob'ekt, shaxsning holati)
Davomiy (uzoq) harakat (ob'ekt, shaxsning holati)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Davomiy (uzoq) vaqt 着 zhe qo'shimchasi yordamida hosil bo'ladi va harakatning hozirgi zamonda sodir bo'lishini ko'rsatadi.
[tahrir | manbasini tahrirlash]老师站着 – o'qituvchi turadi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ba'zan harakatning to'liq emasligi zarracha bilan ta'kidlanishi mumkin 呢:
王老师跟一个学生说着话呢
– Wáng lǎoshī gēn yí gè xuéshēng shuō zhe huà ne
- O'qituvchi Vang bitta talaba bilan suhbatlashadi
Rad etish:
没 + fe'l + 着
他没坐着 – u o'tirmaydi
Qurilma fe'l + 着 + fe'l:
他坐着看书
– tā zuò zhe kàn shū
- U o'tirgan holda kitob o'qiydi
穿着新衬衫上课
– chuān zhe xīn chènshān shàngkè
- Yangi ko'ylakda darsga keeling
Qurilma 在,正,正在+ fe'l + 着 + qo'shimcha + 呢
他正在看着画报呢
ta zhèngzài kàn zhè huàbào ne
Ayni paytda u jurnalni o'qiydi
Davomiy harakat davomiylik bilan birlashtirilmaydi!
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bu degani emas: 他写着字写十分钟
[tahrir | manbasini tahrirlash]着 qo'shimchasi shakllanmagan:
- O'z-o'zidan uzoq muddatli harakatni ifoda eta olmaydigan fe'llar, ya'ni uzoq vaqt davomida davom eta olmaydi. Bu, masalan, kabi fe'llar:
进-kirish
出-chiqish
- O'z-o'zidan uzoq muddatli harakat yoki holatni ifodalovchi fe'llar:
爱-sevgi
恨-nafrat
怕-qo'rqish
知道-bilish
- Modal fe'llar oldida turgan fe'llar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Inkor 没 va 没有 yordamida hosil bo'ladi , bunda 呢 zarrachasi saqlanmaydi va 着 qo'shimchasi saqlanadi.
[tahrir | manbasini tahrirlash]Masalan:
我没看着英文书,我复习课文
wo méi kànzhe yingwén shi, wo fùxi kèwén
Men kitobni ingliz tilida o'qimayman, dars matnini takrorlayman
So'roq gap, shuningdek, gapning oxiriga qo'yilgan va inkor emas, balki savolni ifoda etish vositasi bo'lgan 没有 yordamida tuziladi:
-你看着英文书没有?- Ingliz tilida kitob o'qiyapsizmi?
- 没有 – yo'q.
-你看着英文书没有?- Ingliz tilida kitob o'qiyapsizmi?
- 看着 – o'qiyapman
门关着没有?- Eshik yopilganmi?
没有,门开着 - Yo'q, eshik ochiq