Formula 500

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Formula 500 (F500) — bu Amerika sport avtomobillari klubi (SCCA) va Oʻrta gʻarbiy sport avtomobil klublari kengashi (MCSCC) tomonidan tashkil etilgan ochiq gʻildirakli poyga musobaqasi hisoblanadi[1].

Formula 500 dastlab 1980-yillarning boshida Formula 440 (F440) sifatida tashkil etilgan. Bir nechta shassi ishlab chiqaruvchilari yangi qoidalar toʻplamiga turli dizaynlarni ishlab chiqaradilar. Dvigatellar qoidalar toʻplami bilan belgilanadi va ishlab chiqaruvchilarga dvigatelning ichki qismlarini oʻzgartirishga ruxsat berilmaydi. F500 avtomobillari anʼanaviy amortizatorlar oʻrniga silindrsimon kanistrda joylashgan juda oddiy elastomerikdan foydalanadi. Qoidalarga koʻra elastomerning qalinligi 2 „diametri 1“ boʻlishi kerak, ammo elastomerik kamonlarning boshqacha dizaynlari keng tarqalgan. Bundan tashqari, har bir shassi ishlab chiqaruvchisi oʻlchov cheklovlariga rioya qiladigan oʻz dizayni boʻyicha kuzovlarni ishlab chiqaradi. Ushbu qoidalar nisbatan arzon narxlarda juda raqobatbardosh poyga oʻtkazish imkonini beradi, bu esa avtomobilni sozlash koʻnikmalarini kafolatlaydi.

F500 dvigatellari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eric Christensen KBS Mk-8 poyga mashinasi bilan Feniks xalqaro poygasida, 1999-yil yanvar

Formula 500 avtomobillari ikki silindrli, suv bilan sovutilgan ikki taktli dvigatel bilan jihozlangan. Zamonaviy avtomobillar Rotax 494 yoki Ski-Doo avtomobillari uchun ishlab chiqarilgan Rotax 493 dan foydalanadi. Hozirgi kunda asosan tadbirlar uchun ishlatiladigan eski avtomobillar Kawasaki 440/A dvigatelidan foydalangan. AMW 500L-85/250-2 R2c dvigatellaridan Formula 500 poygalarida foydalanish mumkin boʻlsa-da, kamdan-kam qoʻllaniladi.

Kawasaki tomonidan ishlab chiqarilgan Kawasaki 440/A dvigateli 38 mm Mikuni VM seriyali karburatorlar va sozlangan qoʻsh egzozdan foydalanadigan 436 cc pistonli portli dvigateldir. Ushbu dvigatel hozirga kelib yoʻl poygalarida raqobatbardosh boʻlmasa-da, u hali ham Solo II va Autocross tadbirlarida keng qoʻllaniladi. AMWdan tashqari barcha F500 dvigatellari singari, Kawasaki dastlab qor ustida harakatlanadigan avtomobil dvigateli sifatida ishlab chiqarilgan. U 1980-yillarning boshidan beri ishlab chiqarilmaydi. Ushbu dvigatellar uchun ehtiyot qismlarni topish qiyinlashmoqda.

Two Stroke International tomonidan ishlab chiqarilgan AMW 500L-85 dvigateli F500ga 1994-yilda taqdim etilgan. Bu 38 mm Mikuni SuperBN egizak karburatorlardan foydalangan holda ishlatiladigan 497 kub hajmli dvigateldir. Ushbu kattaroq, kuchliroq dvigatellarning ishlashini avvalgi dvigatellarga mos ravishda ushlab turish uchun SCCA AMW dvigatelida maxsus Y egzoz manifoldi va bitta sozlangan quvurdan foydalanishni talab qiladi[2]. F500-da ishlatiladigan boshqa dvigatellardan farqli oʻlaroq, AMW dvigateli yengil samolyot dvigatelining hosilasidir. Ushbu dvigatel hozirgi kunda ishlab chiqarilmaydi.

F500 uzatish vositalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

F500 avtomobillarida ishlatiladiganga oʻxshash ilgʻor doimiy oʻzgaruvchan uzatma (CVT)dan foydalanadi.

Chempionat tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klass Yil Trassa Chempion 2-o'rin 3-o'rin Qulay pozitsiya
F440 1984 Road Atlanta Michael Leathers Danny King Ray Little Danny King
F440 1985 Road Atlanta David W. Elliott Danny King Nick D'Amico David W. Elliott
F440 1986 Road Atlanta Michael Leathers David W. Elliott Brad Hulings David W. Elliott
F440 1987 Road Atlanta Michael Leathers David W. Elliott Brad Loehner David W. Elliott
F440 1988 Road Atlanta Dave Drissel Brad Loehner Paul Elliott Brad Loehner
F440 1989 Road Atlanta David W. Elliott Dave Drissel Michael Leathers David W. Elliott
F440 1990 Road Atlanta Paul Elliott David W. Elliott Brad Hulings Wesley Wilfong
F440 1991 Road Atlanta Paul Elliott David W. Elliott Chris Shultz Paul Elliott
F440 1992 Road Atlanta Chris Shultz Mike Brent Paul Elliott David W. Elliott
F440 1993 Road Atlanta Greg Grennan Paul Elliott Rusty Cook David W. Elliott
F440 1994 Mid-Ohio David W. Elliott James Martin Elder Rusty Cook Aaron Ellis
F440 1995 Mid-Ohio Ramon Partida Tim Tibbals Ron Vince Andy Lally
F440 1996 Mid-Ohio Jack Bennett Wesley Wilfong Howell C. Jones III Jim Hale
F500 1997 Mid-Ohio Mike Brent Wesley Wilfong David Lapham Mike Brent
F500 1998 Mid-Ohio Ron Vince David Lapham Wesley Wilfong Jeff Auberger
F500 1999 Mid-Ohio Jeff Auberger Mike Brent David Mitsch Aaron Ellis
F500 2000 Mid-Ohio Aaron Ellis Jim Schultz Rusty Cook Fred Edwards, Jr.
F500 2001 Mid-Ohio Elivan Goulart Jeff Jorgenson Calvin Stewart Thomas Edwards
F500 2002 Mid-Ohio Elivan Goulart Doug Marsh Kenny Price Elivan Goulart
F500 2003 Mid-Ohio Jonathan Dick Brian Novak Rusty Cook Doug Marsh
F500 2004 Mid-Ohio Jonathan Dick Aaron Ellis Jason Morales Doug Marsh
F500 2005 Mid-Ohio Doug Marsh Wiley McMahan Mike Brent Mike Brent
F500 2006 Heartland Park Bryan Golay David Cox Steven Jondal Jason Knuteson
F500 2007 Heartland Park Brian Novak Jason Knuteson James F. Libecco Jason Knuteson
F500 2008 Heartland Park Jason Knuteson Aaron Ellis David Lapham Jason Knuteson
F500 2009 Road America Jason Knuteson Patrick Gallagher Aaron Ellis Patrick Gallagher
F500 2010 Road America Patrick Gallagher Michael Mueller David Lapham Jason Knuteson
F500 2011 Road America Michael Mueller Jeremy Morales C.J. McAbee Michael Mueller
F500 2012 Road America Michael Mueller C.J. McAbee Mike Vacek Jason Knuteson
F500 2013 Road America James Weida Aaron Ellis Steve Jondal James Weida
F500 2014 Laguna Seca Brian Novak Wiley McMahan Jeff Jorgenson Brian Novak
F500 2015 Daytona Calvin Stewart Matthew Strand James Weida Wiley McMahan
F500 2016 Mid-Ohio Steven Thompson Brian Brothers Tom Diehm Calvin Stewart
F500 2017 Indianapolis Wiley McMahan Sven de Vries Steven Thompson Wiley McMahan
F500 2018 Sonoma Lance Spiering F Russell Strate Jr John W Walbran Jeff Jorgenson
F500 2019 VIR Wiley McMahan Calvin Stewart Eric McRee Wiley McMahan
F500 2020 Road America Wiley McMahan James Weida Calvin Stewart Calvin Stewart
F500 2021 Indianapolis Sven de Vries Ryan Mayfield Calvin Stewart Ryan Mayfield
F500 2022 VIR Sven de Vries James Weida Eric McRee James Weida

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Formula 500 - Videos“ (en). Sports Car Club of America. Qaraldi: 2022-yil 2-mart.
  2. „[F500 493 Rotax“]. f500.f500.narkive.com. Qaraldi: 2022-yil 2-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • F500.us Non-commercial and most active online forum dedicated to the current SCCA Formula 500 class. Includes category specific technical forums dedicated to engines, chassis, and CVT tuning. As well as general, news, event specific, and classifieds forums.
  • Formula500.org (Wayback Machine saytida 2019-01-21 sanasida arxivlangan) Formula 500 community run by eformulacarnews.com. Contains information pertaining to current happenings, technical info, how-to's, event news and a classifieds section
  • The Formula 500 Racing Web (Wayback Machine saytida 2020-02-20 sanasida arxivlangan) Now inactive former unofficial home page of SCCA F500 racing. The archived mailing list is a good historical resource of information.
  • The Sports Car Club of America is the major sanctioning organization that runs F500 races in the United States.
  • Formula 500 on YouTube Joe Palmer's YouTube Channel of Formula 500 In-Car Videos, and Slideshows.