Kontent qismiga oʻtish

Fleksitarianizm

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Fleksitarianizm yoki fleksitarizm — bu yarim vegetarian parhez boʻlib, bunda odamlar haftada bir yoki undan ko‘p kun davomida goʻsht iste’mol qilmaydilar.

Fleksitarianizmning turli xil taʼriflari qoʻllanadi. Gollandiyaning Natuur & Milieu atrof-muhit tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, fleksitarianlar haftasiga kamida bir kun davomida go‘sht, baliq yoki dudlangan go‘sht mahsulotlarini iste’mol qilmaydi[1]. Gollandiyaning I&O Research tadqiqot agentligi haftasiga bir yoki undan ortiq kun go‘sht iste’mol qilmaydigan kishilarni fleksitarianlar deb ataydi. Gollandiyaning oziq-ovqat salomatligi boʻyicha organi Voedingscentrumning taʼkidlashicha, fleksitarianlar haftasiga uch kun yoki undan ortiq kun davomida issiq ovqat paytida yoki ovqat oralig‘ida go‘sht iste’mol qilmaydilar (ammo baliq iste’mol qilishadi)[2].

Voedingscentrum maʼlumotlariga koʻra, 2015-yilda gollandiyaliklarning 55 % qismi fleksitarianlar boʻlgan[3]. Natuur & Milieu maʼlumotlariga koʻra, 2016-yilda gollandiyaliklarning 67 % qismi fleksitarianlar boʻlgan. Wageningen University & Research tadqiqotiga koʻra, oʻzlarini fleksitarian deb ataydigan gollandiyaliklar soni 2011-yildagi 14 foizdan 2019-yilda 43 foizgacha oshgan. Biroq, o‘zlarini fleksitarianlar deb ataydigan kishilarning go‘sht iste’mol qiladigan kunlari soni ushbu davr mobaynida haftasiga 2,9 kundan 3,7 kungacha ko‘paygan. Tadqiqotchilar bu asosan gollandlar orasida ushbu atamaning qadrsizlanishi bilan bog‘liq deb taxmin qilishgan[4].

LEI Wageningen UR tomonidan oʻtkazilgan tadqiqotga koʻra, 2010- va 2012-yillar orasida har kuni goʻsht isteʼmol qiladigan gollandiyaliklarning ulushi 26,7 % dan 18,4 % gacha kamaydi. Gollandiyaning Motivaction tadqiqot agentligining 2012-yil iyun oyi boshida oʻtkazgan tadqiqotiga koʻra, goʻsht isteʼmolini kamaytirish gollandiyaliklarning 35 foizi uchun ongli tanlovdir. Aholining 14,8 foizi haftada bir yoki ikki kundan ortiq vaqt davomida goʻsht isteʼmol qilmagan. Flandersda 2013-yilda har 6 kishidan 1 nafari haftada bir yoki bir necha kun goʻsht isteʼmol qilmagan. Toʻrtdan biri esa oyiga kamida bir marta kunini goʻshtsiz oʻtkazishni tanlagan.

2003-yilda Amerika dialekt jamiyati fleksitarian soʻzini yilning eng foydali soʻzi sifatida tanladi[5].

  1. „Onderzoek: 67% Nederlanders is flexitarier“ (nl). Natuur & Milieu (2016-yil 29-sentyabr). 2017-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-oktyabr.
  2. „Eet de flexitariër soms een broodje aap?“ (nl). Mountainview Research (2020-yil 9-mart). Qaraldi: 2021-yil 2-oktyabr.
  3. „Meer dan de helft van de Nederlanders is 'flexitariër' | Voedingscentrum“. www.voedingscentrum.nl. Qaraldi: 2021-yil 2-oktyabr.
  4. „Factsheet Consumptiecijfers en aantallen vegetariërs | Vegetariersbond“ (nl). De Nederlandse Vegetariërsbond (2020-yil iyun). 2022-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-oktyabr.
  5. „2003 Words of the Year“. American Dialect Society (2007-yil 13-yanvar). Qaraldi: 2007-yil 3-dekabr.