Filadelfiya metropoliteni
Filadelfiya metropoliteni — Filadelfiya (AQSh) shahridagi metro tizimidir. AQSHdagi toʻrtinchi eng qadimgi metro[1]. 1939-yilgacha Filadelfiya Rapid Tranzit kompaniyasi, keyin 1968-ilgacha Filadelfiya Transport kompaniyasi tomonidan boshqariladi. Hozirda u SEPTA transport kompaniyasi tomonidan boshqariladi va ikki linyadan iborat. Yo'lovchi tashish bo'yicha u Qo'shma Shtatlarda oltinchi o'rinni egallaydi; har kuni 289,300 kishi metrodan foydalanadi[2]. Tizimning umumiy uzunligi 40,9 km (25 milya). 53 ta stantsiyadan iborat.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shaharda 1903-yil aprel oyida estakada metro tizimining qurilishi boshlandi, "69-ko'cha Transport Markazi" - "15-ko'cha" nomli ilk uchastka 1907-yilda ochildi. Keyingi yilda "2-ko'cha" stantsiyasigacha bo'lgan yer osti uchastkasi ochildi va 1920-yillarga qadar u to'liq quvvat bilan ishga tushdi. 1956 yilda "40-ko'cha" stantsiyasidan "22-ko'cha"gacha bo'lgan qism yangi tunnelga ko'chirildi va yo'l o'tkazgich demontaj qilindi. 1980-yillarning oxiridan boshlab stansiyalar va yo'llarni bosqichma-bosqich rekonstruksiya qilish boshlandi, bu 2000-yillarning boshlarida yakunlandi.
"City Hall" stantsiyasidan "Olney"gacha bo'lgan sabzirang linyaning birinchi qismi 1928-yilda ochilgan.
Liniyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Metroda ikkita liniya mavjud: Ko'k (Market-Frankford) va Sabzirang (Broad Street). Ikkala liniya ham soat 5:00 dan 1:00 gacha ishlaydi.
Blue Line (Market-Frankford)[tahrir | manbasini tahrirlash]
Moviy liniya, shuningdek, Market-Frankford nomi bilan tanilgan liniya, uzunligi 20,8 km va 28 stantsiyaga ega. Liniyaning atigi uchdan bir qismi yer ostidan o'tadi, qolgan qismi esa estakada bo'ylab o'tadi. Liniya shaharning g'arbiy qismida, shahar atrofi liniyalari uchun katta o'tish markazi bo'lgan "69-ko'cha Transport Markazi" stantsiyasidan boshlanadi. Keyin, Market-Strett ustidagi yo'l o'tkazgich orqali u sharqqa shahar markaziga boradi, "46-ko'cha" stantsiyasidan keyin u yer ostiga o'tadi, u yerda "30-ko'cha" bekatidan boshlab, yer osti tramvayi liniyasiga qo'shiladi. Tramvay liniyasi bilan bog'langan butun uchastkada tunnel to'rt yo'lli, stantsiyalarda tramvaydan metroga to'g'ridan-to'g'ri bepul o'tish mavjud. "15-ko'cha" va "8-ko'cha" stansiyalari sabzirang liniyaga o'tish joylaridir. "2-ko'cha" stantsiyasidan so'ng, chiziq keskin shimolga buriladi va yo'l o'tkazgichga ko'tariladi, u Frankfurt transport markazidagi shimoli-sharqiy terminaliga olib boradi, u yerda trolleybusga o'tish mumkin.
Orange Line (Broad Street)[tahrir | manbasini tahrirlash]
Orange Line, shuningdek, Broad Street liniyasi sifatida ham tanilgan liniya, uzunligi 20,1 km va 25 stantsiyaga ega. Liniya deyarli butunlay yer ostida, xuddi shu nomdagi ko'cha ostidan o'tadi, faqat shimoliy terminali yerdan yuqorida joylashgan. Shimolda chiziq "Fern Rok Transport Markazi" stantsiyasidan boshlanadi, undan shaharlararo temir yo'l liniyasiga o'tish mumkin, so'ngra shahar markazi orqali janubga boradi. Shimoliy terminaldan "Walnut-Locust" stansiyasigacha to‘rt yo‘lli liniya qurildi. Bu bir vaqtning o'zida har bir stantsiyada to'xtaydigan mahalliy poyezdlar va tezyurar poyezdlarning harakatini tashkil qilish imkonini beradi, bu esa bekatlar sonining sezilarli darajada kamayishi tufayli yo'lovchilarga shahar markaziga tezroq yetib borish imkonini beradi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Jackson, Joseph. Market street, Philadelphia: the most historic highway in America, its merchants and its story (Wayback Machine saytida 2014-07-29 sanasida arxivlangan), 1918, с. 201.
- ↑ American Public Transportation Association, Public Transit Ridership Report (Wayback Machine saytida 2019-04-12 sanasida arxivlangan), третий квартал 2009 года.