Ellen S. Baker
Ellen Louise Shulman Baker | |
---|---|
Tavalludi |
27-aprel 1953-yil |
Fuqaroligi | AQSh |
Kasbi | Tibbiyot shifokori |
Onasi | Claire Shulman |
Kosmik karyera | |
Kosmosdagi vaqt |
28 kun 14 soat 31 minut |
Tanlash | 1984 NASA guruhi |
Missiyalar | STS-34, STS-50, STS-71 |
Missiya belgisi |
Ellen Louise Shulman Baker, MD, MPH (1953-yil 27-aprelda tugʻilgan[1]) — amerikalik shifokor va sobiq NASA astronavti. Baker NASA Astronavtlar idorasining hozir taʼlim/tibbiy boʻlimi boshligʻi lavozimida ishlaydi.
Oila
[tahrir | manbasini tahrirlash]Doktor Mel va siyosatchi Kler Shulmanning qizi, u Shimoliy Karolina shtatining Fayettevil shahrida tugʻilgan, ammo Nyu-Yorkda oʻsgan[2]. U Kennet J.Beyker bilan turmush qurgan. Ularning ikkita qizi bor.
Taʼlim
[tahrir | manbasini tahrirlash]Beyker bitirgan muassasalar:
- 1970-yilda Kvinsdagi Bayside oʻrta maktabi[3]
- Buffalo universiteti, 1974-yilda geologiya boʻyicha sanʼat bakalavr darajasi
- Kornel universiteti, 1978-yilda tibbiyot fanlari doktori
- Texas universiteti sogʻliqni saqlash maktabi, 1994-yilda sogʻliqni saqlash boʻyicha magistrlik darajasi ,
Tibbiy martaba
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tibbiyot maktabini tugatgandan soʻng, Beyker San-Antoniodagi Texas universiteti sogʻliqni saqlash fanlari markazida ichki kasalliklar boʻyicha tahsil oldi. 1981-yilda ichki kasalliklar boʻyicha uch yillik rezidentura kursidan soʻng u Amerika ichki kasalliklar kengashi tomonidan sertifikat oldi.
NASA faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]1981-yilda, ota-onasidan soʻng, Beyker NASAga Lindon B. Jonson kosmik markazida tibbiy xodim sifatida qoʻshildi. Oʻsha yili u Texasning San-Antonio shahridagi Bruks havo kuchlari bazasida Harbiy havo kuchlarining aerokosmik tibbiyot kursini tamomladi. Astronavt nomzodi sifatida tanlanishidan oldin u Jonson kosmik markazidagi Parvoz tibbiyoti klinikasida shifokor boʻlib ishlagan. 1984-yilning may oyida NASA tomonidan tanlangan Beyker 1985-yil iyun oyida astronavt boʻldi. Oʻshandan beri u NASAda Space Shuttle dasturi va Koinot stansiyasini rivojlantirishni qoʻllab-quvvatlash uchun turli ishlarda boʻldi. U 1989-yilda STS-34, 1992-yilda STS-50 va 1995-yilda STS-71da missiya boʻyicha mutaxassis boʻlgan va koinotda 686 soatdan ortiq parvoz qilgan. U kosmonavtlar taʼlimi/tibbiyot boʻlimi boshligʻi edi.
Kosmik parvoz tajribasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]STS-34 Atlantis (1989-yil 18-23-oktyabr) Floridadagi Kennedi kosmik markazidan uchirildi va Kaliforniyadagi Edvards havo kuchlari bazasiga qoʻndi. Missiya davomida ekipaj Yupiterni oʻrganish uchun Galileo zondini joylashtirdi, atmosfera ozonini xaritalash uchun Shuttle Quyoshning teskari ultrabinafsha asbobini (SSBUV) boshqardi, bir nechta tibbiy tajribalar va koʻplab ilmiy tajribalar oʻtkazdi. Missiyaning maqsadlari Yerning 79 ta orbitasida 1,8 million mil yoʻlni 119 soat 41 daqiqada bosib oʻtdi[4].
STS-50 Columbia (1992-yil 25-iyun — 1992-yil 9-iyul) Florida shtatidagi Kennedi kosmik markaziga uchdi va muvaffaqiyatli qoʻndi. STS-50 Amerika Qoʻshma Shtatlari Mikrogravitatsiya laboratoriyasining birinchi parvozi va birinchi uzoq muddatli Orbiter parvozi edi. Ikki hafta davomida ekipaj kristall oʻsishi, suyuqliklar fizikasi, suyuqliklar dinamikasi, biologiya fanlari va yonish fanini qamrab olgan ilmiy tajribalar oʻtkazdi. Missiya maqsadlariga Yerning 221 ta orbitasida erishildi, koinotda 5,7 million milya masofani 331 soat 30 soniya 4 daqiqada bosib oʻtdi[5].
STS-71 Atlantis (1995-yil 27-iyun — 7-iyul) Kennedi kosmik markazidan yetti kishilik ekipaj bilan uchirildi va u yerga sakkiz kishilik ekipaj bilan qaytdi. STS-71 Rossiyaning „Mir“ kosmik stansiyasiga ulangan birinchi kosmik kema boʻlib, u ekipaj oʻzgarishini oʻz ichiga olgan. „Atlantis“ kosmik kemasi Rossiyaning „Mir“ kosmik stantsiyasiga mos keladigan oʻrnatish tizimini tashish uchun oʻzgartirildi. U shuningdek, Spacelab modulini foydali yuk maydonida olib yurdi, u yerda ekipaj turli xil hayot fanlari boʻyicha tajribalar va maʼlumotlar toʻplamini amalga oshirdi. Missiya Yerning 153 ta orbitasida 235 soat 23 daqiqada 4,1 million mil yoʻl bosib oʻtdi[6].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ushbu maqolada Milliy Aeronavtika va kosmik maʼmuriyatning veb-saytlari yoki hujjatlarida jamoat mulki bilan bogʻliq materiallar mavjud.
- ↑ Laura Woodmansee, ed. Women Astronauts. (2002). Burlington, Ont.: Apogee Books. ISBN 978-1-896522-87-6; pp. 70-71
- ↑ Zunitch. „The atmosphere is no glass ceiling“ (en). Queens Chronicle (17-oktabr 2019-yil). 19-oktabr 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyul 2020-yil.
- ↑ „COPING; From the Subway to the Stars“, The New York Times, February 9, 2003; accessed February 14, 2008. „There are exceptions, like the daughter of former Queens Borough President Claire Shulman, Ellen Baker, a physician-astronaut who was on the Bayside High School swim team and rode the shuttle Columbia in 1992.“
- ↑ „NASA – STS-34“ (en). www.nasa.gov. 11-oktabr 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyul 2020-yil.
- ↑ „NASA – STS-50“ (en). www.nasa.gov. 8-sentabr 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyul 2020-yil.
- ↑ „NASA – STS-71“ (en). www.nasa.gov. 11-oktabr 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-iyul 2020-yil.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Ellen Beykerning NASA biografiyasi (Wayback Machine saytida 2023-02-15 sanasida arxivlangan)
- Ellen S. Beykerning Spacefacts biografiyasi