Dzidzantun munitsipaliteti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Dzidzantun munitsipaliteti (Yukatek Mayya tilida: "toshga yozilgan") Meksikaning Yukatan shtatidagi 106 munitsipalitetdan biri boʻlib, 198.00 km kvadrat quruqlik va Merida shahridan taxminan 75 kilometr (47 mi) shimoli-sharqda joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ispanlar bostirib kirishidan oldin, bu hudud Ah Kin Chelga tegishli edi. Fathdan keyin hudud encomienda tizimining bir qismiga aylandi. Encomienda 1549-yilda Hernan Muñoz Vaquiano uchun tashkil etilgan.

Yukatan 1821-yilda Ispaniya qirolligidan o'z mustaqilligini e'lon qildi va 1825-yilda bu hudud Temax munitsipalitetiga berildi. 1918-yilda u o'z munitsipaliteti sifatida belgilandi.

17-asrda ispan koloniyalariga hujum qilgan ko'plab qaroqchilar bo'lgan va Yukatan yarim orolidagi ko'plab shaharlar, jumladan Dzidzantun ham bostirilgan[1]. Mustamlaka davrida rohiblar mustamlakaga kuchli ta'sir ko'rsatgan fransisklar Yukatanda ko'plab monastirlar qurdilar, ular orasida Dzidzantundagi monastir ham bor edi[2]. Yukatandagi devor rasmlari vandalizmga duchor bo'lgan. Ilk davrlardagi ba'zi monastirlarda ko'plab diniy-devoriy rasmlar mavjud edi. Dzidzantun monastirida ham bir nechta devoriy suratlar osilgan[3].

Boshqaruvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Munitsipal prezident uch yillik muddatga saylanadi. Shahar kengashida ekologiya, jamoat ishlari, politsiya uchastkalari, jamoat yodgorliklari, nomenklatura va maxsus tadbirlar bo'yicha kotib va maslahatchilar bo'lib xizmat qiladigan yetti nafar kengash a'zosi mavjud[4].

Munitsipal kengash munitsipalitet faoliyatini boshqaradi. U byudjet va xarajatlar uchun mas'uldir va shahar ma'muriyatining barcha tarmoqlari uchun barcha kerakli hisobotlarni ishlab chiqaradi. U har yili maktablar uchun ta'lim standartlarini belgilaydi[5].

Politsiya komissarlari jamoat tartibi va xavfsizligini ta'minlaydi. Ularga qoidalarning bajarilishini ta'minlash, materiallarni tarqatish va kengash tomonidan chiqarilgan umumiy qarorlarini boshqarish vazifasi yuklangan[6].

Jamiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Munitsipalitet rahbari — Dzidzantun, Yukatan. Munitsipalitetning boshqa aholi punktlariga El Porvenir, Faller, La Rosita, Mina de Oro, San Felipe Chuylem, Santa Klara va Valdez Tercerolar kiradi[7]. Muhim populyatsiyalar quyida ko'rsatilgan:

Qayiqlar Yukatanning Santa-Klara baliq ovlash shaharchasida (Dzidzantun munitsipaliteti) qo'yildi.
Jamiyat Aholi
Butun munitsipalitet (2010) 8133
Dzidzantun 2005 yilda 8119 [8]
Santa Klara 2005 yilda 31 [9]

Mahalliy festivallari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Har yili 10-13-iyun kunlari shaharchada shahar homiysi San-Antonio de Padua uchun bayram tantanalari o'tkaziladi va 8-14 avgust kunlari esa Santa Klara sharafiga festival o'tkaziladi.

Turistik diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • XVI asrda qurilgan San-Antonio de Padua cherkovi
  • XVII asrda qurilgan La Purisima Concepcion cherkovi
  • XVII asrda qurilgan San-Pedro cherkovi
  • Lotin Amerikasidagi eng katta nefga ega Santa Klara cherkovi va monastiri
  • Bolmay, Palaban, Petul, Poxil, Sotpol, Sotpol, Tamba, Xalau, Xcan, Xcoom, Xmaos va Xuyapdagi arxeologik joylar.
  • Hacienda San-Fransisko Tzacalha

XVI asrga oid Dzidzantun cherkovi minoralar va qo'ng'iroqlarsiz ko'rinishga ega[10]. Shuningdek, u devoriy san'atga boy[11] va mustamlaka davrining ba'zi artefaktlari, masalan, Dzidzantun cherkovining qurbongoh qismlaridan bo'yalgan relyeflar muzeyda saqlanadi[12].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Perry, Richard D.. Maya missions : exploring colonial Yucatan, 2nd. New, Santa Barbara: Espadaña Press, 2002 — 26 bet. ISBN 978-0-962-08119-4. 
  2. "Perry & Perry (2002)", p=20
  3. "Perry & Perry (2002)", p=44
  4. „Dzidzantun“ (es). inafed. Enciclopedia de Los Municipios y Delegaciones de México. 2022-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyul.
  5. „Dzidzantun“ (es). inafed. Enciclopedia de Los Municipios y Delegaciones de México. 2022-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyul. "Dzidzantun" (Wayback Machine saytida 2022-07-04 sanasida arxivlangan). inafed (in Spanish).
  6. „Dzidzantun“ (es). inafed. Enciclopedia de Los Municipios y Delegaciones de México. 2022-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 4-iyul. "Dzidzantun" (Wayback Machine saytida 2022-07-04 sanasida arxivlangan). inafed (in Spanish).
  7. „Lista de Localidades en el Municipio de Dzidzantún“ (es). Pueblos America. Pueblos America. Qaraldi: 2015-yil 4-iyul.
  8. „Dzidzantún“ (es). PueblosAmerica. PueblosAmerica (2005). Qaraldi: 2015-yil 4-iyul.
  9. „Santa Clara“ (es). PueblosAmerica. PueblosAmerica (2005). Qaraldi: 2015-yil 4-iyul.
  10. "Perry & Perry (2002)", p=237
  11. "Perry & Perry (2002)", p=238
  12. "Perry & Perry (2002)", p=224