Dotcom
Dotcom (inglizcha dotcom, dot-com, shuningdek dot.com; inglizcha.com dan) — biznes modeli butunlay internet ichida ishlashga asoslangan kompaniyalar uchun qoʻllaniladigan atama. U 1990-yillarning oxirida paydo boʻldi va keng tarqaldi. Internet-biznesning gullab-yashnashi davrida. Bu atama ingliz tilidan olingan boʻlib, dot-com („nuqta-com“) — asosan tijorat tashkilotlarining saytlari roʻyxatga olinadigan yuqori darajadagi.com domeni.
Dotcomlarning jadal rivojlanishi butun dunyo boʻylab tarmoq taqdim etayotgan yangi imkoniyatlarga jamoatchilik eʼtiborining ortishi bilan bogʻliq edi. Dotcomlarning gullab-yashnashi, shuningdek, Internet bilan bogʻliq har qanday loyihalar uchun qarz va investitsiya kapitalini jalb qilishning arzonligi bilan ajralib turardi. Shunisi eʼtiborga loyiqki, bu Internetni sehrli afsun sifatida ishlatib, nafaqat venchur kapital fondlaridan, balki anʼanaviy moliya institutlaridan ham osonlik bilan sezilarli investitsiyalarni qabul qilgan juda koʻp firmalarning paydo boʻlishiga olib keldi.
Dotcom mashmashasi 2000-yil mart oyida NASDAQ indeksining keskin pasayishi va Silikon vodiysidagi „axborot iqtisodiyoti“ tomonidan yaratilgan yuzlab kompaniyalarning bankrotligi bilan yakunlandi. Dotcomlarning qulashi iqtisodiyotning Internet sektoridan mablagʻlarning katta miqdorda chiqib ketishiga va biznesning ushbu turiga ishonchning yoʻqolishiga olib keldi.
Onlayn biznesning qayta tiklanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2004-yildan beri Internet-loyihalar yana kuchaya boshladi, ammo muvozanatli va oʻylangan holda. Bunda sohadagi umumiy tanazzulga qaramay samarali ishlashda davom etayotgan bir qator tashkil etilgan biznes platformalar va texnologiyalarning mavjudligi, shuningdek, Google kompaniyasining juda taʼsirli dastlabki ommaviy taklifi muhim ijobiy rol oʻynadi.
Hozirgi vaqtda toʻplangan tajriba va yaxshi yoʻlga qoʻyilgan tizimlar tufayli tarmoq biznesining boshqa „moddiy“ tarmoqlardan kam joyi yoʻq.