Kontent qismiga oʻtish

Davlat apparati

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Davlat apparati (inglizcha - mashinery of government) — turlari va darajalariga bog'liq bo'lmagan holda davlatning barcha organlari majmui. Davlat apparati- bir-biri bilan o'zaro bog'liq bo'lgan, muayyan tizimga birlashgan va jamiyat oldida turgan vazifalarni bajarishga safarbar etilgan davlat organlari majmuidan iborat. Davlat apparati yaxlit davlat mexanizmining tarkibiy qismi hisoblanadi. Davlat apparatining faoliyat mazmuni, uning faoliyatini tashkil etishning prinsiplari, xodimlar tarkibi, ish yuritish shakli va uslublari davlatning tegishli funksiyalarini maromida amalga oshirish ehtiyojlari bilan belgilanadi. Davlat apparati— konstitutsiyaviy huquq fanida davlat hikimiyati va davlat vazifalarini amalga oshiradigan organlar tizimi.

Davlat apparati quyidagi belgilar bilan tasniflanadi: a) u boshqaruv bilan shug'ullanuvchi alohida odamlar guruhidir; b) davlat hokimiyatini tashkil etishga vakolatli bo'lgan va o'zaro bo'ysunish (ierarxiya) asosida bog'langan davlat organlarini va muassasalari tizimidir; d) o'z irodasi va vakolatlarini amalga oshirish uchun unda zarur vositalar(mablag') va majburlash quroli(mexanizm)lari mavjud.


Davlat oldida turgan vazifalarini (funksiyalarini) bajarish uchuun tashkil etiladi. Ana shu vazifa va funksiyalar davlat organlarining turlari va tabiatini belgilab beradi. Davlat apparati malakali, oqilona, kamxarj va samarali ishlovchi bo'lib, jamiyat manfaatlariga xizmat qilishi kerak.

Davlat apparati(ma'muriyati)— barcha davlat organlari, ya'ni qonun chiqaruvchi(vakillik), ijro etuvchi va sud hokimiyati organlari majmuidir. Davlat apparatini keng izohlash ham mumkin. Bunda ana shu tushunchaga faqat davlat organlarining o'zi emas, balki davlat muassasalarining ma'muriyati ham qamrab olinadi. [1]


Davlat apparati hukumatning ijro etuvchi hokimiyatdagi bo'linmalarning funktsiyalari va hisobdorligi kabi o'zaro bog'langan tuzilmalari va jarayonlarini anglatadi. Bu atama, xususan, davlat boshqaruvining o'rnatilgan tizimlariga kiritilgan o'zgartirishlar kontekstida qoʻllanadi, bu yerda turli xil mexanizm elementlari mavjud [Masalan, 2006 yil 5 maydagi 10-sonli matbuot xabarnomasi yangi hukumatning yaratilishini e'lon qilishda "Davlat o'zgarishlarining mexanizmi" deb nomlangan. Britaniya hukumati departamenti, [1] (Wayback Machine saytida 2003-04-02 sanasida arxivlangan) 2006 yil 12-iyun.[2]

  1. O'zbekiston yuridik ensiklopediyasi.2009 — 100-bet-bet. 
  2. „Machinery of government“. en-academic.com. Qaraldi: 2023-yil 20-sentyabr.