Daraxtlarni mixlash
Daraxtlarni mixlash daraxtlarni kesishga qarshi kurashishning radikal usullaridan biridir. Daraxtlarni mixlash — bu daraxt tanasiga turli burchaklardan temir yoki sopoldan ishlangan uzun mixlarni qoqish usuli. Qimmatbaho avtomatik arra yoki zanjirli arra, baʼzi hollarda hattoki taxta tiladigan mashinalar bunday mixlar bilan toʻqnashganda osonlikcha buzilib qoladi, natijada daraxtlarni kesish iqtisodiy jihatdan oqlanmaydi. Bu usul oʻrmon kesuvchilarining jiddiy jarohatlanishiga olib kelishi mumkin (masalan, 1987-yilda Kaliforniyadagi taxta tiladigan mashina ishchisi Jorj Aleksandr mixlangan daraxtni arralash paytida ogʻir jarohat olgan), shuning uchun ham daraxtlarni mixlash koʻpincha ekologik terrorizmning bir turi deb ataladi.
Taxminlarga koʻra, daraxtlarni mixlash usuli 19-asrning oxirida AQShning shimoli-gʻarbiy qismida yogʻoch tayyorlovchi ikkita kompaniya oʻrtasidagi hududning bir qismi uchun kurash tufayli paydo boʻlgan. Biroq, ushbu usul 1980-yillarda Deyv Forman („Earth First“ harakatining asoschilaridan biri) tomonidan yozilgan „Ekohimoya“ kitobida tilga olinganidan keyin mashhur boʻlib ketdi. Keyinchalik Forman daraxtlarni qanday qilib toʻgʻri mixlashning batafsil yoʻriqnomasi keltirilgan varaqalar tayyorlay boshladi.
Mixlangan daraxtlar koʻpincha belgilab qoʻyiladi (Rossiyada odatda katta „Sh“ harfi bilan) va daraxtlarni kesish uchun mas’ul boʻlgan kompaniyalar ularning mixlangani toʻgʻrisida ogohlantiriladi. Buning sababi mixlashdan koʻzlangan asosiy maqsad oʻrmon kesish uskunalarni buzish yoki oʻrmon kesuvchilarni shikastlash emas, balki daraxtlarni saqlab qolishdir. Harakat faollarining fikricha, ushbu usul tufayli jarohat olish ehtimoli kam: mixlangan daraxtlar belgilab qoʻyilgan, zamonaviy zanjirli arralar jarohatlardan saqlovchi turli himoya vositalari bilan jihozlangan, taxta tilish mashinalarida texnik xavfsizlik qoidalariga koʻra ish joyi himoyalovchi shaffof qalqon bilan oʻralgan boʻlishi kerak. Shunga qaramay, daraxtlarni mixlash usuli nafaqat hukumatlar va daraxt kesuvchi kompaniyalar, balki „Earth First“ faollarning oʻzi tomonidan ham qoralanadi. Ular 1990-yilda ekologiya uchun kurashda daraxtlarni mixlash usulidan rasman voz kechishgan[1].
Soʻnggi paytlarda daraxtlarni mixlash usuli Rossiyada, ayniqsa yirik shaharlarda ommalashmoqda[2].
Daraxtlarni mixlash usuli Vladislav Blonyening „Yozgi sarguzasht“ hikoyasida tilga olingan.
1988-yildan beri daraxtlarni mixlash usuli Qoʻshma Shtatlarda jinoyat hisoblanadi. Rossiyada esa bu jarima bilan jazolanadigan maʼmuriy huquqbuzarlikdir[3][4].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Официальное заявление о прекращении шипования (Wayback Machine saytida 2008-05-09 sanasida arxivlangan)(ingl.)
- ↑ „Добро с гвоздями — в газете «Мой район»“ (deadlink). 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 1-aprel. (Wayback Machine saytida 2014-04-07 sanasida arxivlangan)
- ↑ Tree Spiking Arrest(ingl.)
- ↑ statya 8.28 „Nezakonnaya rubka, povrejdenie lesnix nasajdeniy ili samovolnoe vikapivanie v lesax derevev, kustarnikov, lian“
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Deyv Forman va Bill Xeyvud — Daraxtni mixlash Arxivnaya kopiya
- Ecoethics.ru saytida daraxtlarni mixlash
- The Secret History of Tree Spiking(Inglizcha) )
- What is Tree Spiking? Arxivnaya kopiya (Inglizcha) )
- Jarayonning batafsil tavsifi Arxivnaya kopiya (Inglizcha) )