Dangasa taomlar
Dangasa — rus oshxonasining turli xil taomlari, ularni tayyorlash shunga oʻxshash taomlar tayyorlash uchun anʼanaviy retseptlar bilan solishtirganda soddalashtirilganligi (va shuning uchun tezroq) bilan bir-biriga bogʻliq[1].
Rus oshxonasida bunday taomlarga quyidagilar kiradi: dangasa vareniki (taxminan 20 daqiqada pishadigan qaynatilgan tvorog va xamir aralashmasi), dangasa karam golubsi (birga dimlangan qiyma va karam), dangasa karam shoʻrva (yosh karamdan shoʻrva, odatdagidan bir necha baravar tezroq (tayyor bulyon bilan — 15 daqiqada) tayyorlanadi; qadimda ular karamning butun yoki juda yirik toʻgʻralgan boshidan pishirilgan; baʼzan smetana bilan ziravorlangan), qaiyma solingan sabzavotlar va boshqalar[1][2][3].
N. P. Osipov oʻzining „Keksa rus uy bekasi, kalitchi xizmatkor va oshpaz. Haqiqiy eski rus taomlari, gazaklar va ichimliklar tayyorlash boʻyicha batafsil koʻrsatma…“ (1790) kitobida „Dangasa shti“ retseptni taklif qilgan. Ular yangi karamning toʻrt qismga boʻlingan bir boshidan tayyorlangan va faqat mol goʻshti bilan pishirilgan[4].
1889-yilda „Etnografik sharh“ jurnali „Piщa i pite krestyanʼ — malorossovʼ sʼ nѣkotorimi otnosyaщimisya syuda obichayami, povѣryami i primѣtami“ maqolasida „dangasa vareniklar“ taomini Maslenitsada isteʼmol qilinadiganlar qatoriga kiritgan[5].
XXI-asrda „pazandachilik“ leksikonida „dangasa“ soʻzi boʻlgan taomlarning yangi nomlari paydo boʻldi. Ular orasida „dangasa pitsa“, „dangasa chuchvara“, „dangasa xachapuri“, „kartoshkali dangasa vareniklar“ va boshqalar bor. Tadqiqotchilarning taʼkidlashicha, rus oshpazlik nomlarida „dangasa“ soʻzining maʼnosida — salbiydan ijobiyga semantik oʻzgarishlar mavjud. „Dangasa“ deganda tez tayyorlanadigan taom tushuniladi („salbiy bahoning semantikasi yoʻqoladi“)[6].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 В. В. Похлёбкин 2015.
- ↑ Ковалёв 1995.
- ↑ Ожегов 2006.
- ↑ Сокольский И. Пирожки с опилками для Лермонтова и щи для Печорина. — M., 2014. — Andoza:Бсокр.
- ↑ В. Щ. 1889.
- ↑ {{{заглавие}}}.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- V. Щ. Piщa i pite krestyanʼ — malorossovʼ sʼ nѣkotorimi otnosyaщimisya syuda obichayami, povѣryami i primѣtami // Etnograficheskiy otdel Imperatorskogo obщestva lyubiteley estestvoznaniya, antropologii i etnografii, sostoyaщeiy pri Moskovskom universitete Etnograficheskoe obozrenie : jurnal. — M., 1889. — № 1—2. — S. 313.
- Ковалёв Н. И.. Блюда русского стола. История и названия. Лениздат, 1995. ISBN 5-289-01718-6.
- Ожегов С. И., Шведова Н. Ю.. Толковый словарь русского языка. М.: ООО «А ТЕМП», 2006. ISBN 978-5-9900358-6-7.
- Poxlyobkin V. V. Lenivie // Kulinarniy slovar. — M.: Izdatelstvo „E“, 2015. — S. 185. — 456 s. — 4000 ekz. — ISBN 978-5-699-75127-3.