Butunjahon teatr kuni
Butunjahon teatr kuni (inglizcha: World Theatre Day) — har yili 27-martda butun dunyoda nishonlanadigan barcha teatr xodimlarining xalqaro kasb bayrami[1]. Ushbu bayram anʼanaviy tarzda "Teatr xalqlar oʻrtasidagi oʻzaro tushunish va tinchlikni mustahkamlash vositasi" shiori ostida oʻtkaziladi.
XTK (xalqaro teatr kuni) nishonlanishi, tarixi va tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Butunjahon teatr kuni" 1961-yilda UNESKO qoshidagi Xalqaro Teatr Instituti (XTI) (fr. Institut international du théâtre) IX Kongressi delegatlari tashabbusi bilan tashkil etilgan. (1948-yilda Pragada (Chexoslovakiya) joriy etilgan). Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi 1959-yildan boshlab , SSSR poytaxti Moskvada Butunrossiya teatr jamiyati negizida Xalqaro teatr institutining Sovet milliy markazi tashkil etilgan paytdan boshlab XTI aʼzosi hisoblanadi.
„Teatr kuni“ — teatr xodimlarining kasb bayrami: aktyorlar, teatr rejissorlari, produserlar, yorugʻlik boʻyicha texniklar, ovoz muhandislari, montajchi va hatto chiptachilar va garderob xizmatchilari — 1933-yil 23-yanvarda buyuk rus teatr rejissori va aktyorlik oʻqituvchisi Konstantin Sergeevich Stanislavskiy Moskva badiiy teatrining kiyim-kechak xizmatchilari sexiga yozgan maktubida: Spektakl teatr binosiga kirganingizdan boshlanadi, degan. Siz kiruvchi tomoshabinlarni birinchi boʻlib kutib olasiz[2]. Bu iqtibos oxir-oqibat " Teatr ilgichdan boshlanadi "[3] iborasiga aylandi, bu quyidagilarni anglatadi: teatrda ikkinchi darajali rollar va kasblar yoʻq.
Teatr sanʼati ixlosmandlari uchun „Teatr kuni“ ham chinakam bayramdir, chunki „madaniyat saroylarida“ har xil bayram tadbirlari, turli teatr festivallari shu kunda boʻlib oʻtadi va ayrim teatrlar yangi spektakllarning premyeralarini taqdim etishga harakat qiladilar.
Rossiya Federatsiyasida „Butunjahon teatr kuni“ rasmiy davlat maqomiga ega emasligiga qaramay, Rossiya Federatsiyasining hokimiyati amaldorlari ushbu kun bilan mamlakat teatrlari xodimlarini tabriklaydilar[4][5]. Baʼzi hudud hokimiyatlari teatr xodimlarini faxriy yorliqlar, pul mukofotlari, minnatdorchilik va qimmatbaho sovgʻalar bilan taqdirlaydi[6], ammo bunday holatlar kam uchraydi.
„Teatr kuni“ dam olish kuniga toʻgʻri kelmasa, dam olish kuni hisoblanmaydi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Madaniyat xodimlari kuni (Rossiya)
- Butun Ukraina madaniyat xodimlari va xalq ijodiyoti ixlosmandlari kuni
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Vsemirniy den teatra — 27 marta. Istoriya i osobennosti prazdnika v proekte Kalendar Prazdnikov
- ↑ Stanislavskiy K. S. Sobr. soch. T. 8. M., 1961
- ↑ Teatr nachinaetsya s veshalki. Stanislavskiy
- ↑ Gubernator Aleksey Gordeev pozdravil voronejsev s Dnem teatra — Kultura · VRN
- ↑ Murat Zyazikov pozdravil deyateley teatra s professionalnim prazdnikom — 27 Marta 2008 — INGUSHETIA}
- ↑ „Saratovskaya GTRK / V Den teatra nagrajdali luchshix“. 2015-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-may.