Butunjahon kitlar va delfinlar kuni (eng. Jahon Whale and Dolphin Day) 1986-yilda xalqaro kitoboy komissiyasi (ingliz tili) tomonidan tashkil etilgan. International (Whaling Commission — IWC). 23-iyulda nishonlanadi, chunki bu kun 1982-yilda IWC 1985/1986-yillar mavsumidan boshlab tijorat kitlarini ovlashni butunlay taqiqlash uchun ovoz bergan.

Taqiq 1986-yil 19-fevralda kuchga kirdi. Buning sharafiga har yili 19-fevralda yana bir kun-Butunjahon kitlar kunini nishonlaydi (eng. World Whale Day). Bu kun boshqa dengiz sut emizuvchilarini himoya qilish kuni deb hisoblanadi. Baʼzan turli mamlakatlarning ekologik tashkilotlari birgalikda bu kunni yoʻq boʻlib ketish xavfi ostida boʻlgan har qanday sut emizuvchi turlarini himoya qilishga bagʻishlaydilar^[1].

= "Ilmiy maqsadlar uchun" baliq ovlash kitlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

IWC tijoriy kit ovini taqiqlaganidan soʻng, Yaponiya sanksiyalar tahdidi ostida shartnomaga qoʻshilishga majbur boʻldi, ammo „ilmiy maqsadlarda kitlarni ovlash“ huquqini saqlab qoldi.

2007-yilda baliq ovlash kvotasi 950ta kitni tashkil etdi, yaʼni Yaponiya har kuni uchtadan kitni tutdi. Xuddi shu yili Yaponiya kit ovlash flotiliyasining „Nisshin-maru“ flagmanida yongʻin sodir boʻldi, shuning uchun „tadqiqot“ uchun atigi 508 hayvon oʻldirilgan. Yaponiyada sodir boʻlgan ushbu hodisa natijasida kitlarning juftlashish davrida ularni tuzoqqa tushirishni qayta boshlash taklif qilindi. Ilmiy ishlar tugallangandan soʻng, hayvonlarning goʻshti asosan yapon restoranlarida paydo boʻladi. Bundan tashqari, Yaponiyada kitlarini ovlash qayta tiklash rejalashtirilmoqda^[2].

2010-yil 19-fevralda Avstraliya Bosh vaziri Kevin Rudd Yaponiyadan kit ovlashni toʻxtatishni talab qilib, Gaagadagi Xalqaro jinoiy sudda unga qarshi ish qoʻzgʻatish bilan tahdid qildi^[3].