Burun-Kaya
Burun-Kaya (shuningdek, Kalay-Burun[1]) — IX-X asrlarga oid mustahkam qoʻriq (boshpana) xarobalari.
Ular Bashtanovka qishlogʻidan 1,5 km gʻarbda, Kachinskiy darvozasining[1] sharqiy chekkasini tashkil etuvchi, Kurushlyu tizmasi[2] nomli qoyasida joylashgan. Kema uch tomondan balandligi 15-35 m boʻlgan qoyalar bilan oʻralgan, platoning pol tomonida devor bilan ajratilgan (qalinligi taxminan 3 m va uzunligi 87 m, balandligi 1,2 m gacha saqlanib qolgan), quruq molozdan yasalgan, uning ichki tomoniga yaqin baʼzi binolarning kuchli shikastlangan poydevorlari mavjud. Qoʻrgʻon maydoni 0,8 ga (koʻp qismini oʻrmonlar egallagan). Qayta topilgan arxeologik materiallar asosida istehkom taxminan IX-X asrlarga toʻgʻri keladi va ahamiyatsiz madaniy qatlam boshpana sifatida qisqa muddatli epizodik foydalanilganligini koʻrsatadi[3].
Burun-Kaya devorlarining xarobalari 1938-yilda qrimlik arxeolog V.P. Babenchikov tomonidan topilgan[1], istehkom Nikolay Repnikov tomonidan 1940-yildagi „Qrimning janubi-gʻarbiy togʻlarining arxeologik xaritasi uchun materiallar“[4] qoʻlyozmasida eslatib oʻtilgan.. Yevgeniy Veymarn va Mixail Choref 1976-yildagi „Kachadagi kema“ kitobida istehkomni maʼlum bir feodal merosining markazi sifatida belgilagan[5], zamonaviy gʻoyalarga koʻra, isar harbiy harakatlar paytida atrofdagilar uchun boshpanadir[3]. Qrim viloyat ijroiya qoʻmitasining 1980-yil 15-yanvardagi 16-sonli qarori bilan Burun-Kaya qoyasidagi istehkom xarobalari mintaqaviy ahamiyatga ega boʻlgan tarixiy yodgorlik deb eʼlon qilindi[6].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Валентин Нужденко. „Бурун-Кая (Калай-Бурун) — средневековая крепость-убежище на скальном мысе массива Курушлю над Качинскими воротами“. Крымские маршруты. 2021-yil 18-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 18-oktyabr.
- ↑ „Туристическая карта Крыма. ЮБК.“. ЭтоМесто.ru (2007). Qaraldi: 2021-yil 18-oktyabr.
- ↑ 3,0 3,1 Мыц В.Л. „Укрепления Таврики X - XV вв“,. . Киев: Наукова думка, 1991 — 129 bet. ISBN 5-12-002114-X.
- ↑ Н. И. Репников. Материалы к археологической карте юго-западного нагорья Крыма, Копия рукописи из архива Лоиа Ф. № 10, Д. № 10. рукопись, 1939, 1940 — 286 bet. (Wayback Machine saytida 2019-06-23 sanasida arxivlangan)
- ↑ Веймарн Е.В., Чореф М.Я.. Корабль на Каче, Археологические памятники Крыма. Симферополь: Таврия, 1976 — 46 bet.
- ↑ „Список объектов культурного наследия (памятников архитектуры), расположенных на территории Республики Крым“. Правительство Республики Крым. 2021-yil 27-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 19-oktyabr.