Blansko
Blansko | |
|---|---|
| Town | |
.jpg) | |
 Bayroq  Gerb | |
| 49°21′45″N 16°38′35″E / 49.36250°N 16.64306°E G OKoordinatalari: 49°21′45″N 16°38′35″E / 49.36250°N 16.64306°E G O | |
| Mamlakat |
[[ Chexiya]] |
| [[Region]] | [[South Moravian]] |
| [[District]] | [[Blansko]] |
| Hukumat | |
| • Mayor | Jiří Crha |
| Asos solingan | 1136 |
| Maydon | 44.97 km2 (17.36 mi²) |
| Markazi balandligi | 276 m |
| Aholisi (2022-01-01) |
19 715 |
| Zichligi | auto kishi/km2 |
| Pochta indeks(lar)i | 678 01 |
|
| |
Blansko (Czech pronunciation: [ˈblansko] ; nemischa: Blanz) Chexiyaning Janubiy Moraviya viloyatidagi shaharchadir. Unda 20 mingga yaqin aholi istiqomat qiladi. U Svitava daryosida , Moraviya Karstining chegarasida joylashgan. Bu asosan sanoat shaharchasi.
Maʼmuriy qismlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Cheshkovitse, Dolni Lxota, Horni Lxota, Xořitse, Klepačov, Lazanki, Obůrka, Olešna, Skalní mlyn, Těchov va Žižlavice qishloqlari Blanskoning maʼmuriy qismidir.
Hududiy tuzulishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Blansko Brno shahridan taxminan 16 kilometr (10 mi) shimolda joylashgan. U Drahany togʻlarida joylashgan. Eng baland nuqtasi — Bukovec togʻi, balandligi 596 metr (1,955 ft) . U Svitava daryosi vodiysida joylashgan boʻlib, shaharning koʻp qismi Svitavaning chap qirgʻogʻi ustidagi qiyalikda joylashgan. Munitsipalitet hududining sharqiy qismi Moraviya Karst himoyalangan landshaft zonasida joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
.jpg)
Blansko dastlab Svitavaning oʻng qirgʻogʻida aholi punkti sifatida tashkil etilgan, bugungi kunda mahalliy qismi Staré Blansko („Eski Blansko“) deb ataladi. Bogemiyadan Dunay atrofidagi hududlarga muhim savdo yoʻlida joylashgan edi. Blansko haqida birinchi yozma qaydlar 1136-yilga tegishli. Bu Olomouc episkopi Jindřich Zdik va Brno shahzodasi Vratislaus oʻrtasida qishloqda cherkov qurish huquqi boʻyicha tortishuv joyi edi. [1]
14-asrning oxiridan boshlab, chap qirgʻoqda Nové Blansko („Yangi Blansko“) nomi bilan mashhur boʻlgan yangi aholi punkti oʻsishni boshladi, keyinchalik u zamonaviy shaharning oʻzagiga aylandi. Har ikki qism 1526-yilga qadar maʼmuriy va iqtisodiy jihatdan mustaqil ravishda rivojlanib, ular birlashgan. 16-asrning oxirlarida Zalkovskiylar oilasining Zalkovskiy hukmronligi davrida Blansko bozor shaharchasiga koʻtarildi. Oila mahalliy gotika qal’asini Uygʻonish davri qarorgohiga aylantirdi. [1]
1698-yildan boshlab Gellhorn oilasi mulkka egalik qildi va bu yerda birinchi poʻlat quyish va temir zavodiga asos soldi. 1766-yilda Blansko Salm-Reifferscheidt oilasi tomonidan sotib olindi. Ular 1945-yilgacha egalik qilishgan. 19-asrning birinchi yarmida temirchilik gullab-yashnadi va rivojlandi, taiiy choʻyan ishlab chiqarish kengaydi. 1849-yilda Brnodan Cheska Třebovaga temir yoʻl ochildi. 1905-yilda Avstriyalik Frans Iosif I Blanskoga shahar maqomini berdi. [1]
1949-yilda Blansko Boskovitse oʻrniga Blansko tumanining poytaxti boʻldi. 1960-yillardan 1980-yillarga qadar shahar mashinasozlik sanoatining markaziga aylandi va aholi soni tez sur’atlarda kengaydi . Yangi turar-joy va boshqa binolarning qurilishi natijasida tarixiy binolarning aksariyati yoʻq boʻlib ketdi. [1]
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1869 | 5 002 | — |
| 1880 | 5 565 | +11.3% |
| 1890 | 5 545 | −0.4% |
| 1900 | 6 278 | +13.2% |
| 1910 | 7 562 | +20.5% |
| 1921 | 7 544 | −0.2% |
| 1930 | 8 496 | +12.6% |
| 1950 | 8 883 | +4.6% |
| 1961 | 12 673 | +42.7% |
| 1970 | 14 903 | +17.6% |
| 1980 | 18 912 | +26.9% |
| 1991 | 20 783 | +9.9% |
| 2001 | 20 594 | −0.9% |
| 2011 | 20 629 | +0.2% |
| 2021 | 19 900 | −3.5% |
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shaharda joylashgan eng yirik sanoat markazlari: Pyrotek CZ (alyuminiy protsessor), ČKD Blansko (gidromashinalar, ogʻir ishlov berish asboblari va mashinasozlik metallurgiya ishlab chiqarish, 1950-yilda tashkil etilgan), [2] va Synthon filiali (ishlab chiqaruvchisi). umumiy dorilar).
Eng uzoq muddatdan beri faoliyat koʻrsatayotgan va 1911-yilda asos solingan elektr oʻlchash asboblari ishlab chiqaruvchi Metra Blansko kompaniyasi hali ham faoliyat yuritadi [3]
Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shaharning futbol klubi — FK Blansko . Klub Chexiya milliy futbol ligasining 2020-21 yilgi mavsumida ishtirok etdi, ammo darhol quyi ligaga tushib ketdi.
Diqqatga sazovor joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Asosiy diqqatga sazovor joy — Blansko qal’asi. Uygʻonish davri qal’asi 1604-1605-yillarda 14-asrdan Gotika uslubidagi qal’ani qayta qurish natijasida qurilgan. Bugungi kunda u Moraviya karsti va uning kashfiyoti, Blanskodagi temir sanoati anʼanalari va tabiiy quyma ishlab chiqarish koʻrgazmalari bilan Blansko viloyati muzeyiga ega. [4]
Avliyo Martin cherkovi 1672-1691-yillarda qurilgan. U 12-asrdan boshlab asl Romanesk va keyinchalik Gotika cherkovining oʻrnini egalladi. 1707-1708-yillarda cherkov rekonstruksiya qilindi va yangi minora qoʻshildi. Minora jamoatchilik uchun ochiq va kuzatuv minorasi sifatida xizmat qiladi. Cherkovda Moraviyadagi eng qadimgi qoʻngʻiroqlardan biri mavjud. [5]
Avliyo Paraskievaning yogʻoch cherkovi 1601-1641-yillarda Karpat Ruteniyada qurilgan va 1936-yilda Blanskoga olib kelingan. Bu mamlakatdagi Ruten Gotika tipidagi eng qadimgi cherkov. [6]
Klamovka temir zavodi 1850-yillardagi soʻnggi saqlanib qolgan quyma va temir zavodidir. Bu 19-asr oʻrtalari sanoat meʼmorchiligining tipik namunasidir. [7]
1885-yildan beri shahar hokimiyat binosi eski yogʻoch konstruktsiyani 16-asrda yangi qurilgangan minora bilan almashtirdi. 1904-yilda soat minorasi qurib bitkazildi. [7]
Taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Karl Reyxenbax (1788-1869), kimyogar va metallurg; Blanskoda kerosin mumini ixtiro qildi
- Jindrix Vankel (1821-1897), arxeolog va speleolog; shu yerda yashab, ishlagan
- Ludvik Danek (1937-1998), disk uloqtiruvchi, Olimpiya chempioni
- Pavel Řezníček (1942-2018), yozuvchi va shoir
- Karel Jarůshek (1952 yilda tugʻilgan), futbolchi va murabbiy
- Roman Meluzin (1972 yilda tugʻilgan), xokkeychi
- Filip Král (1999 yilda tugʻilgan), xokkeychi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Vznik a vývoj města Blanska“ (cs). Město Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "history" defined multiple times with different content - ↑ „History“. ČKD Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ „Company Metra Blansko“. Metra Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ „Chateau“. Město Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ „St. Martin's Church“. Město Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ „Wooden Church“. Město Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
- ↑ 7,0 7,1 „Other sights“. Město Blansko. Qaraldi: 2021-yil 8-noyabr.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "sights" defined multiple times with different content
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Tashqi havolalar |
|
|---|
