Bill Pronzini

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Bill Pronzini (1943-yil 13-aprelda tug'ilgan) -amerikalik detektiv fantastika yozuvchisi. U 100 dan ortiq to'plamlarni tuzgan faol antolog bo'lib, ularning aksariyati izquvar, detektiv va ilmiy-fantastik qisqa hikoyalar hisoblanadi.[1] Pronzini 1970-yillarning boshidan boshlab 2000-yilgacha 40 dan ortiq kitoblarda qatnashgan San-Frantsiskoda yashaydigan “ Nomsiz detektiv ” obrazining yaratuvchisi sifatida tanilgan.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Uilyam Jon Pronzini 1943-yilda Kaliforniya shtatining Petaluma shahrida tug'ilgan. U shu shahardagi mahalliy maktabda o'qidi.

U uch marta uylangan. Birinchi nikoh Laura Patrisiya Adolfson (1965- yil turmush qurgan ,1966-yil ajrashgan); ikkinchisi Brunhilde Schier edi (iyul 1972-yil 28-dekabr, 1985-yil dekabrda ajralgan, bir necha yil o'tgach ajrashgan).[2]

U 1992-yilda detektiv yozuvchi Marsiya Myullerga uylandi. Ular bir nechta romanlarni hamkorlikda yaratishgan: Double (1984), Nomsiz detektiv romani, The Lighthouse (1987), Beyond the Gove (1986), Carpenter and Quincannon detektiv turkumidagi bir nechta kitoblar va koʻplab antologiyalar.[2]

U o'zining birinchi romani "Stalker " ni 1971-yilda nashr etdi. Biroq, uning eng mashhur asarlari 1971-yilda boshlagan " Nomsiz detektiv " seriyasidir[3] 2017-yil holatiga koʻra, turkumda 46 ta kitob, jumladan, bir qancha hikoyalar mavjud. Hikoyalar sirlarga xos bo'lgan odatiy jinoyatlarni o'z ichiga olgan bo'lsa-da, ular nisbatan kam zo'ravonlikni tasvirlaydi. 

Qisqa hikoyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pronzini uch yuzdan ortiq hikoyalar yozgan va nashr etgan. Ular turli bozorlarda nashr etilgan, jumladan Sarguzasht va Argosy jurnallarining so'nggi sonlari, odatda Amerikaning birinchi pulpa jurnallari hisoblanadi. Pronzini ishi Charli Chan Mystery Magazine, Ellery Queen's Mystery Magazine, Man from UNCLE Magazine, The Magazine of Fantasy and Science Fiction, Mike Shayne Mystery Magazine va Alfred Hitchcock antology'da ham paydo bo'lgan.[3]

Uning qisqa hikoyalar to'plami " Dadgor va Kvinkannon, professional detektiv xizmatlari " (1998) 1890-yillarda yaratilgan va o'z marhum erining kasbida ishlaydigan Pinkerton detektiv bevasi Sabina Karpenterga asoslangan.

Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pronzini detektiv janrdagi yutuqlari uchun ko'plab nominatsiyalarda mukofotlar olgan

Uning debyut romani "Stalker " 1972-yilda Edgar mukofotiga "Eng yaxshi detektiv roman" nominatsiyasida nomzod bo'lgan.[4] 1982-yilda Pronzini " Gudvink " romani uchun "Eng yaxshi detektiv romani" uchun Shamus mukofotini qo'lga kiritdi.[5] 1983-yil ikkinchi Edgar mukofotiga nomzod bo'ldi, bu safar " Gun in Cheek " uchun "Eng yaxshi tanqidiy " ro'yxatida.[6] 1984-yilda Pronzini "Mushuk panjasi" qisqa hikoyasi uchun birinchi mukofotini qo'lga kiritdi "Eng yaxshi qisqa hikoyasi" nominatsiyasida Shamus mukofotini qo'lga kiritdi. Uning " Suyaklar " romani 1986-yilda Shamus "Eng yaxshi romani" nominatsiyasiga nomzod bo'lgan[5] 1987O'sha yili Pronzini Marsiya Myuller bilan birga "Critical Work 1001 Midnights " uchun birinchi Macavity mukofotini oldi. Keyingi yili u xuddi shu nominatsiyada Son of Gun in Cheek uchun g'olib chiqdi.[7]

1989-yil 1989-yilgi Entoni mukofotida "Eng yaxshi roman" nominatsiyasi, Shackles uchun; va yana bir Shamus nominatsiyasini "Mahalladagi voqea" qisqa hikoyasi uchun oldi.[8] O'sha yili uning " Qorli " romani Fransiya Gran-prisi de Littérature Policière bilan taqdirlandi. Shamus mukofotining yana ikkita qisqa hikoya nominatsiyasi 1990-yilda "Mana Santa Klaus keladi" va 1996-yilda "Uy - bu joy" filmlari uchun. O'sha yili uning " Moviy yolg'izlik " romani "Eng yaxshi roman" 1996-yilgi Entoni mukofotiga nomzod bo'ldi.[5][8] Keyingi yili Sentinels 1997-yilda Shamus mukofotlarida "Eng yaxshi roman" nominatsiyasini oldi; bir yil o'tib , "Begona odamlarning hovlisi" Pronzinining yagona "Eng yaxshi romani" Edgar mukofotini qo'lga kiritdi. Boobytrap 1999-yilda xuddi shu nominatsiyada Shamus mukofotiga sazovor boʻlgan[5][9] 2001-yilda "Katta luqma" va 2007-yilda "Iblisning pivosi" Shamus mukofotining "Eng yaxshi shaxsiy ko'z qisqa hikoyasi" nomzodi bo'lgan. 2010-yilda u " Sxemers " uchun "Eng yaxshi roman" nominatsiyasiga sazovor bo'ldi.[5]

Bibliografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://en.m.wikipedia.org/wiki/William_L._DeAndrea
  2. [[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Bill_Pronzini#cite_ref-DeAndrea_2-1
  1. „Authors and Creators: Bill Pronzini“. Thrillingdetective.com. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  2. 2,0 2,1 DeAndrea, William. "Pronzini, Bill" in Encyclopedia Mysteriosa. MacMillan, 1994 (p.285-6).
  3. 3,0 3,1 Edward D. Hoch, "Pronzini, Bill" in Twentieth Century Crime and Mystery Writers, edited by James Vinson and D. L. Kirkpatrick. St. James Press, 1985. pp. 735-39.
  4. „Best First Mystery Novel by an American Author Edgar Award Winners and Nominees - Complete Lists“. Mysterynet.com. 2012-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „The Private Eye Writers of America and The Shamus Awards“. Thrillingdetective.com. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  6. „Best Critical or Biographical Edgar Award Winners and Nominees - Complete Lists“. Mysterynet.com. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  7. „Mystery Readers International's Macavity Awards“. Mysteryreaders.org. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  8. 8,0 8,1 „Bouchercon World Mystery Convention : Anthony Awards Nominees“. Bouchercon.info (2003-yil 2-oktyabr). 2012-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.
  9. „Best Mystery Novel Edgar Award Winners and Nominees - Complete Lists“. Mysterynet.com. Qaraldi: 2012-yil 16-mart.