Berlin psixoanalitik instituti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Berlin psixoanalitik instituti (keyinchalik Goring instituti) Berlinda psixoanaliz fanini rivojlantirish uchun 1920-yilda tashkil etilgan. Uning asoschilari Karl Abraham va Maks Eytingon edi. Institut olimlari Zigmund Freydning ishini ilgari surishdi, lekin uning koʻplab gʻoyalariga qarshi chiqishdi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Berlin Psixoanalitik instituti 1920-yil fevral oyida tashkil etilgan Psixoanalitik poliklinikadan rivojlandi. Poliklinika kam taʼminlangan bemorlarga psixoanalizdan foydalanish imkonini berdi. Daromadning atigi 10 % bemorlarning toʻlovlaridan tushgan; qolganini Maks Eytingon shaxsiy mablagʻidan qoplagan. U uch ustunli yoki „Eitingon“ tahlilchilarni tayyorlash uchun modelni (nazariy kurslar, shaxsiy tahlillar, nazorat ostidagi birinchi bemorlar) taqdim etdi, keyinchalik u boshqa oʻquv markazlari tomonidan qabul qilindi. 1925-yilda Eytingon Xalqaro psixoanalitik assotsiatsiyaning yangi Xalqaro oʻquv qoʻmitasining raisi etib tayinlandi. Eytingon modeli bugungi kunda standart boʻlib qolmoqda.[1]

Berlin psixoanalitik institutining oʻzi 1923-yilda tashkil etilgan. Ernst Simmel, Hanns Saks, Frans Aleksandr, Shandor Rado, Karen Xorni, Zigfrid Bernfeld, Otto Fenixel, Teodor Reyk, Vilgelm Reyx va Melaniya Klein institutda ishlagan koʻplab psixoanalitiklar qatorida edi.

Yahudiy sifatida Eytingonning mavqei 1933-yilda natsistlar hokimiyat tepasiga kelganidan keyin qaltis boʻlib qoldi. Berlinda Freydning kitoblari yoqib yuborilgan. Oʻsha paytga qadar baʼzi aʼzolar Berlindan AQShga joʻnab ketishgan edi.[2] Eytingon 1933-yil avgustda isteʼfoga chiqdi; u keyinchalik Falastinga koʻchib oʻtdi va 1934-yilda Quddusda Falastin Psixonalitik Assotsiatsiyasiga asos soldi. Falastin uyushmasi oʻzini Berlin institutining vorisi sifatida koʻrdi; hatto Berlin institutining mebellari ham Quddusga yetib keldi.

Institutning Potsdamer Straße, Tiergartendagi sobiq joylashuvi xotirasiga lavha

1933-yil 23-avgustda Zigmund Freyd Ernest Jonsga „Berlin yoʻqoldi“ deb yozgan.[3] Edit Yakobson 1935-yilda natsistlar tomonidan hibsga olingan; uning bemorlaridan biri taniqli kommunist edi. Felix Boehm [de], yahudiy boʻlmagan Carl Müller-Braunschweig [de] bilan Eytingon ketganidan keyin institut nazoratini oʻz qoʻliga oldi. 1936-yilda institut „Deutsches Institut für psychologische Forschung und Psychotherapie ev“ (Goring instituti deb ataladigan) ga qoʻshildi. Uning direktori Mattias Göring feldmarshali Hermann Goringning amakivachchasi edi. Goring, Boem va Myuller-Braunschweig bir necha yillar davomida hamkorlik qilishdi; oʻn toʻrt nafar yahudiy boʻlmagan nemis psixoanalitiklari yangi institutda ishlashni davom ettirdilar. Freyd asarlarining qolgan bir nusxasi „zaharli shkaf“ deb ataladigan qulflangan shkafda saqlangan.[4]

Institut erkaklar Gitler yoshlari va boshqa natsist tashkilotlari tomonidan gomoseksual moyilliklari uchun davolanishni taklif qildi. 1938-yilda u 500 bemordan 341 tasida jinsiy oriyentatsiyani oʻzgartirganligini va 1944-yilga kelib 500 dan ortiq davolanishni daʼvo qilgan. Institut ham ayrim hollarda jazolarni qisqartirish uchun aralashdi. SS kontsentratsion lagerdan ozod qilinganidan keyin u yerga bir necha kishini yubordi. [5]

Institut bilan bogʻliq boʻlgan shifokor va psixoanalitik, shuningdek, natsizmga qarshi kurashuvchi Jon Rittmeister oʻlimga hukm qilindi va 1943-yil may oyida qatl etildi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Rolnik, Eran J.. Freud in Zion. London: Karnak [2007 in Hebrew], 2012 — 73 bet. ISBN 978-1-78049-053-3. 
  2. Rolnik (2012), p. 81
  3. Rolnik (2012), p. 83
  4. Rolnik (2012), pp. 88-91
  5. Whisnant 2016.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ingliz[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Jefri Koks, Uchinchi Reyxdagi psixoterapiya — Goring instituti, Nyu-York: Oksford universiteti nashriyoti, 1985 (uning dissertatsiyasi asosida: Psixika va svastika: neue deutsche Seelenheilkunde 1933-1945, 1975)
  • Geoffrey Cocks, Bostirish, eslash, ishlash orqali: nemis psixiatriyasi, psixoterapiyasi, psixoanalizi va uchinchi reyxdagi „oʻtkazib yuborilgan qarshilik“ , zamonaviy tarix jurnali, jild. 64, Qoʻshimcha: Uchinchi Reyxga qarshi qarshilik (dekabr, 1992), pp. S204-S216.

Nemis[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Zehn Jahre Berliner Psychoanalytisches Institut (Poliklinik und Lehranstalt) / Hrsg. vd Dt. Psixoanalitik. Gesellschaft. Mit e. Vorv. v. Zigmund Freyd, Vena: Internat. Psixoanalitik. Verl., 1930-yil.
  • Bannach, H.-J.: „Die wissenschaftliche Bedeutung des alten Berliner Psychoanalytischen Instituts“ In: Psyche 23, 1969, pp. 242–254.
  • Regine Lockot, Erinnern va Durcharbeiten: zur Geschichte der Psychoanalyse und Psychotherapie im Nationalsozialismus, Frankfurt am Main: Fischer-Taschenbuch-Verlag, 1985-yil.

Fransuz[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Collectif édité pour la France sous la dir.: Alen de Mijolla : „- Ici, la vie continue d’une manière fort surprenante...“ : Histoire de la Psychanalise en Allemagne., Ed.: Internationale d’histoire de la psychanalyse assotsiatsiyasi, 1987-yil,ISBN 2-85480-153-9