Baykar Cezeri

2019-yilgi Teknofest Istanbul festivalidagi Kvadrokopter Cezeri prototipi.

Cezeri - Turkiyadagi Baykar uchuvchisiz havo vositalari tizimlari shirkati tomonidan ishlab chiqilgan quadrokopter. U Jaziraning Mesopotamiya mintaqasida tugʻilgan musulmon olim, ixtirochi, mexanik muhandis, hunarmand, rassom va matematik, polimat Ismoil al-Jazariy(1136–1206) sharafiga nomlangan. 230 kg (510 lb) vaznga ega prototipi 2019-yilgi Teknofest koʻrgazmasida ommaga taqdim etilganidan taxminan bir yil oʻtib, 2020-yil sentabrning yarim tunida avtonom parvozni amalga oshirdi.

Birinchi avtonom parvoz

Kvadrokopterning dastlabki sinov parvozlari 2020-yil 11-sentabrda boʻlib oʻtdi. Birinchi avtonom parvozlar xavfsizlik nuqtai nazaridan yerga arqonlar bilan bogʻlangan holda amalga oshirildi. Keyingi ikkita parvoz sinovlari 2020-yil 14-sentyabr kuni bogʻlanmagan erkin holda oʻtkazildi. Barcha avtonom parvoz sinovlari muvaffaqiyatli oʻtdi. Transport 10 m (33 ft) balandlikka koʻtarildi.

Xususiyatlari

Cezeri havoga koʻtariladi va vertikal qoʻnadi. Uning oʻlchamlari — 373 m × 407 m × 187 m (1,224 ft × 1,335 ft × 614 ft). Maksimal uchish ogʻirligi — 241 kg (531 lb). U sakkizta qayta zaryadlanuvchi elektr batareyasi bilan quvvatlanadi va sakkizta doimiy elektr motor tomonidan harakatga keltiriladi. U uchta zaxira aqlli parvozni boshqarish tizimiga ega. Mashinaning oʻrtacha xizmat koʻrsatish tezligi 70–80 km/h (43–50 mph) maksimal 100 km/h (62 mph) tezlikda va maksimal 2,000 m (6,600 ft) balandlikda ucha oladi. Batareya quvvati batareya texnologiyasi rivojlanganidan keyin taxminan bir soatgacha yetishi kutilmoqda.

Avtomobil shahar havo transportida odamlar va yuklarni tashishda foydalanish uchun moʻljallangan. Uning aholi gavjum shahar sharoitida foydalanishni amalga oshirish 10-15 yil davom etishi mumkin, qishloq joylarida esa dam olish vositasi sifatida foydalanish 3-4 yil ichida amalga oshirilishi mumkin.