Artstetten qalʼasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
(Artstetten qal'asidan yoʻnaltirildi)
Artstetten qal'asi
Umumiy maʼlumot
Joylashuvi Artstetten-Pöbring, Austria
Artstetten qalʼasi

Artstetten qal’asi (nemischa: Schloss Artstetten) Quyi Avstriyadagi Vachau vodiysi yaqinida Artstetten-Pöbring jamoasida joylashgan qasr.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Artstetten qal’asi 1823-yilda Avstriya imperatori Frensis I tomonidan sotib olguniga qadar, asrlar davomida bir qancha oilalarga tegishli boʻlgan. 1852-yilda Avstriya archduke Frans Karl keyin 1861-yilda uning uchinchi oʻgʻli Avstriya archduke Karl Lyudvigga qasrga egalik qilgan.1889-yilda qasr Franz Ferdinandga berilgan.

Ilgari Gabsburglar sulolasi aʼzolari tomonidan yozgi qarorgoh sifatida foydalanilgan qal’a hozirda 1914-yilda oʻldirilgan archgertsog Franz Ferdinand va uning morganatik rafiqasi , Hohenberg gertsoginyasi Sophiening soʻnggi dam olish joyi. Imperator Frans Joseph I morganatik nikohlari tufayli ularni Venadagi Kapuchin cherkovidagi anʼanaviy imperatorlik xilxonasiga dafn etishga ruxsat bermagan.

Konopishte qal’asi 1921-yilda Sen-Jermen-an-Laye shartnomasiga binoan Chexoslovakiya tomonidan musodara qilinganidan soʻng, Arstetten qasri Hohenberglar oilasining asosiy qarorgohiga aylangan[1]. Qal’a ularning shaxsiy mulki boʻlib qolgan va qal’aning bir qismi tashrif buyuvchilar uchun ochiq

1938-yilda Uchinchi Reyx Hohenberglarni natsistlarga qarshi qarashlari uchun Daxau kontslageriga surgun qilgan va qal’ani musodara qildirgsn. Vena egallanganidan soʻng, Sovet hokimiyati Arstetten aholisiga gersog Maksimilianni merosxoʻri sifatida qayta saylashga ruxsat bergan va Avstriya Respublikasi 1949-yilda qal’ani rasman oilaga qaytarib bergan[2].

1977-yilda Hohenberg gertsogi Franz vafotidan soʻng, mulk uning toʻngʻich farzandi, Hohenberg malikasi Anitaga berilgan.

Tanga[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qal’a 2004-yil 13-oktabrda zarb qilingan Avstriyaning 10 evrolik Artstetten qal’asi esdalik tangasi boʻlgan yuqori qiymatli yevrokollektor tangasi uchun gʻoya sifatida tanlangan. Tanganing old tomonida Artstetten qal’asi tasvirlangan. Chap tomonda Archgertsog Franz Ferdinand va uning rafiqasi Sophie tasvirlangan ikkita portret bor.

Dafn marosimlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Franz Ferdinand sarkofagi, oʻng tomonda xotinining sarkofagi

Qal’a qasrida dafn etilgan mashhur insonlar:

  • Avstriya-Vengriya taxtining vorisi archduke Franz Ferdinand (1863 — 1914) va uning rafiqasi Sofi, Hohenberg gertsogi (1868 — 1914), ikkalasi ham 1914-yil 28-iyunda Sarayevoda Gavrilo Prinsip tomonidan oʻldirilgan.
  • Franz Ferdinand va Sophiening oʻlik tugʻilgan uchinchi oʻgʻli (1908)
  • Hohenberg shahzodasi Ernst (1904 — 1954), Franz Ferdinand va Sophiening ikkinchi oʻgʻli
    • Mari-Teres Vud (1910 — 1985), Ernstning rafiqasi
  • Maximilian, Hohenbergning 1-gersogi (1902 — 1962), Franz Ferdinand va Sophiening toʻngʻich oʻgʻli
    • Maximilianning rafiqasi grafinya Mariya fon Valdburg zu Wolfegg va Valdsee
  • Franz, Hohenbergning 2-gersogi (1927 — 1977), Maksimilianning toʻngʻich oʻgʻli
    • Malika Elizabet, Hohenberg gertsogi (1922 — 2011), Franzning rafiqasi va Lyuksemburg Buyuk Gertsog oilasining aʼzosi
Gertsog Maximilian va Gertsoginya Elisabeth

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Stefan Haderer: Artstetten qal’asi: Avstriya-Este archduke Frans Ferdinandning (1863-1914) qarorgohi va oxirgi dam olish joyi, Avstriya-Vengriya taxtining vorisi, Royal Digest Quarterly, jild. 1/2014, Rosvall Royal Books, Falköping 2014

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Smith, Craig S.. „Princess wants Franz Ferdinand's castle back in the family“. The International Herald Tribune (2007-yil 9-fevral). Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.
  2. „History“ (en). www.schloss-artstetten.at (2021-yil 2-iyul). Qaraldi: 2021-yil 7-dekabr.