ArtLords

ArtLords (inglizcha: ArtLords) — 2014-yilda Afgʻoniston poytaxti Kobulda, rassomlar Omid Sharifiy va Kabir Mokamil^[1]^[2]^[3] tashabbusi bilan tashkil etilgan sanʼat uyushmasi hisoblanadi; bir guruh sanʼatkorlar va koʻngillilar, sanʼat va madaniyatning yumshoq kuchidan foydalangan holda, „ijtimoiy hayotni va xulq-atvorni tubdan oʻzgartirishga yoʻl ochishni“ maqsad qilgan; shaharning koʻplab vayron qilingan binolari devorlaridan sanʼat maydoni sifatida, afgʻon muammolari haqida graffiti: korrupsiya, politsiya oʻzboshimchaligi, zoʻravonlik va boshqalar, yaratishda foydalanganlar. 2019-yilda u „Senzura indeksi“ birlashmasi tomonidan „Freedom of Expression Awards“ mukofotiga nomzod sifatida taklif qilingan^[4].

Tarixi va tavsifi

"Artlords" 2014-yilda Kobul shahrida (Afgʻoniston) tashkil etilgan boʻlib, assotsiatsiya bir guruh rassomlar va koʻngillilar tomonidan sanʼat va madaniyatning yumshoq kuchidan foydalangan holda, „ijtimoiy hayotni va odamlarning xulq-atvorni tubdan oʻzgartirishga yoʻl ochish“ maqsadida tashkil etilgan. Guruh bu „nointrusiv yondashuv“ bilan urushdan keyingi Afgʻonistonda oʻzgarishlarni amalga oshirishga harakat qilmoqda: xususan, graffiti yordamida Kobuldagi uylarning vayron boʻlgan devorlarini „salbiy psixologik taʼsir“ini „Ijobiy vizual tajriba“ga aylantirishga harakat qilmoqda. Keyinchalik guruhning maqsadlari kengaydi: u mahalliy aholini, „korrupsiya madaniyati“ va amaldagi hukumatning jazosiz qoldirishiga qarshi kurashishga qaratilgan, oʻz tashabbuslarini amalga oshirishlari uchun ragʻbatlantirishni boshladi; soʻz erkinligi, matbuot erkinligi va ayollar huquqlari ham guruh mavzusi hisoblanadi.

Dastlab sanʼatkorlar Omid Sharifiy va Kabir Mokomilning tashabbusini ularning bir guruh doʻstlari qoʻllab-quvvatlagan, keyin esa Kobul hukumatidan oʻz faoliyatlari uchun rasmiy ruxsat olishga muvaffaq boʻlishgan; 2019-yil sentabr holatiga koʻra, jamoada 53 nafar xodim va koʻngilli bor edi va loyihalar geografiyasi esa deyarli butun Afgʻonistonni qamrab olgan. Har bir aksiya (devorga naqsh tushurish) 50 dan 100 gacha odamni oʻz ichiga olgan: guruh muntazam ravishda yoʻlovchilarni, koʻp masofali vayron boʻlgan devorlarni, birinchi navbatda, davlat idoralari yaqinini egallagan, graffiti yaratishga jalb qilishgan^[5]. 2019-yilda guruh Londonda joylashgan Indeks senzurasi tomonidan, „Freedom of Expression Awards“ mukofotiga nomzod sifatida, taklif qilingan. Xalqaro tadbirlar ham olib boriladi: 2019-yil may oyida Shveysariya va Italiyada yashovchi 500 dan ortiq kishi Lugano shahrida (Tichino kantoni) devorlarga graffiti yaratishda ArtLords jamoasiga qoʻshilgan^[6]. Guruh, shuningdek, Londonda ham aksiyalar oʻtkazgan.

Yana qarang

Nha San kollektivi

Manbalar

↑ Farkhonda Tahery. „Afghanistan’s ʻArt Lords’ on painting change at street level“ (en). globalvoices.org. Global Voices (2019-yil 23-may). 2019-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.
↑ Robert Birsel.. „Afghanistan's ArtLords daub walls with messages of defiance, hope“. Reuters (2018-yil 20-fevral). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.
↑ „Afghanistan's ArtLords try to reclaim Kabul. A group of Afghan activists and artists are attempting to reclaim Kabul after years of war - by arming themselves with paintbrushes“ (en). ВВС (2016-yil 4-aprel). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.
↑ Nabila Ashrafi. „ArtLords Nominated For Index Awards 2019: Afghanistan's ArtLords has been nominated for this year's awards along with attendants from Turkey, Azerbaijan and Saudi Arabia“ (en). tolonews.com. TOLOnews (2019-yil 17-yanvar). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.
↑ Zachary Keyser. „Street-artists in Kabul decorate blast-barricades with colorful artwork“ (en). jpost.com. Jerusalem Post (2019-yil 16-sentyabr). 2019-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-sentyabr.
↑ „ArtLords Influences Switzerland’s Lugano Streets“ (en). tolonews.com. TOLOnews (2019-yil 7-may). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-sentyabr.

Adabiyotlar

{{{заглавие}}}.
Andrew Solomon. Far and Away: How Travel Can Change the World. Simon and Schuster, 2017 — 284—285 bet. ISBN 9781476795058.

Havolalar

„ArtLords: Non-profit organization“ (en). artfacts.net. ArtFacts.Net GmbH. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.

[[Turkum: Afgʻoniston Sanʼati]

[1] Farkhonda Tahery. „Afghanistan’s ʻArt Lords’ on painting change at street level“ (en). globalvoices.org. Global Voices (2019-yil 23-may). 2019-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.

[2] Robert Birsel.. „Afghanistan's ArtLords daub walls with messages of defiance, hope“. Reuters (2018-yil 20-fevral). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.

[3] „Afghanistan's ArtLords try to reclaim Kabul. A group of Afghan activists and artists are attempting to reclaim Kabul after years of war - by arming themselves with paintbrushes“ (en). ВВС (2016-yil 4-aprel). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.

[4] Nabila Ashrafi. „ArtLords Nominated For Index Awards 2019: Afghanistan's ArtLords has been nominated for this year's awards along with attendants from Turkey, Azerbaijan and Saudi Arabia“ (en). tolonews.com. TOLOnews (2019-yil 17-yanvar). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 18-avgust.

[5] Zachary Keyser. „Street-artists in Kabul decorate blast-barricades with colorful artwork“ (en). jpost.com. Jerusalem Post (2019-yil 16-sentyabr). 2019-yil 18-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-sentyabr.

[6] „ArtLords Influences Switzerland’s Lugano Streets“ (en). tolonews.com. TOLOnews (2019-yil 7-may). 2019-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 28-sentyabr.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]