Apple A7

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Apple A7 – bu Apple Inc tomonidan ishlab chiqilgan chip (SoC) ustidagi 64 bitli tizim. U 1-marta 2013-yilning 10- sentyabrda eʼlon qilingan iPhone 5S va 2013-yil 22-oktyabrda eʼlon qilingan iPad Air va iPad Mini 2 da paydo boʻldi. Apple oʻzidan oldingi Apple A6 chipi bilan solishtirganda 2 baravar tezroq hamda grafik quvvatiga 2 baravar yuqori ekanligini taʼkidlaydi[1]. 2017-yilning 21-martda iPad mini 2 ishlab chiqarish toʻxtatildi hamda A7 chiplarini ishlab chiqarish tugatildi. Ushbu chipdan foydalanadigan tizimlar uchun dasturiy taʼminotning soʻnggi yangilanishi 2023-yilning 23-yanvarda chiqarilgan iOS 12.5.7 boʻldi. Chunki ular 2019-yilda iOS 13 va iPadOS 13 chiplarining chiqarilishi bilan toʻxtatildi.

Dizayn[tahrir | manbasini tahrirlash]

A7 Apple tomonidan ishlab chiqilgan[2] 64 bitli[3] 1.3[2] −1.4[4]GHz ARMv8-A [5][6]ega ikki yadroli CPU[2] chipi, Cyclone deb ataladi[5]. ARMv8-A arxitekturasida oʻrnatilgan 64 bitli A64 koʻrsatmalari A6 chipi da ishlatiladigan ARMv7 arxitekturasiga nisbatan A7 chipi registrlari sonini 2 baravar oshiradi[7]. Unda har birining kengligi 64 bitli 31 ta umumiy maqsadli registrlar va har biri 128 bitli 32 ta suzuvchi nuqtali NEON registrlari mavjud[3].

A7 shuningdek, AnandTech 4 ta klaster konfiguratsiyasida PowerVR G6430 chipi deb hisoblagan grafik ishlov berish blokini (GPU) birlashtiradi[8].

A7 har bir yadroli L1 keshiga ega maʼlumotlar uchun 64 KB va koʻrsatmalar uchun 64 KB, L2 keshi 1 MB protsessor yadrolari[5] tomonidan taqsimlanadi .

A7, yangi tasvir protsessorini oʻz ichiga oladi va bu xususiyat dastlab A5 da taqdim etilgan boʻlib, tasvirni barqarorlashtirish uchun, rangni toʻgʻrilash hamda yorugʻlik balansi kabi kamera bilan bogʻliq funksiyalar uchun foydalaniladi[9][10]. A7 shuningdek, iPhone 5S va iPad mini 3 da Touch ID barmoq izi sensori maʼlumotlarini saqlaydigan va himoya qiluvchi „Xavfsiz anklav“ deb atalgan hududni oʻz ichiga oladi[1]. Taxminlarga koʻra, Secure Enclavedagi maʼlumotlar xavfsizligi ARM ning TrustZone / SecurCore texnologiyasi tomonidan amalga oshiriladi[11]. Apple A6 dan oʻzgarganda, A7 SoC endilikda akselerometr, giroskop shuningdek kompasga xizmat koʻrsatmaydi. Quvvat sarfini kamaytirish uchun bu funksiya yangi M7 harakat chipi protsessoriga[12][13] koʻchirildi va bu NXP Semiconductors dan alohida ARM asosidagi mikrokontroller boʻlib koʻrinadi[14].

Apple A7 (APL0698)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Apple A7 chipining APL0698 variantidan foydalanadi, 1.3 GHz da ishlaydi[2], iPhone 5S, iPad Mini 2 va iPad Mini 3 da[15]. Ushbu A7 Samsung tomonidan yuqori k- metall darvoza (HKMG) 28 nm da ishlab chiqarilgan[16][17] va chip matritsasida 1 milliarddan ortiq tranzistorlarni oʻz ichiga oladi(102 mm 2 oʻlchamda[2]). ABI Research maʼlumotlariga koʻra, A7 1100 mA ta suzuvchi nuqta operatsiyalari paytida 520 mA tortdi. iPhone 5 dagi A6 protsessori esa 485 mA ta va 320mA quvvatiga ega. U 1GB bilan birga qadoqdagi paketda (PoP) ishlab chiqariladi . Paketga 64 bitli keng xotira interfeysi bilan 1 GB LPDDR3 DRAM[5][18] ishlab chiqariladi.

Apple A7 (APL5698)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Apple A7 chipining APL5698 variantidan foydalanadi va iPad Air da 1,4 GHz ishlaydi[4]. Uning oʻlchami va joylashuvi birinchi A7 bilan , hamda Samsung tomonidan ishlab chiqarilgan[19]. Lekin, A7 ning 1-versiyasidan farqli oʻlaroq, iPad Air da ishlatiladigan A7 (PoP) chipda emas, stacked RAM ga ega. Buning oʻrniga u chip-on-bort oʻrnatish va Apple A5X va A6X ga oʻxshash[19][20] metall issiqlik tarqatuvchi bilan qoplangan,

Patent daʼvosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

A7 ning filial bashoratchisi 1998-yilgi patentni buzganligi haqida daʼvo qilgan[21]. 2015-yilning 14-oktyabrda tuman sudyasi Apple kompaniyasini AQSh patentini buzganlikda aybdor deb topdi.  Apple A7 va A8 protsessorlarida „Paralel ishlov berish kompyuteri uchun jadval asosidagi maʼlumotlar spekulyatsiyasi sxemasi“ [22]. Patent Viskonsin universiteti bilan bogʻliq boʻlgan Viskonsin bitiruvchilari tadqiqot jamgʻarmasiga (WARF) tegishli. 2017-yilning 24-iyulida Apple ga patentni buzganlik uchun WARFga 506 million dollar toʻlash majburiyati yuklangan. Apple 2017-yilning 26-oktabr kuni AQShning Federal Apellyatsiya sudiga Apple kompaniyasi Viskonsin shtati bitiruvchilari tadqiqot jamgʻarmasiga tegishli patentni buzmaganligi haqidagi apellyatsiya arizasini topshirdi[23]. 2018-yilning 28-sentyabrda qaror apellyatsiya tartibida bekor qilindi hamda AQSh Federal Apellyatsiya sudi tomonidan qaror bekor qilindi[24]. Patentning amal qilish muddati 2016-yilning dekabr oyida tugadi[25].

Apple A7 ni oʻz ichiga olgan mahsulotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • iPhone 5S
  • iPad Air (1-avlod)
  • iPad Mini 2 va Mini 3

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Apple silicon, Apple tomonidan ishlab chiqilgan ARM ga asoslangan protsessorlar qatori.
  • ARMv8-A yadrolarini solishtirish

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Apple (2013-yil 10-sentyabr). „Apple Announces iPhone 5s—The Most Forward-Thinking Smartphone in the World“. Press-reliz.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Lal Shimpi. „The iPhone 5s Review: A7 SoC Explained“. AnandTech (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-sentyabr. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "AnandTech-iPhone5s-A7" defined multiple times with different content
  3. 3,0 3,1 Lal Shimpi. „The iPhone 5s Review: The Move to 64-bit“. AnandTech (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-sentyabr.
  4. 4,0 4,1 Lai Shimpi. „The iPad Air Review: iPhone to iPad: CPU Changes“. AnandTech (2013-yil 29-oktyabr). 2013-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-oktyabr.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Lal Shimpi. „The iPhone 5s Review: After Swift Comes Cyclone“. AnandTech (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-sentyabr.
  6. Lattner, Chris (September 10, 2013). „[LLVMdev] A7 processor support?“. llvm-dev (Mailing list). Qaraldi: July 9, 2017.
  7. Cunningham. „Apple unveils 64-bit iPhone 5S with fingerprint scanner, 999 for 16GB“. Ars Technica (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 12-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 12-sentyabr.
  8. Lal Shimpi. „The iPhone 5s Review: GPU Architecture“. AnandTech (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-sentyabr.
  9. „iPhone 5s - Design“. Apple (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-sentyabr.
  10. Panzarino. „A Photographer's Take On The iPhone 5S Camera“. TechCrunch (2013-yil 12-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-sentyabr.
  11. Mogull. „Investigating Touch ID and the Secure Enclave“. Securosis (2013-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 25-sentyabr.
  12. Lal Shimpi. „The iPhone 5s Review: M7 Motion Coprocessor“. AnandTech (2013-yil 17-sentyabr). 2013-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 18-sentyabr.
  13. Lawler. „iPhone 5s packs M7 motion-sensing chip, CoreMotion API for more accurate tracking“. Engadget (2013-yil 10-sentyabr). 2013-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 11-sentyabr.
  14. „Inside the iPhone 5s“. triksimple.com. 2021-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  15. „iPad Mini Retina Display Teardown“. IFixit (2013-yil 12-noyabr). 2013-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-noyabr.
  16. „triksimple.com“. triksimple (2021-yil 24-dekabr). 2021-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
  17. „Chipworks Confirms Apple's A7 is Built On Samsung's 28nm HK+MG Process“. AnandTech. 2017-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 23-oktyabr.
  18. „Quick Turn Teardown of the Apple iPhone 5s“. TechInsights (2013-yil 20-sentyabr). 2014-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 20-sentyabr.
  19. 19,0 19,1 „Inside the iPad Air“. Chipworks (2013-yil 1-noyabr). 2015-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-noyabr.
  20. „iPad Air Teardown“. IFixit (2013-yil 1-noyabr). 2013-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 13-noyabr.
  21. Chirgwin. „Cupertino copied processor pipelining claims Wisconsin U“. www.theregister.co.uk. The Register (2014-yil 4-fevral). 2014-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-fevral.
  22. Joe Mullin. „Apple faces $862M patent damage claim from University of Wisconsin“. Ars Technica (2015-yil 14-oktyabr). 2017-yil 20-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-oktyabr.
  23. Wolfe, Jan. „Apple urges appeals court to toss $506 million patent loss to WARF“. Reuters (2017-yil 26-oktyabr). 2018-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 22-fevral.
  24. Stempel, Jonathan. „Apple wins reversal in University of Wisconsin patent lawsuit“. Reuters (2018-yil 28-sentyabr). 2018-yil 17-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 17-noyabr.
  25. Wolfe, Jan. „Apple ordered to pay $506 million to university in patent dispute“. Reuters (2017-yil 25-iyul). 2017-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 26-iyul.
Oʻtmishdoshi:
Apple A6 (iPhone)
Apple A6X (iPad)
Apple A7
2013
Vorisi:
Apple A8 (iPhone & iPad Mini)
Apple A8X (iPad Air)