Alga (futbol klubi) sahifasining manbasini koʻrish

{{Futbol klubi2
| clubname = Alga Bishkek
| fullname = Football Club Alga Bishkek<br>Алга Бишкек Футбол Клубу
| nickname = 
| image = FK Alga Bishkek Logo.svg
| image_size = 180px
| founded = {{Start date and age|1947}} (''FC Zenit Frunze'' sifatida)
| ground = [[Dinamo (stadion, Bishkek)|Dinamo stadioni]]
| capacity = 10,000
| chairman = 
| mgrtitle = Manager
| manager = Mirbek Shabdanov
| league = [[Qirgʻiziston Premyer-ligasi]]
| season = [[2023 Kyrgyz Premier League|2023]]
| position = KPL, 4th of 10
| current =
| pattern_la1 = 
| pattern_b1 = _whiteshoulders
| pattern_ra1 = 
| pattern_sh1 =
| pattern_so1 =
| leftarm1 = DC343B
| body1 = DC343B
| rightarm1 = DC343B
| shorts1 = DC343B
| socks1 = DC343B
| pattern_la2 =
| pattern_b2 = _redshoulders
| pattern_ra2 =
| pattern_sh2 =
| pattern_so2 =
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| website = http://fc-alga.com/
}}
„'''Alga'''“ — [[Qirgʻiziston|Qirgʻizistonning]] [[Bishkek|Bishkeklik]] [[futbol klubi]]. [[1947]] yilda tashkil etilgan.

Sovet davrida „Alga“ futbol klubi Qirgʻizistonning eng mashhur va eng kuchli klubi boʻlib, u doimiy ravishda '''SSSR chempionati'''da qatnashib, jami 27 mavsumni [[SSSR Birinchi Ligasi|Birinchi]] ligada va 16 mavsumni [[SSSR ikkinchi futbol ligasi|Ikkinchi ligada]] oʻtkazgan. „Alga“ Qirgʻizistonning ikkinchi ligada turnirda gʻolib chiqqan va Birinchi ligada bir mavsumdan ortiq oʻynagan yagona klubdir (Birinchi ligada bir marta oʻynagan ikkinchi klub [[Dinamo MVD|"Dinamo]] Frunze" edi).

== Klub nomlari tarixi ==
* 1947-1949 — Zenit
* 1950-1952-yillar — „Mehnat zahiralari“
* 1953-1954-yillar — Iskra
* 1955-1960 — Spartak
* 1961-1992, 1994-1995 va 2010-yildan — Alga
* 1993-yil — Alga — RIIF
* 1996-1997-yillar — „Alga“ — havo mudofaasi
* 1998-yil — 2004-yil may — SKA-PVO
* 2004-yil — SKA-Shoro
* 2005-yil — Shoro — SKA
* 2007-yil avgustgacha — „Aviator“ -AAL

== Tarix ==

=== SSSR ===
[[1947|1947-yilda]] Frunze shahrida „Zenit“ nomli hunarmandlardan tashkil opgan futbol jamoasi tuzildi. 1950-yillarda klub „Mehnat zahiralari“, „Iskra“, „Spartak“ deb nomlangan va ittifoq chempionatining „B“ toifasida (saviyasiga koʻra uchinchi divizion) oʻynagan.

Oʻzining birinchi yilida jamoa [[SSSR Birinchi Ligasi|SSSR chempionatining ikkinchi darajali ligasida]] debyut qildi va Oʻrta Osiyo zonasida 8-oʻrinni egalladi.

1948-yilgi Oliy liga turniri barcha ittifoq respublikalari va RSFSR va [[Ukraina]]<nowiki/>ning yirik sanoat markazlari jamoalari oʻrtasidagi musobaqa sifatida oʻylangan va „Alga“ (oʻsha paytda hali ham „Zenit“) Oliy liga ishtirokchilari qatoriga kiritilgan. 1948-yil 2-mayda 2 ta kichik guruh (zonalar)da 30 ta jamoaning oʻyinlari boshlandi. Biroq, oʻyinlar taqvimi yoʻq edi va keyingi oʻyinlar tizimi umuman eʼlon qilinmadi. Boshqa maʼlumotlarga koʻra, jamoalar bir turda „har biri bilan“ tizimi boʻyicha oʻyin oʻtkazishi rejalashtirilgan edi. 2-maydan 14-maygacha boʻlgan davrda 30 ta oʻyin boʻlib oʻtdi, ulardan 22 tasi qur’a tashlash tizimi oʻzgargani sababli bekor qilindi. 30 ta o‘yindan so‘ng 14 ta jamoa chempionatni davom ettirdi, qolgan 16ta jamoa, shu jumladan „Alga“ ham quyi ligaga yo‘llanma oldi . Oʻsha paytdan boshlab 1973 yilgacha, shu jumladan, „Alga“ SSSR chempionatining ikkinchi darajali ligasida oʻynadi.

1961-yilda jamoa „Alga“ deb oʻzgartirildi. Bir yil oʻtgach, Frunzenerlar ikkinchi oʻrinni egalladilar va endi [[SSSR Birinchi Ligasi|SSSR chempionatining ikkinchi darajali ligasi]] deb atala boshlagan „A“ toifasida ishtirok etish huquqini oldilar („B“ klassi yangi tashkil etilgan [[SSSR Birinchi Ligasi|uchinchi darajali]] deb atala boshlandi. [[SSSR Birinchi Ligasi|SSSR chempionati ligasi]]).

Alga oʻzining eng katta muvaffaqiyatiga 1967-yilda erishgan. Oʻtkir hujumkor futbol unga SSSR Birinchi ligasida 3-oʻrinni egallashga imkon berdi. Klub sovet futbolining yuqori pogʻonasiga chiqishi uchun bir necha ochko yetarli emas edi. Oʻsha avlodning koʻplab futbolchilari Oliy liga jamoalariga taklif qilindi va „Alga“ni tark etishdi.

1973-yilda „Alga“ soʻnggi 20-oʻrinni egallab, birinchi marta [[SSSR Birinchi Ligasi|Birinchi ligani]] tark etdi.

1974-yilda zona va yarim final turnirlarida ketma-ket gʻalaba qozongan „Alga“ final turnirida gʻolib chiqdi va Ikkinchi liganing yagona chempioni boʻldi.

Ammo keyingi yili jamoa yana muvaffaqiyatsiz oʻynadi va Birinchi ligada yana soʻnggi 20-oʻrinni egalladi va yana Ikkinchi ligaga qaytdi.

Keyingi ikki mavsumda jamoa zona guruhida 4 va 2-o‘rinlarni egallab, Birinchi ligaga qaytishga yaqin turgandi. Qolaversa, keyingi holatda zona turnirida g‘olib chiqish uchun atigi 2 ochko yetarli bo‘lmadi.

1978-yilda „Alga“ ikkinchi marta Ikkinchi liganing zona turnirida gʻalaba qozondi, lekin birinchi ligaga chiqish huquqi uchun pley-offda magʻlub boʻldi va soʻnggi 4-6 oʻrinni boshqa uchta pley-off magʻlublari bilan boʻlishdi (oʻsha yili). Ikkinchi ligada 6 ta guruh bor edi va ularning gʻoliblari oʻzaro ikkita oʻyinda qarama-qarshilik bilan oʻzaro toʻp surdi 3 ta birinchi ligaga safar). Ammo pley-off oʻyinlaridan soʻng SSSR futbol federatsiyasi kutilmagan qaror qabul qilib, zona chempionatlarining barcha oltita gʻolibiga sinfda oʻtish imkonini berdi. Shu tariqa „Alga“ birinchi liga yoʻllanmasini qoʻlga kiritdi.

Ammo keyingi yili jamoa birinchi ligada yana oxirgi, bu safar 24-oʻrinni egalladi va yana Ikkinchi ligaga qaytdi. Bu safar yakuniy. Umuman olganda, „Alga“ SSSR Birinchi ligasida 27 mavsum oʻtkazdi.

Keyingi yillarda jamoa bir necha bor qaytishga urinishdi va hatto bir necha bor Birinchi ligaga qaytishga yaqin edi (toʻrt marta jamoa zona turnirida 2-oʻrinni, ikki marta 3-oʻrinni, yana bir marta 4 va 6-oʻrinlarni egalladi). Natijada „Alga“ SSSR Ikkinchi ligasida 16 mavsum oʻtkazdi.

=== Qirgʻiziston ===
[[1991|1992]] yildan boshlab vaqti-vaqti bilan nomini oʻzgartirgan klub Qirgʻiziston chempionati oliy divizionida oʻynay boshladi. U 5 marta mamlakat chempioni, 9 marta kubok sohibi bo‘lgan. Shu bilan birga, 1993-yilda ikkinchi jamoa ham oliy ligada („Alga“ nomi bilan; oʻsha yili birinchi jamoa „Alga“ -RIIF deb nomlangan), 1993-yilda Qirgʻiziston kubogi finalida oʻynagan „Alga“ -RIIF „Alga“ni magʻlub etdi (4:0).

U [[2005]]-yilgi mavsumdan keyin oʻz faoliyatini toʻxtatdi. 2007-yilda „Aviator-AAL“ nomi ostida jamoani jonlantirishga harakat qilindi, ammo chempionatning yarmini oʻynagach, u egalari tomonidan tarqatib yuborildi.

[[2010]]-yil boshida klub „Alga“ eski nomi bilan qayta tiklandi va Qirg‘iziston chempionati oliy divizionida eʼlon qilindi.

== Yutuqlar ==

=== SSSR ===
'''[[SSSR Oliy Ligasi|SSSR chempionati]]'''

* [[SSSR Birinchi Ligasi|Birinchi liga]] — 1947-1973, 1975 va 1979-yillar.
** Bir guruh bilan bitta turnirda:
*** '''11''' : 1950, 1972.
** Zona guruhlari bilan turnirda (guruhlardan birida joy):
*** [[Fayl:Silver_medal_icon.svg|link=Fayl:Silver_medal_icon.svg]] -oʻrin: 1962-yil (10 guruh oʻrtasida '''11-22''' final oʻrinlari).
*** [[Fayl:Bronze_medal_icon.svg|link=Fayl:Bronze_medal_icon.svg]] -oʻrin: 1967-yil (3 guruh oʻrtasida '''7-9-''' oʻrin).
*** 4-oʻrin: 1948-yil (6 guruh oʻrtasida '''19-24-sonli''' oʻrin), 1966-yil (3 guruh oʻrtasida '''10-12-''' final oʻrin).
* [[SSSR ikkinchi futbol ligasi|Ikkinchi liga]] — 1974, 1976-1978, 1980-1991.
** Ikkinchi liganing yakuniy final turniri (1974 va 1978-yillarda):
*** [[Fayl:Gold_medal_icon.svg|link=Fayl:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] 1-oʻrin: 1974.
*** '''4-6''' oʻrinlar: 1978.
** Zonaviy turnirda (guruhlardan birida joy):
*** [[Fayl:Gold_medal_icon.svg|link=Fayl:Gold_medal_icon.svg|15x15px]] 1-oʻrin: 1974, 1978 .
*** [[Fayl:Silver_medal_icon.svg|link=Fayl:Silver_medal_icon.svg]] 1-oʻrin: 1977, 1980, 1983, 1988, 1989.
*** [[Fayl:Bronze_medal_icon.svg|link=Fayl:Bronze_medal_icon.svg]] 1-oʻrin: 1987, 1991.

'''[[SSSR Kubogi|SSSR kubogi]]'''

* 1/16 final — 1954, 1965, 1971, 1972, 1973, 1975, 1990/91 .

=== Qirgʻiziston ===

* [[Futbol boʻyicha Qirgʻiziston chempionati|Qirg‘iziston chempioni]] (5): 1992, 1993, 2000, 2001, 2002.
* [[Futbol boʻyicha Qirgʻiziston Mustaqillik kubogi|Qirg‘iziston kubogi sohibi]] (9): 1992, 1993, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003.
* Qirgʻiziston Superkubogi finalchisi : 2013 yil
* Ala-Too kubogi (Qirgʻiziston klublari turniri) (1): 2014 yil.
* Ala-Too kubogi (xalqaro turnir) (1): 2007 yil.

== Hozirgi tarkib ==
{{updated|20 June 2024}}<ref>{{cite web |title="Алга" |url=https://kpfl.kg/ru/clubs/alga |website=kpfl.kg/ |publisher=Kyrgyz Premier League |access-date=28 April 2022 |language=Russian}}</ref>
{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|nat=UZB|pos=GK|name=[[Shahzodbek Suyunov]]}}
{{Fs player|no=2|nat=KGZ|pos=DF|name=[[Mustafa Yusupov]]}}
{{Fs player|no=3|nat=UKR|pos=DF|name=Dmytro Sydorenko}}
{{Fs player|no=4|nat=KGZ|pos=DF|name=Bayaman Kumarbay Uulu}}
{{Fs player|no=5|nat=KGZ|pos=DF|name=[[Maksat Dzhakybaliev]]}}
{{Fs player|no=7|nat=KGZ|pos=DF|name=[[Azamat Baymatov]]}}
{{Fs player|no=8|nat=KGZ|pos=MF|name=[[Aziz Sydykov]]}}
{{Fs player|no=9|nat=KGZ|pos=MF|name=Gulzhigit Borubaev}}
{{Fs player|no=10|nat=KGZ|pos=FW|name=[[Mirlan Murzaev]]}}
{{Fs player|no=11|nat=KGZ|pos=MF|name=Eldiyar Sardarbekov}}
{{Fs player|no=13|nat=KGZ|pos=DF|name=Andrey Dolzhenko}}
{{Fs player|no=14|nat=KGZ|pos=MF|name=Baktyyar Torobekov}}
{{Fs player|no=15|nat=KGZ|pos=DF|name=Sultanbek Batytbek Uulu}}
{{Fs player|no=16|nat=KGZ|pos=GK|name=Artur Ismanbekov}}
{{Fs player|no=17|nat=KGZ|pos=MF|name=Elzar Melisbek Uulu}}
{{Fs player|no=19|nat=KGZ|pos=DF|name=[[Amanbek Manybekov]]}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=20|nat=KGZ|pos=MF|name=[[Bakhtiyar Duyshobekov]]}}
{{Fs player|no=21|nat=KGZ|pos=MF|name=Ernaz Abilov}}
{{Fs player|no=22|nat=KGZ|pos=MF|name=[[Temirbolot Tapaev]]}}
{{Fs player|no=23|nat=KGZ|pos=DF|name=Azamat Askerbekov}}
{{Fs player|no=27|nat=KGZ|pos=MF|name=Orozbek Timur Uulu}}
{{Fs player|no=28|nat=KGZ|pos=DF|name=Erzat Chyngzbek Uulu}}
{{Fs player|no=29|nat=KGZ|pos=DF|name=[[Avazbek Otkeev]]}}
{{Fs player|no=30|nat=KGZ|pos=FW|name=[[Tursunali Rustamov]]}}
{{Fs player|no=42|nat=KGZ|pos=MF|name=Egemen Karbasov}}
{{Fs player|no=55|nat=KGZ|pos=DF|name=Syrgabolot Orozbek Uulu}}
{{Fs player|no=63|nat=KGZ|pos=DF|name=Melis Dzhanat Uulu}}
{{Fs player|no=70|nat=UKR|pos=FW|name=[[Vladyslav Prylyopa]]}}
{{Fs player|no=71|nat=KGZ|pos=MF|name=Mirlan Bekberdinov}}
{{Fs player|no=77|nat=KGZ|pos=MF|name=[[Emir Shigaybaev]]}}
{{Fs player|no=93|nat=KGZ|pos=GK|name=[[Ruslan Amirov]]}}
{{Fs end}}

==Murabbiylar tarixi==
{| class="wikitable sortable" style="text-align: center"
|-
!Ism
!Millati
!class="unsortable"|Dan
!class="unsortable"|Gacha
!abbr="HONOURS"|Yutuqlar
!abbr="NOTES"|Eslatmalar
|-
|align=left|Valery Borisovich Behtenev
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1950
|align=left|1950
|
|
|-
|align=left|Fevzi Ziyaevich Karabadzhak
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1957
|align=left|1957
|
|
|-
|align=left|Fevzi Ziyaevich Karabadzhak
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1962
|align=left|1962
|
|
|-
|align=left|Peter Y. Bogolyubov
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1963
|align=left|1963
|
|
|-
|align=left|Nikolai Samarin
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1964
|align=left|1964
|
|
|-
|align=left|Viktor Ivanovich Novikov
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1965
|align=left|1967
|
|
|-
|align=left|[[Vadim Kirichenko]]
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1967
|align=left|1967
|
|
|-
|align=left|Nikolai Nikitivich Yemtsov
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1968
|align=left|1968
|
|
|-
|align=left|Alexander A.Keller
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1969
|align=left|1970
|
|
|-
|align=left|Viktor Semenovich Ponomarev
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1971
|align=left|1971
|
|
|-
|align=left|[[Vadim Kirichenko]]
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1971
|align=left|1971
|
|
|-
|align=left|[[Aleksandr Kochetkov (footballer, born 1933)|Aleksandr Kochetkov]]
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1972
|align=left|1972
|
|
|-
|align=left|[[Artyom Falyan]]
|align=left|{{footyflag|USSR}} / {{footyflag|Armenia}}
|align=left|1972
|align=left|1973
|
|
|-
|align=left|Nikolay Y. Glebov
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1973
|align=left|1973
|
|
|-
|align=left|[[Pyotr Shubin]]
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1974
|align=left|1975
|
|
|-
|align=left|Revgat Bibaev
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1978
|align=left|1979
|
|
|-
|align=left|[[Boris Podkorytov]]
|align=left|{{footyflag|USSR}} / {{footyflag|KGZ}}
|align=left|1984
|align=left|1984
|
|
|-
|align=left|Mikhail Markovich Bichutsky
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1985
|align=left|1988
|
|
|-
|align=left|[[Boris Podkorytov]]
|align=left|{{footyflag|USSR}} / {{footyflag|KGZ}}
|align=left|1989
|align=left|1990
|
|
|-
|align=left|[[Vyacheslav Solovyov (footballer)|Vyacheslav Solovyov]]
|align=left|{{footyflag|USSR}}
|align=left|1991
|align=left|1991
|
|
|-
|align=left|[[Boris Podkorytov]]
|align=left|{{footyflag|USSR}} / {{footyflag|KGZ}}
|align=left|1992
|align=left|1993
|
|
|-
|align=left|[[Aleksandr Shumeyko]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|1997
|align=left|1999
|
|
|-
|align=left|[[Nematjan Zakirov]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2000
|align=left|2003
|
|
|-
|align=left|[[Murat Jumakeev]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2003
|align=left|2005
|
|
|-
|align=left|[[Murat Jumakeev]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2010
|align=left|2010
|
|
|-
|align=left|[[Pavlo Sirotin]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|13 April 2011<ref>{{cite web|title=П.Сиротин стал главным тренером футбольного клуба Алга|url=http://sport.akipress.org/news:41331/|website=sport.akipress.org/|publisher=sport.akipress.org|access-date=13 August 2015|language=ru|date=13 April 2011}}</ref>
|align=left|2012
|
|
|-
|align=left|[[Nematjan Zakirov]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2013
|align=left|2013
|
|
|-
|align=left|Nurzat Kadyrkulov
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2014
|align=left|2015
|
|
|-
|align=left|[[Aleksandr Beldinov]]
|align=left|{{footyflag|KGZ}}
|align=left|2016
|align=left|
|
|
|}

== Manbalar ==
{{manbalar}}

== Havolalar ==

* Profil na sayte FootballFacts.ru
* Profil na sayte FootballFacts.ru ''(„Alga-2“)''
* [https://web.archive.org/web/20110606101938/http://www.klisf.info/numeric/index.app?cmd=comm_tst&lang=ru&id=991590932690674123848971110290 Statistika vistupleniy na klisf.info]
{{Qirgʻiziston Premyer-ligasi}}

[[Turkum:Qirgʻiziston futbol klublari]]
[[Turkum:Qirgʻiziston SSR futbol klublari]]
[[Turkum:SSSR futbol klublari]]
[[Turkum:Alifbo boʻyicha futbol klublari]]
[[Turkum:1947-yilda tashkil etilgan futbol klublari]]
[[Turkum:Bishkekdagi futbol klublari]]
[[Turkum:Harbiy tashkilotga tegishli futbol klublari]]