Alfrik
Alfrik (qad.-skand. Álfríkr) — german-skandinaviya mifologiyasida pakana odamlardan (dverglar) biri. Berling, Dvalin va Grer bilan birgalikda u Freya uchun sehrli Brisingamen marjonlarini quydi. Baʼzi afsonalarga koʻra, gnom-yaratuvchilarning har biri uchun marjonning narxi Freya bilan oʻtkazilgan kecha edi.
Marjonning hikoyasi — Skandinaviya (Norvegiya-Islandiya) dostonida Alfrik haqida maʼlum boʻlgan yagona eslatma. Bu ism „alv-hukmdor“[1] deb tarjima qilinadi va faqat bir marta Shvetsiya runa toshida U 37 (alfrikr) uchraydi, boshqa na shved runa va na oʻrta asr akt yozuvlarida uchramaydi. Daniyada bu nom kamyob hisoblangan, uchta DR 8, DR 9 (alfrik) runa toshi va DR 7 (alfr-k) va uchta oʻrta asr yozuvlari (tangada (Daniyada qirol Xardeknudga ishlagan +ALFRIC Linkoln[2]), bitta yepiskop va bitta ruhoniyning ismi) maʼlum[3][4].
XIX asrda german mifologiyasini oʻrgangan Yakob Grimm Vilkinasageda Alfrikning eslatilishiga ishora qilgan. Grimmning taʼkidlashicha, germanlar orasida pakana odamlar va alflar (alblar) aniq farq qilganligi sababli, pakana odamlar orasida „Alfrik“, „Gendalfrik“ (Gandâlfr) va „Vindalfrik“ (Vindâlfr) nomlarining paydo boʻlishi alblar va pakana odamlar oʻrtasida qarindoshlik aloqalari mavjudligini koʻrsatadi. Vilkinasagda Alfrik misolida taʼkidlangan pakana odamlarning (va alvlarning) yana bir xususiyati shundaki, ular oʻgʻrilar, „tovuvchilar“. Sagada Alfrik haqida uning buyuk oʻgʻri boʻlganligi aytiladi. Pastki nemis ertaklaridagi pakana odamlar va alvlar, ayniqsa, noʻxat dalalariga qiziqish bildirishgan[5].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „The Asatru Edda Sacred Lore of the North — С. 334“ (en). iUniverse, 24.04.2009.
- ↑ H. Alexander Parsons. „The Anglo-Saxon coins of Harthacnut“. BNJ - British Numismatic Society 21—55. www.britnumsoc.org (1915). 2019-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-iyul.
- ↑ Вессен, Элиас, sv:Sven B.F. Jansson. Sveriges runinskrifter. Bd 6, Upplands runinskrifter, del 1. Stockholm: KVHAA, 1940—1943.
- ↑ „Nordiskt runnamnslexikon“. 2019-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-may.
- ↑ Grimm, Jacob (James Steven Stallybrass Trans.) Teutonic Mythology: Translated from the Fourth Edition with Notes and Appendix by James Stallybrass. Volume II (Wayback Machine saytida 2019-07-03 sanasida arxivlangan). London: George Bell and Sons, 1882.