Alfito

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Alfito (qadimgi yunoncha: Αλφιτώ) — qadimgi yunon mifologiyasidan maxluq boʻlib, enagalar itoatsiz bolalarni shu maxluq bilan qoʻrqitgan. Birinchi marta Plutarx tomonidan qayd etilgan[1]. Jonzot ismining kelib chiqishi „alfita“ — „oq un“ va alfitomanteyey-arpa uniga fol ochish (-mantiya) turi bilan bogʻliq[2]. Jonzot oq, un rangli sochlari boʻlgan keksa ayolga oʻxshaydi[3].

XIX asrda folklorshunos Vilgelm Mannhardt Alfitoni „oʻsimlik ruhi“ deb tasniflashga harakat qildi. Keyinchalik, turli tadqiqotchilar Alfitoni Persefon, „oq maʼbuda“, moxov ruhi va boshqalar[4] bilan bogʻlashga harakat qilishdi, ammo bunga ishora qiladigan qadimiy manbalar yoʻq.

Soʻngi paytlarda tadqiqotchilar Alfitoni Akko, Gello va Mormo kabi bolalarning koʻpayishi va tarbiyalashga tahdid soladigan boshqa jinlar qatorida koʻrib chiqmoqdalar[5].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Plutarch, Moralia 1040B, „Contradictions of the Stoics“ (De stoicorum repugnantiis 15): τῆς Ἀκκοῦς καὶ τῆς Ἀλφιτοῦς δ᾽ ὦν τὰ παιδάρια τοῦ κακοσχολεῖν αἱ γυναῖκες ἀνείργουσιν.
  2. (ingl.) Georg Luck, Arcana Mundi: Magic and the Occult in the Greek and Roman Worlds (The Johns Hopkins University Press, 1985, reissued 2006), p. 495.
  3. (ingl.) James Redfield, "From Sex to Politics: The Rites of Artemis Triklaria and Dionysos Aisymnetes at Patras, " in Before Sexuality: The Construction of Erotic Experience in the Ancient Greek World (Princeton University Press, 1990), p. 102.
  4. (ingl.) Robert Graves, The White Goddess: A Historical Grammar of Poetic Myth (New York, 1948, 1975, 1999 printing), p. 66.
  5. Jan N. Bremmer, The Early Greek Concept of the Soul (Princeton University Press, 1987), pp. 101—102 online; John Kevin Newman, Roman Catullus and the Modification of the Alexandrian Sensibililty (Georg Olms, 1990), p. 223, note 46.