Aleksandr Nesmiyanov
| Nesmiyanov Aleksandr Aleksandrovich | |
|---|---|
| Fuqaroligi |
 SSSR |
| Qoʻshin turlari | piyoda |
| Unvoni | mayor |
| Harbiy qism | 126-oʻqchilar diviziyasi |
| Jang/urush | Ulugʻ Vatan urushi |
| Mukofotlari |
        |
Nesmiyanov Aleksandr Aleksandrovich (1912 - ?) - Ulug' Vatan urushi qatnashchisi, mayor, 126-piyoda diviziyasining 690-piyoda polkining batalyon komandiri. Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni bilan uchun uch marta taqdirlangan.
Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
1912-yilda Oltoy o'lkasi, Charishskiy tumani, Malaya-Sosnovka qishlog'ida tug'ilgan.
1934-yilda Sharqiy Qozogʻiston viloyati Zyryanovskiy tumanida Zyryanovskiy tuman harbiy komissarligi tomonidan Qizil Armiya safiga chaqirilgan.
1943-yil 3-noyabrda Qrim uchun boʻlgan janglarda, dushmanning kuchli oʻqiga qaramay, kapitan Nesmiyanov oʻz batalonini hujumga koʻtardi va Turk devorining bir qismini egallab oldi. 2 ta avtomatik pushka, beshta 82 mm kalibrli minomyot va 150 dan ortiq dushman askarlari va ofitserlari yo'q qilindi. Nesmiyanov 20 nafar nemisga qarshi jangda birinchi bo'lib bostirib kirib, 13 nafar nemisni pulemyotdan yo'q qildi, qolganlariga qochishlariga qo'yib berdi. Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni 1943-yil 7-noyabrda berilgan, 3-darajali Kutuzov ordeni bilan taqdirlangan.
1944-yil 8-aprelda Armyansk shahri hududida dushmanning kuchli mustahkamlangan mudofaasini buzib oʻtayotganda, Nesmiyanov bataloni dushmanni chetlab oʻtib, unga orqa tomondan hujum qilib, asosiy zarbani boshqa tomonga yoʻnaltirdi va qo'shni batalonga istehkom chizig'ini yorib o'tishga imkon berdi. Safdan chiqqan rota komandirlari o'rniga mayor Nesmiyanov hujum qlilb birinchi bo'lib bostirib kirdi va og'ir yaralandi. Ammo u jang maydonini tark etmadi va dushmanning 12 tankining qarshi hujumiga qarshi mudofaani tashkil qildi. 3 ta tankni yo'q qilib, Nesmiyanov bataloni Armyanskga bostirib kirib, uni bosqinchilardan tozaladi. Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoniga nomzod qilindi, 1944-yil 20-aprelda Qizil Bayroq ordeni bilan taqdirlangan.
1944-yil 9-oktabrda o'rtoq Nesmiyanov Yura daryosi bo'yida qolib ketgan dushman bilan jangga kirdi. Dushman mudofaaga yaqinlashayotganda kuchli o'q uzib, bo'linmalarimizning oldinga siljishini kechiktirishga harakat qildi. Oʻrtoq Nesmiyanov kuchlarning teng boʻlmaganligini hisobga olib, jangchilarni hujumga shaxsan oʻzi boshqargan va 10-oktabr kuni tongda dushmanni mustahkamlangan hududdan haydab chiqargan. Batalon birinchi bo'lib Sharqiy Prussiya chegarasini kesib o'tib, Shamay Kemen temir yo'l stantsiyasini qaytarib oldi. Shu bilan birga, ikkita eshelon, oziq-ovqat va kiyim-kechak bilan jihozlangan 300 dan ortiq mashina qo'lga olindi. Ushbu jangda Nesmiyanov shaxsan 32 asir va 7 ta texnikani qo'lga oldi. 1944-yil 11-oktabrda jangovar topshiriqni olgan Nesmiyanov bataloni Ogeln hududiga yo'l oldi va topshiriqni bajardi. Qo'llab-quvvatlovchi artilleriya yo'qligiga qaramay, u bosib olingan chiziqlarni ushlab turdi va 160 dan ortiq askar va 28 dushman o'q otish nuqtasini yo'q qildi. 1944-yil 11-oktabrda Aleksandr Nevskiy ordeni bilan taqdirlangan.
O'lim yili va sanasi aniqlanmagan.
Mukofotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- “Халық Қаһарманы” faxriy unvoni (2022-yil 6-may, vafotidan keyin)[1];
- “Otan” ordeni (2022-yil 6-may, vafotidan keyin)[2];
- III darajali Kutuzov ordeni (12.11.1943)
- Aleksandr Nevskiy ordeni (28.10.1944)
- Qizil Bayroq ordeni (05.11.1944)
- "Harbiy xizmatlari uchun" medali (11.06.1945)
- "Stalingrad mudofaasi uchun" medali (22.12.1942)
- "1941—1945-yillardagi Ulug 'Vatan urushida Germaniya ustidan qozonilgan g'alaba uchun" medali (05.09.1945)
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Указ Президента Республики Казахстан от 6 мая 2022 года «О награждении государственными наградами Республики Казахстан»“. akorda.kz (2022-yil 6-may).
- ↑ „О награждении государственными наградами Республики Казахстан“. adilet.kz (2022-yil 6-may).