Aldabra

Aldabra (inglizcha: Aldabra, fransuzcha: Aldabra) — Hind okeanidagi atol (marjon oroli), Seyshel orollari davlatiga mansub, Aldabra orollari guruhi tarkibiga kiradi.

Geografiya

Bu Rojdestvo orolidan (yoki Kiritimati) keyin dunyodagi ikkinchi eng katta atoldir.

Oʻlchamlari: uzunligi 34 km va kengligi 14,5 km, balandligi dengiz sathidan 8 m gacha. Lagunaning maydoni 224 km². Atollning tubiga choʻkkan suv osti vulqonining krateri (ogʻzi) joylashgan.

Soʻnggi ikki million yil ichida Aldabra atolli Hind okeaniga kamida olti marta choʻkib, yana yuzaga chiqdi. Buning sababi muzlik davrining boshlanishi bilan dunyo ummoni sathining isishi bilan almashinib kamayishi yoki koʻtarilishi edi.

Atoll quyidagi asosiy orollardan (18 ta kichikroq) iborat:

Janubiy yoki Grand Terre (Grand Terre, 116,1 km²).
Oʻrta yoki Malabar (Malabar, 26,8 km²).
Wyestern yoki Picard (Picard, 9,4 km²).
Polimni (4,75 km²).

Tarixi

XX-asrga qadar qaroqchilar uzoq vaqt davomida Seyshel orollarini boshqarishgan.

1840-yildan buyon atoll Hindiston orollarining gʻarbiy qismida Testudo gigantea gigant toshbaqasi omon qolgan oxirgi maskani edi. “Sovuq urush” davrida Britaniya harbiy idorasi orolda radiostansiya va harbiy aerodrom barpo etish niyatini e’lon qildi, bu esa ekologlarning noroziligiga sabab boʻldi^[1].

1978-yilda atoll Sovet geograflari tomonidan "Akademik Petrovskiy" ilmiy-tadqiqot kemasida, 9-reysda oʻrganildi^[2].

1978-yilda atoll Sovet geograflari tomonidan "Akademik Petrovskiy" ilmiy-tadqiqot kemasida, 9-reysda oʻrganildi.

Tabiatni muhofaza qilish

Orolda ulkan quruqlik toshbaqalarining (Seyshel orollari gigant toshbaqasi) noyob populyasiyasi (152 000 dan ortiq) yashaydi.

1982-yilda Aldabra atolli noyob tabiiy yodgorlik sifatida YUNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan. Aldabra sivilizasiya tomonidan deyarli qoʻl urilmagan yer yuzida qolgan sanoqli marjon atollaridan biridir. 1982-yilda Aldabra atolli noyob tabiiy yodgorlik sifatida YUNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan. Aldabra sivilizasiya tomonidan deyarli qoʻl urilmagan yer yuzida qolgan sanoqli marjon atollaridan biridir.

Manbalar

↑ Англия // журнал «Охота и охотничье хозяйство», № 4, 1970. стр.46
↑ Острова западной части Индийского океана / ред. Л. Г. Никифоров. М.: Изд-во МГУ, 1982. 200 с.

Havolalar

Aldabra. Sirli orolga sayohat. Hujjatli film // Dir. Stiv Lixtag. - Chexiya, 2015-yil
www.aldabra.org

[1] Англия // журнал «Охота и охотничье хозяйство», № 4, 1970. стр.46

[2] Острова западной части Индийского океана / ред. Л. Г. Никифоров. М.: Изд-во МГУ, 1982. 200 с.

[1]

[2]