Alapayevsk sahifasining manbasini koʻrish


[[Fayl:Alapayevsk_Stele_(September_2022)_-_1.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Alapayevsk_Stele_%28September_2022%29_-_1.jpg/220px-Alapayevsk_Stele_%28September_2022%29_-_1.jpg|thumb| Rejev traktidan shaharga kiraverishdagi stela]]
'''Alapayevsk''' — [[Rossiya|Rossiyaning]] [[Sverdlovsk viloyati|Sverdlovsk viloyatidagi]] shahar. Shahar okrugi maqomiga ega Alapayevsk shahri - munitsipalitetining maʼmuriy markazidir. Bu shahar tarkibiga kirmaydigan Alapayevsk munitsipalitetining mahalliy hokimiyatlari joylashgan joy ham hisoblanadi. Rasmiy ravishda Verxnyaya Sinyachixa shahar tipidagi aholi punkti munitsipalitetning markazi deb e'lon qilingan.
{{Bilgiquti aholi punkti
| mavqe                      = shahar
| nomi                       = Alapayevsk
| asl nomi                   = {{Lang-ru}}Алапаевск
| tasvir                     =
| qaram                      = 
| mamlakat                   = Rossiya
| gerb                       = Coat_of_Arms_of_Alapaevsk_(Sverdlovsk_oblast).png
| bayroq                     = Flag of Alapaevsk (Sverdlovsk oblast).jpg
| gerb tarifi                = 
| bayroq tarifi              = 
| gerb eni                   = 
| bayroq eni                 = 
| lat_dir = | lat_deg = | lat_min = | lat_sec = 
| lon_dir = | lon_deg = | lon_min = | lon_sec = 
| CoordAddon                 = 
| CoordScale                 = 
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 
| mintaqa xaritasi oʻlchami  = 
| tuman xaritasi oʻlchami    = 
| mintaqa turi               = Viloyat
| mintaqa                    = Sverdlovsk
| jadvalda mintaqa           = 
| tuman turi                 = 
| tuman                      = 
| tuman 2                    = 
| tuman 3                    = 
| tuman 4                    = 
| tuman 5                    = 
| jadvalda tuman             = 
| jadvalda tuman 2           = 
| jadvalda tuman 3           = 
| jadvalda tuman 4           = 
| jadvalda tuman 5           = 
| jamoat turi                = 
| jamoat                     = 
| jadvalda jamoat            = 
| ichki bolinishi            = 
| rahbar turi                = Mer
| rahbar                     = Saygid Labazanovich Bilalov
| asos solingan              = 1635
| ilk eslatilishi            = 1639
| avvalgi nomlari            = Alapaixa
| qachondan beri             = 1781
| maydon                     = 95
| balandlik turi             = 
| AP markazi balandligi      = 135
| iqlim                      = 
| rasmiy til                 = 
| aholi                      = 
| sanalgan yil               = 
| zichlik                    = 
| aglomeratsiya              = 
| milliy tarkib              = rus, tatar, ukrain va belorus
| konfessiyaviy tarkib       = xristianlar, musulmonlar
| etnoxoronim                = alapayevsklik
| vaqt mintaqasi             = 
| DST                        = 
| telefon kodi               = 34346
| pochta indekslari          = 624600 — 624619<ref>{{Cite web |url=http://www.mojgorod.ru/sverdlov_obl/alapajevsk/index.html |title=Народная энциклопедия «Мой Город» |access-date=2008-06-26 |archive-date=2019-04-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190417144443/http://www.mojgorod.ru/sverdlov_obl/alapajevsk/index.html |deadlink=no }}</ref>
| avtomobil kodi             = 
| identifikator turi         = 
| raqamli identifikator      = 
| sayt                       = 
| sayt tili                  = 
}}
Shahar 1639 -yilda xuddi shu nomdagi daryo bo'yida, Neiva bilan qo'shilish joyida joylashgan Alapayxi qishlog'idan kelib chiqqan. 1781-yilda imperatoritsa [[Yekaterina II Alekseyevna|Yekaterina II]] ning farmoni bilan Alapayevsk Perm gubernatorligi Alapayevsk tumanining markaziga aylangan shahar maqomini oldi. 1783 yilda shahar o'zining birinchi gerbini oldi.

== Geografiyasi ==
U [[Oʻrta Ural togʻi|O'rta Uralning]] sharqiy yon bag'rida, Neyva daryosi ([[Ob]] havzasi), Alapayxa daryosining quyilishida, [[Sverdlovsk viloyati|Sverdlovsk viloyatining]] markazida, [[Yekaterinburg|Yekaterinburgdan]] 146 km shimoli-sharqda, Moskvadan 1847 km va Sankt-Peterburgdan 2483 km uzoqlikda joylashgan . Bu shahar [[Nijniy tagil|Nijniy Tagil]] - Alapayevsk, [[Chelyabinsk]] - [[Kamensk-uralskiy|Kamensk-Uralskiy]] - Artyomovskiy - Alapayevsk - Serov temir yo'llarining tutashgan joyi, 65K-3504000 [[Yekaterinburg]] - Rej - Alapayevsk, 65K-55010 Nijniy -Salpaevsk mintaqaviy yo'llarining kesishmalari shahar hududidan oʻtgan.

Iqlimi mo'tadil sovuqqa yaqin, yil davomida, hatto quruq oylarda ham sezilarli yog'ingarchilik boʻlib turadi. O'rtacha havo harorati: +1,9°C. Yillik oʻrtacha yogʻin: 496 mmni tashkil etadi.

Eng qurg'oqchil oyi: mart, 15 mm yog'ingarchilikga ega. Eng koʻp yogʻingarchilik iyul oyiga toʻgʻri keladi, oʻrtacha 89 mmdir.

Iyul - yilning eng issiq oyi, o'rtacha harorati +18,7 °C. Yilning eng past oʻrtacha harorati yanvarda: −15,6 °C.

== Tarixi ==
1639-yilda Alapaixa daryosidagi aholi punkti haqida birinchi eslatma Verxoturye boyar o'g'li Andrey Miropolsev bilan bog'liq. 1696-yilda Neiva daryosidagi Alapaixa yaqinida [[Temir rudalari|temir rudasi]] topilgan. 1702-yilda Alapaixa daryosida davlat temir zavodi qurilishi boshlandi. Shu paytdan boshlab Alapaixa qishlog'i zavod shaharchasiga aylandi.

1781-yilda Alapayevsk tumani tashkil etildi, uning markazi Alapayevsk bo'lib, [[Yekaterina II Alekseyevna|Yekaterina II]] tomonidan shahar maqomini oldi. 1783-yilda shaharning birinchi gerbi tasdiqlandi. 1796-yil 12-dekabrda tumanning viloyatlarga yangi bo'linishi sodir bo'ldi, Alapayevsk tumani tugatildi, Alapayevsk shahri Perm viloyatining viloyat shahri maqomini oldi.

1941-yil 9-sentyabrda [[Rossiya Sovet Federativ Sotsialistik Respublikasi|RSFSR]] Sverdlovsk viloyat ijroiya qo'mitasining qarori bilan Alapayevsk viloyat bo'ysunadigan shahar maqomini oldi.

1963-yil 1-fevralda Alapayevsk shahar ishchilar deputatlari kengashi Sverdlovsk viloyat (sanoat) ishchilar deputatlari kengashiga o'tkazildi <ref>{{Veb manbasi|url=https://ipravo.info/sssr1/law78/734.htm|sarlavha=Об укрупнении сельских районов, образовании промышленных районов и изменении подчинённости районов и городов Свердловской области - Российский Правовой Портал|muallif=ipravo.info|nashriyot=ipravo.info|til=ru|kirish sanasi=2018-05-20|arxivurl=https://web.archive.org/web/20180520192925/https://ipravo.info/sssr1/law78/734.htm|arxivsana=2018-05-20}}</ref>.

=== Alapayevsk shahidlari ===
1918-yil 20-maydan [[Romanovlar]] imperator oilasining a'zolari Alapayevskda Napolnaya maktabida saqlanadi va 17-iyuldan 18-iyulga o'tar kechasi: Buyuk knyaz Sergey Mixaylovich, Buyuk knyaginya [[Princess Elisabeth of Hesse and by Rhine (1864–1918)|Yelizaveta Fedorovna]], imperator qonidan kelib chiqqan knyazlarKonstantin Konstantinovich, IoannKonstantinovich, Igor Konstantinovich, knyaz Vladimir Paley, Fyodor Remez, Buyuk knyaz Sergey Mixaylovichning menejerlik ishlari bo'yicha xodimasiVarvara (Yakovlev)lar oʻldirildi.

Alapayevsk shahridan 18 km uzoqlikda, Nijnyaya Selimskaya konida minaga tashlandi va ularga granatalar uloqtirildi. 1995-yilda ushbu maskanda rus cherkovining yangi shahidlari va konfessorlari nomiga monastir tashkil etildi .

=== Tarixiy ko'cha nomlari ===
Bolsheviklar hokimiyat tepasiga kelishi bilan inqilobdan oldingi Alapayevskdagi ko'cha nomlarining aksariyati o'zgartirildi <ref>{{Veb manbasi|til=|url=https://oskolki.moy.su/blog/zabytye_nazvanija_ulic_goroda_alapaevska/2016-02-27-411|sarlavha=Забытые улицы Алапаевска|muallif=|ish=|sana=|nashriyot=|kirish sanasi=2020-10-22|arxivsana=2020-08-07|arxivurl=https://web.archive.org/web/20200807012937/https://oskolki.moy.su/blog/zabytye_nazvanija_ulic_goroda_alapaevska/2016-02-27-411}}</ref>.
{| class="wikitable"
|+
!Inqilobdan oldingi nomlari
!Zamonaviy (Sovet tuzumi) nomlari
|-
|Bolshoy Alekseyev koʻchasi
| Lenin
|-
|-
|Zapadnaya koʻchasi
| Efim Solovyova
|-
|Zavodskaya koʻchasi
| Kirov
|-
| Ekaterininskaya ko'chasi
| Frunze
|-
| Sobolevskaya ko'chasi
| Bratya Smolnikov
|-
| qirg'oq ko'chasi
| Pavlova
|-
| Pushkinskaya ko'chasi
| Pushkin
|-
|Gospitalnaya
| Vera Shlyapina
|-
| Irbitskaya ko'chasi
| Sofiya Perovskaya
|-
| Bogadelnaya ko'chasi
| Bratya Serebryakov
|-
| Susaninskaya ko'chasi
| Bratya Ostanin
|-
| Konyushennaya ko'chasi
| Pavel Abramov
|-
| Protopopovskaya ko'chasi
| Roza Lyuksemburg
|-
| qishloq ko'chasi
| Perminova
|-
| Kokuy ko'chasi
| Volodarskiy
|-
| Novaya ko'cha
| Uritskiy
|-
| Barabinskaya ko'chasi
| Pervoye Soveti
|-
| Zelenaya ko'cha
| Zashitnikov
|-
| Shaytanskaya ko'chasi
| Tyurikov
|-
| Orlovskaya ko'chasi
| Krasnix Orlov
|-
| Vogulskaya ko'chasi
| Kolnogorov
|-
| 1-Rudnichnaya ko'chasi
| Igor Sichev
|-
| 2-Rudnichnaya ko'chasi
| Gertsen
|-
| 3-Rudnichnaya ko'chasi
| Yuniye geroyev
|}

== Diqqatga sazovor joylari ==

=== Alapayevsk metallurgiya zavodi ===
[[Fayl:Алапаевск,_молотовый_цех.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%2C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%85.jpg/220px-%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%2C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%85.jpg|thumb| Alapayevsk zavodining saqlanib qolgan binolari]]
Bugungi kunda Alapayevsk markazida eski metallurgiya markazining shakllari saqlanib qolgan. Bu 1704-yilda qurilgan bolg'a ustaxonasining eskirgan binosi bo'lib, bu ustaxonani O'rta Uraldagi eng qadimgi tosh binoga aylantiradi.

=== Muzeylari ===
[[Fayl:Tchaikovsky_Museum_in_Alapayevsk_(1).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Tchaikovsky_Museum_in_Alapayevsk_%281%29.jpg/220px-Tchaikovsky_Museum_in_Alapayevsk_%281%29.jpg|thumb| P. I. Chaykovskiy uy-muzeyi]]
[[Rossiya|Rossiyadagi]] birinchi [[Gidravlik turbina|gidroturbina]] ixtirochisi I. E. Safonov Alapaevsk zavodida ishlagan. Uning uyida Roza Lyuksemburg koʻchasi, 30-uyda Alapayevsk o'lkashunoslik muzeyi joylashgan. Bino 2018-yilda ta'mirlangan.

[[XX asr|XX asr boshlarida]] Alapayevsk 1905-yil 8-martda Rossiyada birinchi ishchilar deputatlari Soveti tuzilgan shahar sifatida tarixga kirdi . Bino Lenin koʻchasidagi 18-uy ushbu tashkilot faoliyati bilan bog'liq.

[[Pyotr Ilich Chaykovskiy|P. I. Chaykovskiy]] bolaligining bir qismini Alapayevskda o'tkazdi. Tadqiqotchilar bastakorning ko'plab asarlarini uning hayotining Alapayevsk davrining ta'siri bilan bog'lashadi. Chaykovskiylar yashagan uyda bastakorning bolalik davri muzeyi tashkil etilgan (Lenin ko'chasi, 30). Muzeyning ikkinchi qismida musiqa asboblari kolleksiyasi (uch xona) joylashgan.

=== Ibodatxonalari ===
[[Fayl:Holy_Trinity_church_in_Alapayevsk_(September_2022)_-_2.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Holy_Trinity_church_in_Alapayevsk_%28September_2022%29_-_2.jpg/220px-Holy_Trinity_church_in_Alapayevsk_%28September_2022%29_-_2.jpg|left|thumb| Avliyo Troitskiy kafedral sobori]]
[[Fayl:Екатерининская_церковь_(Алапаевск).jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%28%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%29.jpg/220px-%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%28%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%29.jpg|left|thumb| Yekaterina cherkovi]]
Qadimgi Avliyo Troitskiy kafedral  sobori (Chaykovskiy ko'chasi, 19) Oʻrta Uraldagi {{NM yoʻq 2|birinchi|21|09|2022}} tosh ibodatxona. U 1702-yilda parishionerlar hisobidan qurilgan. XIX asrning birinchi yarmida qayta qurilgan. 300 yilligini nishonlash uchun sobor parishionerlar hisobidan qayta tiklandi. Qayta tiklashni tashkil etishda {{Nobr|I. D. Samoylov}} yordami katta. Ma'badning yonida bozor maydoni mavjud bo'lib, u Rabbiyning uyiga qaraydi.

Perminova koʻchasi, 1-uyda Yekaterina sobori joylashgan. Ma'bad XX asr davomida ishlagan.

[[Oktabr inqilobi|Inqilobdan]] oldin Alapayevskda Sovet davrida vayron qilingan Aleksandr Nevskiyning tosh pravoslav sobori bor edi.  Hozirda uning o'rnida Inqilob maydoni joylashgan.

== Transporti ==
[[Fayl:Ст._Алапаевск.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/%D0%A1%D1%82._%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA.jpg/220px-%D0%A1%D1%82._%D0%90%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA.jpg|thumb| Alapayevsk stansiyasi]]

=== Temir yo'l transporti ===
Alapayevsk stansiyasida temir yoʻl uzeli mavjud. Filial yo'nalishlari: Nijniy Tagil, Serov va Kamensk-Uralsklardir. Uzel [[Yekaterinburg]], [[Nijniy tagil|Nijniy Tagil]], Serov, Sosva va Artyomovskga shahar atrofi poyezdlari orqali ulanadi . Ilgari (2010 yilgacha) Yekaterinburg - Alapaevsk - Serov yo'nalishi bo'yicha yo'lovchilar xizmati mavjud edi. Chiziqlar barcha yo'nalishlarda bitta yo'ldir. [[Nijniy tagil|Nijniy Tagil]] va [[Kamensk-uralskiy|Kamensk-Uralskiy]] temir yo'llari elektrlashtirilgan, Serovgacha - teplovoz yoʻli tortilgan. Shahar atrofidagi poyezdlardan tashqari, Alapayevsk va Nijniy Tagil o'rtasida temir yo'l avtobusi ishlaydi.

=== Alapayevsk tor temir yo'li ===
Alapayevsk tor o'lchovli temir yo'l (ATTY) - [[Rossiya|Rossiyada]], sobiq [[Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi|SSSRda]] va butun dunyoda 750 mm bo'lgan eng yirik tor temir yo'llardan biri. Alapayevskda tor temir yo'li <ref>[http://infojd.ru/16/aujd.html Алапаевская узкоколейная железная дорога]{{Oʻlikhavola|date=noyabr 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> va Alapayevsk-2 yo'lovchi stansiyasining harakat tarkibiga xizmat ko'rsatadigan depo mavjud. ATTY deposi hududida temir yo'l muzeyi ochilgan.<gallery class="center" caption="Alapayevsk tor temir yoʻl turlari">
Fayl:Alapayevsk-narrow-gauge depot.jpg|Alapayevskdagi depo
Fayl:Alapaevsk railway TU7-2388 with passenger train.jpg|Yo'l panoramasi
Fayl:Alapaevsk railway TU4-1794 мост через Кыртомку 20140503 00524.JPG|Kirtomka daryosi ustidagi ko'prik
Fayl:Alapaevsk railway TU8-0010 excursion train Verkhnyaya Sinyachikha 20140503 00969.JPG|[[Верхняя Синячиха|Yuqori Sinyachixa]] orqali o'tadigan poyezd
Fayl:Alapaevsk railway 2022 Muratkovo 4.jpg|[[Муратково|Muratkovo]] stansiyasi
Fayl:Alapaevsk railway 2022 Muratkovo.jpg|Muratkovodagi ko'prik
</gallery>

=== Avtotransporti ===
Ichki va shahar atrofida avtobus qatnovi mavjud. Kichik avtobus bekati bor. Alapayevsk shahriga [[Yekaterinburg]], [[Nijniy tagil|Nijniy Tagil]] va uning atrofidagi shaharlardan shaharlararo avtobusda borish mumkin. Kichik avtobuslar esa shaharlararo yo'nalishlarda ishlaydi.

Rejalashtirilgan ichki yo'nalishlar:

* 1-son ShMShsi - Ishchilar shaharchasi
* 2-son ShMShsi - Zapadniy turar-joyi
* 3-son ShMShsi - Pionerov - Neivo-Alapaixa
* 4-son Sangorodok shahri- Mujestva 
* 6-sonli markaziy shahar kasalxonasi - G'alaba maydoni - ishchilar shaharchasi
* 7-son ShMShsi - "Stroydormash" zavodining maydoni - Stankozavod maydoni 
* 8-son ShMShsi - Stankozavod maydoni - "Stroydormash" zavodi maydoni 
* 9-son ShMShsi - Sangorodok shahri

== Ekologiyasi ==
2018-yilda oʻtkazilgan kuzatishlar natijalariga koʻra, atmosfera havosining ifloslanish koʻrsatkichi ruxsat etilgan meʼyorlardan oshib ketgan, biroq aholi uchun zararli emas <ref name=":0">Государственные доклады // Официальный сайт Министерства природных ресурсов и экологии Свердловской области. Режим доступа:<nowiki>https://mprso.midural.ru/article/show/id/1126</nowiki></ref>.

2018-yilda “Alapayevsk kanali” MKK tomonidan suvdan foydalanish hajmi 1,97 million kub metrni tashkil etdi. Xuddi shu yili Alapayevskda [[Mikrobiologiya|mikrobiologik]] ko'rsatkichlar bo'yicha tarqatish tarmog'idagi qoniqarsiz namunalar foizining o'rtacha mintaqaviy qiymatidan oshib ketganligi aniqlandi <ref name=":0">Государственные доклады // Официальный сайт Министерства природных ресурсов и экологии Свердловской области. Режим доступа:<nowiki>https://mprso.midural.ru/article/show/id/1126</nowiki></ref>.

Alapayevskning ekologik xavfsizligiga tahdid bu o'rmon maydonlari, daryolar tekisliklari va yo'l chetlarining ruxsat etilmagan chiqindilar bilan ifloslanishi va axlatlanishi hisoblanadi <ref>{{Veb manbasi|til=ru-ru|url=https://alapaevsk.org/index.php?option=com_content&view=article&id=8810:20200929&catid=29:postanovleniya&Itemid=64|sarlavha=Постановление № 923-П от 24.09.2020г. О внесении изменений в муниципальную программу «Экологическая безопасность на территории Муниципального образования город Алапаевск до 2025 года»|ish=alapaevsk.org|kirish sanasi=2021-11-13|arxivsana=2021-11-13|arxivurl=https://web.archive.org/web/20211113123626/https://alapaevsk.org/index.php?option=com_content&view=article&id=8810:20200929&catid=29:postanovleniya&Itemid=64}}</ref>.

== Ta'limi ==
{{Col-begin}}
{{Col-break}}
;Maktablar
* 1-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* 2-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* 4-sonli boshlangʻich maktabi (oldingi 3-sonli)
* 4-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* 5-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* 5-sonli maltabning boshlangʻich taʼlim maktabi
* 10-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* 12-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi
* Boshlangʻich maktab (12-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi filiali)
* 15-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabi № 15-sonli matabning kechki ummumiy oʻrta taʼlim maktabi
* P.I.Chaykovskiy nomidagi bolalar sanʼat maktabi
* Rassomlik sanʼati bolalar maktabi
* Ixtisoslashtirilgan umumiy oʻrta taʼlim maktab-internati
* "Sozvezdiye" bolalar maktabi
{{Col-break}}
;Oliy oʻquv yurtlari
* Alapayevsk sanoat texnikumi
* Alapayevsk professional-pedagogik kolleji
* Alapayevsk koʻp tarmoqli texnikumi
* Alapaevskdagi Nijniy Tagil tibbiyot taʼlimi markazi filiali
* Uralsk sanoat-iqtisodiyot texnikumi Alapayevsk filiali
* B.N.Yelsin nomidagi Uralsk federal universiteti Alapavesk filiali
{{Col-end}}

== Ommaviy axborot vositalari ==

=== Bosma nashrlari ===

* "Alapayevsk" gazetasi
* "Alapayevskaya iskra" gazetasi

=== Televideniyesi ===
2019-yil 1-sentabrda yer usti analog televideniyesi butunlay to‘xtatildi. DVB-T2 er usti raqamli televideniyesi 31 va 56 ta telekanalda (20 ta telekanal va 3 ta radiostantsiya) efirga uzatiladi. DVB-T 2015-yil 1-fevraldan boshlab shaharda translyatsiyasini toʻxtatdi. Kabel televideniesi (44 ta telekanal) mavjud. 3 ta provayder IPTV xizmatlarini taqdim etadi. Alapaevskaya TV tahririyatining dasturlari ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarda nashr etilgan

=== Radiostansiyalari ===
{| class="wikitable"
! Chastotasi MGts
! Nomi
! RDS
! Formati
! Quvvat, kVt
! Telemarkaz
! Vaqt
|-
| 100.20
| Domashnoye Radio
| +
| Mahalliy yangiliklar / Tarixiy ma'lumotlar / Shahar va viloyat voqealari
| 0.1
| Frunze ofisi / A. Xarlova masti
|   0-24
|-
| 101.10
| Radio Rossii / Radio Urala
| -
| Yangiliklar / suhbat radiosi
| 0.1
| P. Morozova,
|   5-1
|-
| 101.80
| Russkoye Radio / Radio Shatl
| -
| Yangiliklar / Rus pop musiqasi
| 0.1
| Korobkina ofisi, 14 / Moskva masti,7A
|   0-24
|-
| 103.10
| Volna FM
| +
| Zamonaviy pop/klub musiqasi
| 0.1
| P. Morozova masti, 16
|   0-24
|-
| 104.60
| Radio Voskresenye
| -
| pravoslavlar uchun
| 0.1
| P. Morozova masti, 16
|   0-24
|}

=== Internet ===
Internet xizmatlarining asosiy provayderlari quyidagi kompaniyalar hisoblanadi:

* Rostelecom - Ural
* TTK-Ural
* K-Telekom
* Interkom

== Galereya ==
<gallery class="center">
Fayl:Palace of Culture in Alapaevsk (September 2022) - 1.jpg|Madaniyat saroyi
Fayl:Особняк (ул. Красной Армии 9, Алапаевск).jpg|Saroy, Qizil Armiya koʻchasi, 9.
Fayl:Павлова,41.jpg|Quyi kasb-hunar bilim yurti binosi (Pavlov koʻchasi, 41-uy).
Fayl:Neyva River in Alapayevsk (September 2022) - 5.jpg|Lenin koʻchasidagi [[Neva|Neva]] boʻylab ko'prik
Fayl:Neyva River in Alapayevsk (September 2022) - 3.jpg|Severovostochniy koʻchasining Neiva ustidan oʻtgan ko'prik
Fayl:Neyva River in Alapayevsk (September 2022) - 1.jpg|Neiva ustidagi temir yoʻl koʻprigi, uning orqasida [[Алапаиха|Alapaixa]] jarligi
Fayl:Aerial views of Alapayevsk (September 2022) - 3.jpg|Lenin va Pushkin koʻchalari chorrahasi
</gallery>

== Havolalar ==

*
* [https://uraloved.ru/alapaevsk Alpayevsk]  uraloved.ru portalida 
* [https://nashural.ru/dostoprimechatelnosti-urala/sverdlovskaya-oblast/alapaevsk/ Alpayevsk] nashural.ru portalida
* [http://starye-karty.litera-ru.ru/uezd/perm_karta-alapaevskiy_uezd.html Alpayevsk uyezdining eski xartalari]

== Manbalar ==
{{Manbalar|40em}}