AQShdagi uchish guvohnomasi
Qoʻshma Shtatlarda biz uchuvchi boʻlishimiz, samolyot boshqaruvchisi sifatida faoliyat yuritishi uchun odatda uchuvchi sertifikatlanishi kerak. Bu AQSh Transport vazirligi (USDOT) filiali Federal aviatsiya idorasi (FAA) tomonidan tartibga solinadi. Uchuvchi Federal qoidalar kodeksining (CFR) 14 qismining 61 yoki 14 qismining 141 qismida (agar u 141- qismida tasdiqlangan maktabda oʻquvchi boʻlsa) sertifikatlanishi mumkin. Uchuvchilar shuningdek, tijorat dron operatsiyalari uchun 14 CFR Part 107 boʻyicha sertifikatlashdan oʻtishlari mumkin.
FAA tomonidan berilgan uchuvchi sertifikati shaxsning uchuvchilik imtiyozlarini bajarishga toʻgʻri ruxsat berilganligini koʻrsatadi. Uchuvchi sertifikatlari FAA tomonidan parvoz muhandislari, parvoz oʻqituvchilari, maydon ustozlari, samolyot dispatcherlari, mexanika/taʼmirlashchilar, parashut riggerlari, boshqaruv toʻri operatorlari, parvoz navigatorlari va parvoz askarlari uchun berilgan bir nechta parvoz sertifikatlaridan biridir.
Sertifikatlashning umumiy tuzilishi quyidagilardan iborat:[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pilot sertifikatlari muayyan imtiyoz darajalari boʻyicha uchish uchun beriladi va har bir darajada maʼlum toifadagi samolyotlarni uchirishga ruxsat beriladi. Pilot sertifikatlarining imtiyoz darajalari quyidagi tartibda koʻrsatiladi [1]
- Student Pilot: Learning to fly under an instructor and allowed to fly solo in specific, limited situations.
- Sport uchuvchisi: faqat Yengil sport samolyotlari uchirishga ruxsat berilgan shaxs
- Uchuvchi: kichik uchib boradigan uchib boruvchi uchib bormaydigan uchib borayotgan uchib boriladigan uchib borishga haqli shaxs
- Rekreatsiyalik pilot: kun davomida faqat zavq uchun 180 horsepower (130 kW) kW) va 4 oʻrinli samolyotlarni uchirib yuradigan shaxs
- Shaxsiy uchuvchi: koʻpincha kompensatsiya qabul qilmasdan, oʻzini quvontirish yoki shaxsiy ish uchun uchish mumkin boʻlgan shaxs
- Tijoratlik pilot: baʼzi cheklovlar bilan kompensatsiya yoki ijara uchun uchish mumkin boʻlgan shaxs
- Aviakompaniya transport piloti (koʻpincha ATP deb ataladi): jadvalli aviakompaniya uchun pilot sifatida faoliyat koʻrsatishga ruxsat berilgan shaxs. (14CFR 121 boʻyicha uchadigan birinchi ofitserlar 1 avgust 2013dan boshlab havo transporti pilot sertifikatini olishi kerak).
Uchuvchilarni oʻqitish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Amerikadagi koʻpchilik uchuvchilar uchuvchi maktabida ishlaydigan uchuvchi murabbiy bilan shaxsiy ravishda parvoz tayyorgarligini oʻtadilar. Aviatsiyani kasb sifatida tanlaganlar koʻpincha bakalavriat darajasida aviatsiya yoʻnalishida taʼlim olishni boshlaydilar. Baʼzi pilotlar harbiy xizmatda tayyorlanadi va harbiy xizmatlari asosida fuqaro sertifikatlari beriladi. Boshqalar esa bevosita aviakompaniyalar tomonidan tayyorlanadi. Pilot Part 61 yoki Part 141 boʻyicha oʻqishni tanlashi mumkin. Part 141 sertifikatlangan uchuvchilar maktabi tomonidan tasdiqlangan, tuzilgan tayyorgarlik kursini talab qiladi, bu esa maʼlum bir asosiy taʼlim soatlarini oʻz ichiga oladi (masalan, samolyotda Shaxsiy Pilot uchun 35 soat). Part 61 esa bilim va tajriba talablarini belgilaydi va strukturali rejaga bogʻlanmagan yoki mustaqil murabbiylardan oʻqitilayotgan talabalarga koʻproq mos keladi. Part 61 boʻyicha pilot tayyorgarligida shaxslar uch oy ichida shaxsiy pilot va yetti oy ichida tijorat pilotiga aylanishlari mumkin. [2]
Bilim boʻyicha sinovlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻpchilik uchuvchilar sertifikatlari va reytinglari arizachidan bilim imtihonini (yozma imtihon) topshirishni talab qiladi. Bilim imtihoni natijalari 2 yil davomida amal qiladi va odatda amaliy imtihonlar uchun shart boʻladi. Bilim imtihoniga tayyorgarlik uchun manbalarni uchuvchilar taʼminot doʻkonlaridan olish mumkin. Bilim imtihoni amaliy imtihon uchun talab qilinmaydigan istisnolar, dastlabki litsenziyadan keyin baʼzi qoʻshimcha reytinglar, masalan, quvvatli samolyot pilotining boshqa toifa reytingini olishida mavjud.[3]
Barcha uchuvchi sertifikatlari va reytinglari uchun bilim imtihonlarini topshirish uchun arizachi zamin yoki parvoz murabbiyidan tasdiqlovchi hujjatga ega boʻlishi kerak. Bu odatda zamin maktabi kursini oʻqitgan, zamin taʼlimi bergan yoki arizachining oʻz-oʻzini oʻrganish tayyorgarligini koʻrib chiqqan murabbiy tomonidan beriladi. Baʼzi sharoitlarda parvoz murabbiylari yoki aviakompaniya transport piloti bilim imtihonlari uchun tasdiqlovchi hujjatlar talab qilinmaydi.
Amaliy topshiriqlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Barcha uchuvchi sertifikatlari va reytinglari, sUAS dan tashqari, amaliy sinov talab qiladi, odatda bu sinov „check ride“ deb ataladi. Har bir amaliy sinov uchun FAA havo orqali sertifikatlash standartlari (ACS) hujjatini eʼlon qiladi (avvalgi amaliy test standartlari (PTS)), bu hujjat bilan ariza beruvchi tanish boʻlishi, uchuvchi oʻqituvchi uni qoʻllashi va tekshiruvchi imtihonni oʻtkazishda foydalanishi kutiladi. Amaloiy sinov FAA hodimi yoki FAA tomonidan tayinlangan imtihon nazotchisi tomonidan oʻtkaziladi. Imtihon olish ikki qismga boʻlinadi: ogʻzaki imtihon, keyinchalik samolyotdagi parvoz sinovlari. Imtihonini muvaffaqiyatli yakunlaganidan soʻng imtihonchi yangi litsenziyasi yoki malakaga ega boʻlganligi tugʻrisida vaqtinchalik avia guvohnomasini beradi. Barcha uchuvchilar sertifikatlari va reytinglari (parvoz transport uchuvchilaridan tashqari) uchun amaliy imtihonlarni topshirish uchun arizachi oʻzining uchuvchisi tomonidan toʻgʻri logbook tasdiqlashlariga ega boʻlishi va kerakli reytinglar uchun talab qilinadigan asosiy talablarni bajarishi kerak.
Rekreatsiya dasturi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „14 CFR Part 61 "Certification: Pilots, Flight Instructors, and Ground Instructors", Subpart A—General, Section 61.5 "Certificates and ratings issued under this part"“. US Code of Federal Regulations, Federal Aviation Regulations. Qaraldi: 2009-yil 26-mart.
- ↑ „How to Become a Pilot – Steps, Cost, & Eligibility / ATP Flight School“ (en). atpflightschool.com. ATP Flight School. Qaraldi: 2017-yil 7-noyabr.
- ↑ „14 CFR Part 61 "Certification: Pilots, Flight Instructors, and Ground Instructors", Subpart B—Aircraft Ratings and Pilot Authorizations, Section 61.63 "Additional aircraft ratings (other than on an airline transport pilot certificate)"“. US Code of Federal Regulations, Federal Aviation Regulations. Qaraldi: 2008-yil 26-aprel.