1849-yildagi Varshava shartnomasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Varshava shartnomasi (1849) ― 1849-yil 21-mayda Varshavada Rossiya imperatori Nikolay I va Avstriya imperatori Frans Iosif I tomonidan imzolangan.

Shartnomaga koʻra, Nikolay I, Avstriya imperiyasining hududiy yaxlitligini saqlab qolish uchun, inqilobga qarshi kurashish uchun Vengriyaga 140 ming kishilik rus qoʻshinlarini yuborish majburiyatini olgan. Bundan tashqari, rus imperatori harbiy harakatlar paytida Moldaviya , Valaxiya (40 ming kishi) va Galisiyani (60 ming kishi) bosib olish uchun qoʻshin ajratgan. Shunday qilib, Frans Jozefning oʻzi Rossiya imperiyasi aralashuviga ruxsat bergan.

Nikolay I, Rossiya imperiyasining kansleri va tashqi ishlar vaziri graf Nesselrodning soʻzlariga koʻra[1], Muqaddas ittifoq va legitizm tamoyillari: „Hokimiyat qayerda boʻlishidan qatʼi nazar, qoʻllab-quvvatlash, zaiflashgan joyda uni mustahkamlash va unga ochiqdan ochiq hujum qilinsa, uni himoya qilish kerakligini“ talab qiladi, deb hisoblardi. Bundan tashqari, Rossiya imperatori Vengriya inqilobiga qarshi urushni 1830-1831-yillardagi Polsha qoʻzgʻoloniga qarshi kurashining davomi deb hisoblagan: ikkita polshalik legion vengerlar tomonida jang qilgan va Vengriya armiyasining generallari orasida polyaklar — Jozef Bem va Genrik Dembinskiy, ham boʻlgan.

Rossiya imperiyasining aralashuvi haqiqatan ham inqilobning magʻlubiyatiga olib keldi. Ammo Rossiyaning aralashuvi Yevropa jamoatchiligida salbiy taassurot qoldirdi. Varshava shartnomasining oʻzi ikki imperiyaning yaqinlashishiga hissa qoʻshmagan: Krim urushi paytida rasmiy ravishda betaraf qolgan Avstriya, Rossiyaga nisbatan dushmanlik pozitsiyasini egallagan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Nikolay I // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]