Yuzava (Akita)
Yuzava 湯沢市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 39°9′52″N 140°29′45″E / 39.16444°N 140.49583°E G OKoordinatalari: 39°9′52″N 140°29′45″E / 39.16444°N 140.49583°E G O | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Mintaqa | Tohoku viloyati |
| Asos solingan | 1889-yil 1-aprel |
| Maydon | 790.91 km2 (305.37 mi²) |
| Iqlim turi | nam kontinental qilim |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2019-yil dekabr) |
44 346 |
| Zichligi | 56 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0183-73-2111 |
Yuzava (yaponcha: 湯沢市 Yuzava-shi) Yaponiyaning Akita prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 31-dekabr holatiga koʻra, shaharda 17.789 ta xonadonda 44.346 nafar aholi istiqomat qilgan va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 56 kishidan toʻgʻri keladi[1]. Shaharning umumiy maydoni 790.91 km2 (305.37 mi²)) ni tashkil etadi. Yuzava mashhur Heian davri shoiri Ono no Komachining tugʻilgan joyi ekanligini daʼvo qilinadi.
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava Akita prefekturasining uzoq janubi-sharqiy qismida joylashgan boʻlib, janubdan, sharqdan va gʻarbdan togʻlar bilan oʻralgan.
Qoʻshni munitsipalitetlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Akita prefekturasi
- Yamagata prefekturasi
- Miyagi prefekturasi
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[2], Yuzava aholisi soni 1950-yillarda oʻzining eng yuqori choʻqqisiga chiqdi va oʻsha paytdan beri bir asr oldingi darajasidan ancha kamaygan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 55,439 | — |
| 1930 | 60,55 | +9.2% |
| 1940 | 64,073 | +5.8% |
| 1950 | 79,056 | +23.4% |
| 1960 | 77,405 | −2.1% |
| 1970 | 68,621 | −11.3% |
| 1980 | 65,532 | −4.5% |
| 1990 | 62,537 | −4.6% |
| 2000 | 58,504 | −6.4% |
| 2010 | 50,863 | −13.1% |
| 2020 | 42,091 | −17.2% |
Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa) boʻib, katta mavsumiy harorat farqlari kuzatiladi, issiqdan issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish fasli bu hudud iqlimiga xosdir. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlsa-da, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajasi qayd etilgan. Yuzavada oʻrtacha yillik harorat 10.8 °C (51.4 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,567.4 mm (61.71 in) boʻlib, dekabr eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24.0 °C (75.2 °F) atrofida va eng past harorat yanvarda, taxminan −1.5 °C (29.3 °F) atrofida boʻladi.
| Yuzava (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 11,0 | 16,4 | 20,2 | 29,9 | 32,5 | 32,9 | 36,8 | 36,2 | 35,0 | 30,4 | 25,2 | 17,3 | 36,8 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 1,4 | 2,3 | 6,3 | 14,6 | 20,9 | 24,7 | 27,7 | 29,2 | 25,0 | 18,6 | 11,4 | 4,2 | 15,5 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −5 | −4,9 | −2,3 | 2,7 | 9,1 | 14,8 | 19,0 | 19,6 | 15,2 | 8,3 | 2,3 | −2,2 | 6,4 |
| Mutlaq minimal, °C | −16,4 | −18,6 | −14,7 | −6,7 | 0,0 | 6,0 | 9,3 | 11,1 | 4,3 | −1 | −9,4 | −13,5 | −18,6 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 155,8 | 94,2 | 80,8 | 69,8 | 86,6 | 104,9 | 172,8 | 166,1 | 137,6 | 141,2 | 164,2 | 189,0 | 1 567,4 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[3][4] | |||||||||||||
| Akinomiya, Yuzava (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 11,6 | 16,1 | 17,4 | 27,6 | 31,2 | 31,4 | 35,3 | 35,1 | 32,4 | 27,9 | 22,9 | 17,3 | 35,3 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 0,4 | 1,3 | 5,2 | 12,3 | 19,0 | 22,7 | 25,9 | 27,3 | 22,9 | 16,7 | 10,0 | 3,2 | 13,9 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −5 | −5 | −2,6 | 1,8 | 7,9 | 13,0 | 17,6 | 18,6 | 14,4 | 7,8 | 1,9 | −2,4 | 5,7 |
| Mutlaq minimal, °C | −15,5 | −15,3 | −11,5 | −7,4 | −0,8 | 3,9 | 8,4 | 9,8 | 2,3 | −1 | −6,2 | −12,1 | −15,5 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 197,8 | 135,8 | 142,5 | 124,2 | 128,6 | 139,9 | 237,5 | 210,2 | 179,4 | 177,7 | 201,4 | 229,2 | 2 104,2 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[5][6] | |||||||||||||
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi Yuzava hududi Tokugava syogunati ostida Kubota domenini boshqargan. Edo davrida Satake urugʻi hukmronlik qilgan qadimgi Ugo viloyatining bir qismi boʻlgan. Hududning katta qismi Ivasaki Domeni (yaponcha: 岩崎藩 Iwasaki-han) koku shoʻba feodal domenining bir qismi hisoblangan.
Meidzi davri boshlangandan soʻng, Ivasaki domeni 1878-yilda Akita prefekturasining Ogachi okrugiga qoʻshilishidan oldin qisqa vaqt ichida „Ivasaki prefekturasi“ ga aylantirildi. Ivasaki va Yuzava shaharlari 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan yaratilgan va 1954-yil 31-martda Yuzava shahriga aylangan.
2005-yil 22-martda Inakava, Minase va Ogachi (barchasi Ogachi tumanidan) shaharlari Yuzavaga birlashtirildi.
Hukumat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shahar (Ogachi tumanidagi shahar va qishloqlar bilan birgalikda) Akita prefekturasi assambleyasiga uchta aʼzoni qoʻshish huquqiga ega. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 3-Akita okrugi tarkibiga kiradi.
Saylovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 2005-yil Yuzava merligiga saylov oʻtkazilgan
Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava iqtisodiyoti qishloq xoʻjaligiga, birinchi navbatda sholi yetishtirishga va pivo tayyorlashga asoslangan. Yuzavadagi sake ishlab chiqarish Akita prefekturasidagi umumiy sake miqdorining qariyb 70 % ni tashkil qiladi va shahar pivo ishlab chiqarishning asosiy tarmoqlardan biri hisoblanadi. Yuzavada sake pivo tayyorlash Edo davridan buyon shakllanib kelgan, chunki bu hudud Kubota domenidagi jōkamachi bilan taqqoslanadigan katta isteʼmol maydoni boʻlgan Innai kumush konini oʻz ichiga olgan. Shahar hududida 20ga yaqin pivo va sake zavodlari qurilgan boʻlib, ular hanuzgacha faoliyat yuritib kelmoqda.
Taʼlim tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzavada shahar hukumati tomonidan boshqariladigan 11 ta davlat boshlangʻich maktabi va oltita davlat oʻrta maktabi shuningdek, Akita prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan toʻrtta davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi. Prefekturada nogironlar uchun bitta maxsus taʼlim maktabi ham bunyod etilgan.
OAV[tahrir | manbasini tahrirlash]
FM Yutopia (JOZZ2AN-FM) — Yuzava shahrida joylashgan yagona radiostansiya. U 1999-yil 2-fevraldan boshlab efirga uzatila boshlangan, Akita prefekturasidagi ikkinchi eng qadimgi jamoat radiostansiyasi sifatida tanilgan.
Transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Temir yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
.svg){kind=logo}
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Ou magistral liniyasi
- Innai — Yokobori — Mitsuseki — Kami-Yuzava — Yuzava — Shimo-Yuzava
Magistral yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Tōhoku-Chūō tezkor yoʻli
- Yuzava-Yokote yoʻli
- Milliy yoʻnalish 13
- Milliy yoʻnalish 108
- Milliy yoʻnalish 398
Mahalliy diqqatga sazovor joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xalqaro munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qardosh shaharlar — qardosh shaharlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava bilan birodarlashgan shaharlar :
Boshqa munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yuzava oʻrta maktabi oʻquvchilari uchun almashinuv dasturini amalga oshiradi:
Yuzavalik taniqli odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Terukuni Manzo, sumo kurashchisi
- Hiroe Kakizaki, basketbolchi
- Kiyokuni Katsuo, sumo kurashchisi
- Ryuzo Sato, iqtisodchi
- Yoshihide Suga, sobiq bosh vazir (2020—2021)
- Kantaro Suga, aktyor
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Yuzawa City official statistics (yaponcha)
- ↑ Yuzawa population statistics
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 24-mart 2022-yil.
- ↑ „International Exchange“. List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). Qaraldi: 21-noyabr 2015-yil.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
 |
Vikiomborda Yuzava (Akita) haqida turkum mavjud |
- Rasmiy veb -sayt (yaponcha)
| Asosiy shahar |  | |
|---|---|---|
| Shaharlar | ||
| Tumanlar | ||
