Yevrosent

Turli mamlakatlarning 1, 2 va 5 evro sentlari

Evrocent — Yevropa hamjamiyatiga (EI) aʼzo mamlakatlarning pul birligi. 1 yevro = 100 yevro sent. Tangalar 1, 2, 5, 10, 20 va 50 yevro sentlarda chiqariladi va bir xil nominaldagi tangalarning teskari tomonlari bir xil, old tomoni esa tanga chiqargan mamlakatga qarab farqlanadi.

Ismlarning oʻzgarishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Evropa Ittifoqi Kengashining 1998-yil 3-maydagi 974/98-sonli reglamentining 2-deklaratsiyasiga muvofiq, evro valyuta birligining rasmiy nomi „tsent“ (xususan, barcha rasmiy matnlarda foydalanish uchun). Biroq, uyushma aʼzolariga boshqa, mahalliy nomlardan foydalanish taqiqlanmagan^[1]."Evro sent" nomi (Ingliz , ital. Evro + Cent-evro+sent)koʻpincha bu fiat valyutasini boshqa sent turlaridan ajratish uchun ishlatiladi^[2].

Yevropa Ittifoqi davlatlarining 23 ta rasmiy tillarida (qalin bilan taʼkidlangan)va qaram hududlarda (kursivda) Evrocent nomlarining variantlari. Yevrozona aʼzolari taʼkidlangan :

1 va 2 sentlik tangalardan foydalanish xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1 va 2 sent nomidagi tangalar qonuniy toʻlov vositasi boʻlib, yevrozonaning barcha mamlakatlarida zarb qilinadi, ammo turli mamlakatlarda ulardan foydalanishning oʻziga xos xususiyatlari mavjud.

Finlandiyada, 2002-yilda, yevroga oʻtishda, naqd toʻlovlar uchun summalarni 5 sentgacha majburiy yaxlitlash qonun bilan mustahkamlangan. Fin 1 va 2 sentlik tangalar kollektorlar uchun oz miqdorda zarb qilingan^[3]. Agar eʼlon koʻzga koʻringan joyga joylashtirilgan boʻlsa, chakana savdo doʻkonlari 1 va 2 sentlik tangalarni qabul qilmasligi mumkin^[4].

2004-yil 1-sentyabrdan boshlab Niderlandiya umumiy xarid miqdorini 5 sentga majburiy yaxlitlashni oʻrnatdi.

2013-yilda Yevropa Komissiyasi 1 va 2 sentlik tangalarni ishlab chiqarishning yuqori narxi va ularga eʼtibor bermaslik tufayli ulardan foydalanishdan voz kechish imkoniyatini muhokama qildi. Toʻrtta mumkin boʻlgan senariy tayyorlandi:

hech qanday oʻzgarishsiz tangalardan foydalanishni davom ettirish;
tangalardan foydalanishni davom ettirish, lekin materialni oʻzgartirish orqali ularni ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish;
tangalar chiqarishni toʻxtatish va ularni muomaladan qisqa muddatda olib qoʻyish, shundan soʻng tangalar qonuniy toʻlov vositasi boʻlishni toʻxtatadi;
qonuniy toʻlov vositasining rasmiy maqomini yoʻqotmasdan, asta-sekin tabiiy ravishda muomaladan chiqib ketadigan tangalar chiqarishni toʻxtatish.

2014-yil boshida Belgiya hukumati parlamentga sotuvchilardan yakuniy miqdorni 5 yoki 10 sentga yaxlitlashni talab qiluvchi qonun loyihasini taqdim etdi^[5].

2015-yil 28-oktyabrda Irlandiya naqd toʻlovlar boʻyicha jami summalarni 5 sentga yaxlitlashni joriy qildi. Ayrim tovarlarning narxi, avvalgidek, eng yaqin sentgacha koʻrsatiladi. Cheklar va kartalar orqali toʻlashda yaxlitlash qoʻllanilmaydi.