Yeniköy, Sarıyer

Yeniko'y (turkcha: Yeniköy, "Yangi qishloq"; yunoncha Neohorion grekcha: Νεοχώριον) Neohori grekcha: Νεοχώρι) yoki nihori (grekcha: Νιχώρι or Νηχώρι)), baʼzan Yeni Kioi deb ham ataladi, Turkiyaning Istanbul shahridagi Sariyer tumanidagi mahalladir. Bosfor bo'g'ozining Yevropa qirg'og'ida, İstinye va Tarabya mahallalari o'rtasida joylashgan.

Umumiy ma'lumot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hududdagi aholi punkti 16-asrda boshlangan va 19-asrda nufuzli yashash joyiga aylangan.

Köybaşı ko'chasi (Köybaşı xiyoboni) Bosfor sohiliga yaqin bo'lgan mahalladan o'tadi. Yaqin atrofdagi Yalılar, Baglar Mevkii , Kalender mahallalari, shuningdek, Ferahevlerning qismlari Yeniköy chegaralari ichida hisoblanadi.

Yeniko'y 1955-yilgi Istanbul pogromiga qadar ko'p sonli yunon aholisi, shuningdek, arman va yahudiy jamoalari yashaydigan mahalla bo'lgan. Surp Asdvadzadzin arman cherkovi va Yeniköy sinagogasi bugungi kungacha saqlanib qolgan.

Mashhur binolar va joylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shahar chekkasida Usmonlilar davrining taniqli shaxslariga tegishli bo'lgan bir nechta eksklyuziv yali uylari joylashgan. Kichik Usmon Reis masjidi 1904-yilda Aleksandr Vallauri tomonidan 17-asrda qurilgan masjid oʻrnida qurilgan. Vallauri, shuningdek, uning orqasida Ahmed Afif Poshaning yalini ham loyihalashtirdi, u yerda Agata Kristi 1933-yilda Sharq Ekspressida Qotillik romanini yozayotganda mehmon sifatida qolgan.

Atrofda bir nechta xristian cherkovlari mavjud. Xudoning onasining uyqusidagi yunon pravoslav cherkovi (Panayia Kumariotisa Rum Ortodoks Kilisesi, Koybaşı ko'chasi. №108) 1837-yilda Sulton Mahmud II ning shaxsiy shifokori Stefanos (grekcha: Στέφανος Καραθεοδωρής). Uning va uning o'g'li Aleksandr Karateodori Poshoning qabr toshlari cherkov g'arbidagi yog'och qo'ng'iroq minorasi yonida joylashgan^[1].

Ta'lim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yeniko'yga asosiy boshlang'ich va o'rta ta'lim markazlari sifatida Yeniköy İlkokulu va Yeniköy Mehmetchik İlköğretim Okulu xizmat ko'rsatadi. U yerda Tarabya Britaniya maktablarining Yeniköy kampusi bor^[2].

Taniqli shaxslari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Konstantinopol Ekumenik Patriarxiyasida Domestikos, Lambadarios va Arch-kantor sifatida xizmat qilgan Vizantiyalik Pyotr shu erda tug'ilgan.

Misrlik yunon shoiri Constantin cavafiy 1882–1885-yillarda oʻsmirlik chogʻida ota-onasi bilan shu yerda yashagan; uning byusti Panagia cherkovi hovlisida. O'zining "Nichori" she'rida (grekcha: Το Nιχώρι) (1885-yil), u joyni maqtaydi^[3].