Yangi kollej, Edinburg
| Yangi kollej | |
|---|---|
  | |
| Xalqaro nomi | New Collage Edinburg |
| Asos solingan | 1846 |
| Oʻquv yurti turi | kollej |
| Rektori | Susan Hardman Moore |
| Manzili | Edinburg, Shotlandiya |
Koordinatalari: 55°56′59.280000000012″N 3°11′42.719999999999″W / 55.94980000000000331°N 3.19519999999999982°W G O
Yangi kollej Edinburg universitetining tarixiy binosi boʻlib, unda universitetning ilohiylik maktabi joylashgan. Buyuk Britaniyadagi ilohiyot va diniy tadqiqotlar boʻyicha eng yirik va taniqli markazlardan biridir. Magistratura talabalari M.A, M.Th. va Ph. D. fan nomzodi darajasidagilar 30 dan ortiq mamlakatlardan keladi[1] va akademik xodimlarning deyarli 40 ga yaqini toʻliq ish soatlarida ishlab, aʼzolar tomonidan oʻqitiladi[2].Yangi kollej Edinburgning Eski shahar shimolidagi Moundda joylashgan.
Yangi kollej dastlab 1846-yilda Shotlandiya Free Church of Scotlandning kolleji, keyinchalik esa United Free Church of Scotland kolleji sifatida oʻz eshiklarini ochgan va 1935-yildan beri Edinburg Ilohiylik maktabi (sobiq Ilohiylik fakulteti) uyi boʻlib kelgan[3]."Yangi kollej" sifatida u Shotlandiya cherkovida xizmat qilish uchun akademik tayyorgarlik dasturini taklif qilish boʻyicha tarixiy majburiyatni davom ettiradi va boshqa cherkovlardan vazirlikka nomzodlar tomonidan qoʻllaniladi. 1970-yillarda ilohiyot fakulteti ham ilohiyot va dinshunoslik boʻyicha bakalavriat darajalarini taklif qila boshladi shuningdek bu dasturlardagi talabalar hozirda istalgan yoʻnalishda oʻqiyotgan 300 ga yaqin bakalavrlarning koʻp qismini tashkil qiladi[4].
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi Kollejning tashkil etilishi 1843-yildagi buzilish natijasida yuzaga kelgan diniy mojaro natijasida yuzaga keldi va unda ruhoniylar va laitlar Shotlandiyaning Free Church of Scotlandni tashkil etish uchun Shotlandiya cherkovini tark etishdi – davlat aloqalaridan xoli va faqat hokimiyatga boʻysunishdi. Yangi Kollej Shotlandiyaning Free Church of Scotland instituti sifatida boʻlajak vazirlar va Shotlandiya rahbariyatini oʻqitish uchun tashkil etilgan boʻlib, ular oʻz navbatida Shotlandiya xalqining axloqiy va diniy hayotini boshqaradi. Yangi kollej 1843-yil noyabr oyida 168 ta talaba uchun eshiklarini ochdi va uning birinchi direktori Tomas Chalmers rahbarligida hozirgi binoning qurilishini nazorat qilingan[4]. Erkin Oliy Cherkov va Erkin Cherkov kolleji dizayni uchun tanlov 1844-yilda boʻlib oʻtdigan va gʻoliblardan biri boʻlmasa-da, Uilyam Genri Pleyfeyrning dizayni tanlangan va 1845-yildan 1850-yillargacha oraligʻida qurilgan[5]. Birlashgan Free Church of Scotland tashkil etilganda, United Free Church of Scotlandga binolar berildi va davom etayotgan Free Church of Scotland 1907-yilda yangi binolarda ishladi[6]. Ushbu Free Church of Scotland kolleji 2014-yilda Edinburg diniy seminariyasi deb oʻzgartirildi.
1929-yilda Shotlandiya cherkovining birlashishidan oldin, bu erkin cherkov xizmatga nomzodlar Yangi kollejda, eski Shotlandiya cherkoviga nomzodlar esa Edinburg universitetining ilohiylik fakultetida tahsil olishgan. 1930-yilda ikki institut birlashib, The Mound-da Yangi kollej sayti tashkil topdi. „Yangi kollej“ saytning oʻzi Shotlandiya cherkovi bilan rasmiy munosabatlarda ishlayotgan yuridik shaxsni yoki Shotlandiya cherkovi Bosh assambleyasi tomonidan tayinlangan va Shotlandiya cherkovi uchun mas’ul boʻlgan Yangi kollej direktorini belgilashi mumkin.
Hozirgi direktor – hurmatli professor Susan Hardman Moore. Biroq, „Ilohiylik maktabi“ sifatida u Edinburg universitetida ancha kengroq vakolatga ega boʻlib, uni universitet tomonidan tayinlangan Ilohiylik maktabi rahbari (hozirda professor Xelen Bond) boshqaradi. Ilohiylik maktabidagi ilohiylik kafedrasi Edinburg universitetidagi eng qadimgi kafedra boʻlib, u 1620-yilda paydo boʻlgan.2022-yilning avgust oyida bu lavozimni egalagan birinchi ayol professor Reychel Muers sifatida kafedrani egalagan[7].Yillar davomida uning ilmiy xodimlari orasida bir qancha taniqli shaxslar boʻlgan, jumladan
- Robert Reyni
- Tomas Chalmers
- Xyu Ross Makintosh
- Jeyms Barr
- Tomas F. Torrance
- Jeyms S. Styuart
- Jon Beyli
- Jon Makintayr
- Rut Peyj
- Norman. Porteous
- Marcella Althaus-Reid
- Endryu F. Walls
- Devid Fergusson va boshqalar[8].
Akademiklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Akademik xodimlarning hamma aʼzolari Edinburg universiteti xodimlari hisoblanadi va hozirgi kunda diniy masalalarda xar xil eʼtiqoddagi olimlarning xalqaro tashkiloti hisoblanadi.
Akademik Darajalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eng soʻnggi milliy Research Excellence Framework maʼlumotlariga koʻra, Yangi kollej Buyuk Britaniyadagi eng yaxshi ilohiyot, falsafiy ilohiyot va dinshunoslik maktablari qatoriga kiradi.
Bakalavr[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilohiylik maktabi 6 xil bakalavriat darajasini taklif qiladi. Magistratura ilohiyotshunosligi talabalarga xristianshunoslikning anʼanaviy yoʻnalishlariga (Injil tadqiqotlari, cherkov tarixi, xristian axloqi va tizimli ilohiyot kabi) eʼtibor qaratish imkonini beradi. Dinshunoslik magistri talabalarni dinni oʻrganish usullari va mahalliy dinlar, islom dini, iudaizm, nasroniylik, buddist hamda hindu anʼanalari kabi turli diniy anʼanalar bilan tanishtiradi. Ilohiy fanlar bakalavri vazirlikka nomzodlarni tayyorlaydi (shuningdek boshqa qiziqqan talabalar uchun ham ochiq). Magistraturaning Dinshunoslik va Ingliz va Shotlandiya adabiyoti, falsafasi va ilohiyot va MA ilohiyot va klassika fanlari talabalarga fanlararo ishlash imkonini beradi[9].
Aspirantura[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shuningdek Yangi Kollej, bir nechta Master of Theology., Master of Science., va Master of Research kabi dasturlarni taklif etadi. M.Sc. va M.Res. ilmiy daraja dasturlari[10] (Injilshunoslik, Fan va din, Tarixda ilohiyot, ilohiyot va axloq, Jahon nasroniyligi, Islom va nasroniy-musulmon munosabatlari va diniy tadqiqotlar) va keng miqyosdagi PhD tadqiqotlari uchun xalqaro miqyosda mashhur markaz hisoblanadi. Xodimlar yoki talabalar uchun tan olish testi yoʻq. Bakalavriat talabalarining faqat bir qismi ishlash uchun nomzod boʻlib, koʻpchiligi oʻqishdan soʻng turli martabalarga ishlashadi (masalan, oʻqituvchilar, kutubxonalar, teleradio ishlab chiqarish, davlat xizmati, huquq, moliya, ijtimoiy ish va h.k. boʻyicha keyingi kasbiy taʼlim).
Qulayliklar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi kollej shahar markazidagi Mound Placeda joylashgan boʻlib, Princes Street Gardens, Shotlandiya milliy galereyasi va Princes Streetga qaraydi. Neogotik bino 19-asrning taniqli meʼmori Uilyam Genri Playfair tomonidan ishlab chiqilgan.
Kutubxona[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi kollej kutubxonasi 1843-yilda Erkin cherkov kolleji kutubxonasi sifatida tashkil etilgan. Birlashgan Qirollikdagi eng yirik bitta saytli ilohiyot kutubxonasi boʻlib, katta qoʻlyozmalar toʻplamini, jumladan Tomas Chalmers, Jon Beyli, JH Oldham hamda Jeyms S. Styuartlarning hujjatlarini oʻz ichiga oladi[11][12].
Kutubxona yangi kollejning sharqiy qanotida joylashgan va uning ajoyib oʻqish zali dastlab, Free High Kirk ziyoratgohi sifatida qurilgan.
Yomgʻirli zal[tahrir | manbasini tahrirlash]
Rainy Hall – bu gotik uygʻonish uslubidagi oshxona boʻlib, geraldika hamda bolgʻa tomi uslubida bezatilgan. Bu kollej hayotining markazida boʻlib, talabalar va oʻqituvchilar tomonidan suhbat va ovqatlanish uchun foydalaniladi[13].
Umumiy majlislar zali[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi kollej majmuasi oʻquv binolari va kutubxona bilan bir qatorda Shotlandiya cherkovining Bosh Assambleya zalini ham oʻz ichiga oladi, ammo u cherkov mulki boʻlib qolmoqda va bu yerda Cherkov Bosh Assambleyasining yillik yigʻilishlari oʻtkaziladi[14]. Bu zal mashhur Edinburgda 1910-yilgi Butunjahon missionerlik konferensiyasi vaqtida foydalanilgan va 1999-yilda tashkil etilganidan to 2004-yilda Xoliruddagi Shotlandiya parlamentining yangi binosi qurib bitkazilishigacha Shotlandiya parlamentining munozaralar palatasi uchun vaqtinchalik ofis boʻlgan[15].
Odamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yangi kollej direktorlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Ismlar | Xizmat qilgan yillari | Akademik soxasi | Denominatsiya |
|---|---|---|---|
| Thomas Chalmers | 1846-1847 | Teologiya | Free Church of Scotland |
| William Cunningham | 1847-1861 | Cherkov tarixi, Teologiya | Free Church of Scotland |
| Robert Smith Candlish | 1862-1873 | Teologiya | Free Church of Scotland |
| Robert Rainy | 1874-1906 | Cherkov tarixi | United Free Church of Scotland |
| Marcus Dods | 1907-1909 | Yangi ahd | United Free Church of Scotland |
| Alexander Whyte | 1909-1918 | Yangi ahd | United Free Church of Scotland |
| Alexander Martin | 1918-1935 | Apologetika | Church of Scotland |
| William Alexander Curtis | 1935-1946 | Teologiya | Church of Scotland |
| Hugh Watt | 1946-1950 | Cherkov tarixi | Church of Scotland |
| John Baillie | 1950-1956 | Teologiya | Church of Scotland |
| J. H. S. Burleigh | 1956-1964 | Cherkov tarixi | Church of Scotland |
| Norman Porteous | 1964-1968 | Eski ahd | Church of Scotland |
| John McIntyre | 1968-1974 | Teologiya | Church of Scotland |
| D. W. D. (Bill) Shaw | 1974-1978 | Teologiya | Church of Scotland |
| Andrew Ross | 1978-1984 | Cherkov tarixi | Church of Scotland |
| Alexander Campbell Cheyne | 1984-1986 | Cherkov tarixi | Church of Scotland |
| Duncan B. Forrester | 1986-1996 | Xiristian etikasi va amaliyoti Teologiya | Church of Scotland |
| Ruth Page | 1996-2000 | Teologiya | Church of Scotland |
| A. Graeme Auld | 2000-2008 | Eski ahd | Church of Scotland |
| David Fergusson | 2008-2018 | Teologiya | Church of Scotland |
| Susan Hardman Moore | 2018-2022 | Cherkov tarixi | Church of Scotland |
| Alison Jack | 2022-now | Bibliya va adabiyot | Church of Scotland |
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „School of Divinity, University of Edinburgh“. www.ed.ac.uk. University of Edinburgh. Qaraldi: 2016-yil 18-avgust.
- ↑ „Academic Staff“. www.ed.ac.uk. University of Edinburgh. Qaraldi: 2018-yil 17-fevral.
- ↑ „Faculty of Divinity“. University of Edinburgh - Our History. Qaraldi: 2021-yil 17-avgust.
- ↑ 4,0 4,1 Brown, Stewart J. „The Disruption and the Dream: The Making of New College 1843–1861“,. Disruption to Diversity: Edinburgh Divinity 1846-1996 Wright: . Edinburgh: T&T Clark, 1996 — 29–50 bet. ISBN 978-0567085177.
- ↑ Goold. „Free High Church and Free Church College“. Dictionary of Scottish Architects (2022-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 1-sentyabr.
- ↑ „Bachelor of Theology“. Edinburgh Theological Seminary. 2018-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 13-dekabr.
- ↑ „Professor Rachel Muers is appointed as the new Chair of Divinity“ (en). The University of Edinburgh. Qaraldi: 2022-yil 31-yanvar.
- ↑ Shaw, Bill „Dual Identity: Church College and University Faculty“,. Disruption to Diversity: Edinburgh Divinity 1846-1996 Wright: . Edinburgh: T&T Clark, 1996 — 169–185 bet. ISBN 978-0567085177.
- ↑ „Degree Programmes“. www.ed.ac.uk. University of Edinburgh. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
- ↑ „Taught programs“. www.ed.ac.uk. University of Edinburgh. Qaraldi: 2018-yil 17-fevral.
- ↑ Howard, John „New College Library“,. Disruption to Diversity: Edinburgh Divinity 1846-1996 Wright: . Edinburgh: T&T Clark, 1996 — 187–201 bet. ISBN 978-0567085177.
- ↑ „New College Library“. www.ed.ac.uk. University of Edinburgh. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
- ↑ „Rainy Hall“. www.scottish-places.info. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
- ↑ „The General Assembly: a guide to what goes on“. www.churchofscotland.org.uk. Qaraldi: 2016-yil 21-aprel.
- ↑ A Short History of Parliament: England, Great Britain, the United Kingdom, Ireland and Scotland Jones: . Suffolk: The Boydell Press, 2009 — 359 bet. ISBN 978-1843835035.
Qoʻshimcha oʻqish uchun[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Watt, Hugh. New College, Edinburgh: A Centenary History. Edinburgh: Oliver & Boyd, 1946.
- „The Disruption and the Dream: The Making of New College 1843–1861“,Disruption to Diversity: Edinburgh Divinity 1846-1996 Wright: . Edinburgh: T&T Clark, 1996. ISBN 978-0567085177.