Tulumbas

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tulumbas (turkmancha: Tulumbaz) — turkman, turk, eron, rus[1][2], ukraincha zarbli musiqiy cholgʻu asbobi boʻlib, u membranofon oilasiga mansubdir. U litavrning bir turi hisoblanadi. XVII asrdan buyon harbiy signal asbobi sifatida qoʻllanilgan.

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tulumbas — metall, loy yoki yogʻochdan yasalgan qozon shaklidagi yoki silindrsimon rezonator koʻrinishida boʻlib, uning ustki qismi qalin teri bilan qoplangan. Tulumbasni ogʻir yogʻoch choʻplar bilan urishib chalishgan.

Ovozi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asbobning ovozi — baland va past, juda baland, uzoqdan otilgan oʻq ovozini eslatadi.

Qoʻllanilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Zaporok Sechi qozoqlari armiyani boshqarish uchun turli oʻlchamdagi tulumbaslardan foydalanishgan. Kichik turi egarga bogʻlangan va qamchi tutqichi bilan undan tovush chiqarilgan. Tulumbaslarning eng kattasi bir vaqtning oʻzida sakkiz kishi tomonidan urilgan. Zarb bilan urilgan baland ovoz, qoʻrqitish vositasi sifatida nabata tovushi va bubnani shovqini yordamida amalga oshirilgan. Aholi orasida ushbu vosita sezilarli darajada ommalashmagan.

Sharqda tulumbas shoh sovgʻasi boʻlib xizmat qilgan, masalan, xitoylik imperatorlar oʻz vassallariga alohida iltifot belgisi sifatida tulumbasni hadya etgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Банин А. А. Русская инструментальная музыка фольклорной традиции. Москва, 1997.
  2. Нина Баско, Елена Баринова, Татьяна Такташова. Музыкальный учебный словарь. 2013. Стр. 364.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]