Tatariston madaniyati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tatariston Respublikasi bayrogʻi.

Tatariston madaniyati asosan, Volga tatar xalqi, rus va Yevropa madaniyati madaniyatidan shakllangan.

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tataristonda taʼlim tizimi dunyoviydir. Umumiy aholi uchun savodxonlik darajasi taxminan 100 % ni tashkil qiladi. Boshlangʻich va oʻrta taʼlim majburiy (1-10-sinflar). O‘quvchilar kollej va oliy o‘quv yurtlarida o‘qishni davom ettirish uchun 10-sinf oxirida bitiruv imtihonlarini topshirishlari talab etiladi. Aksariyat maktablar jamoat boʻlib, cherkovlar yoki masjidlar tomonidan boshqariladigan kam sonli cherkov maktablari mavjud. Oʻquv yili sentyabr oyida boshlanadi. Qozon davlat universiteti Rossiyadagi eng yirik oliy taʼlim markazlaridan biri hisoblanadi. Qozon va respublikaning boshqa shaharlarida bir qancha kollejlar, institutlar, texnikumlar mavjud.

Musiqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Anʼanaviy (xalq) tatar musiqasi pentatonik shkalaga asoslangan. Birinchi tatar operasi 1925-yilda sahnalashtirilgan. U Sulton Gabyashiy tomonidan Vasiliy Vinogradov bilan hamkorlikda yaratilgan. Farit Yarullin Shüräle nomi bilan tanilgan birinchi tatar baletining yaratuvchisi edi. Zamonaviy tatar musiqasi deyarli barcha mavjud musiqiy janrlarni oʻz ichiga oladi.

Teatr[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tataristonda 16 ta professional va oʻnlab havaskor teatrlar tatar, rus va boshqa mahalliy tillarda spektakllarni namoyish etadi.

Kino[tahrir | manbasini tahrirlash]

1924-yilda Qozonda hujjatli filmlar, badiiy filmlar va boshqalarni suratga olish boʻyicha davlat kompaniyasi Tatarkino (Tatarkino) tashkil etildi.

Kutubxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yirik kutubxonalarga Qozon davlat universitetining ilmiy kutubxonasi va Tatariston Respublikasi Milliy kutubxonasi kiradi. Respublika ahamiyatiga ega ikkita muzey, shuningdek, 90 ta mahalliy ahamiyatga ega muzeylar bor. Soʻnggi bir necha yil ichida respublika boʻylab yangi muzeylar paydo boʻldi.

Din[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tataristonda din va davlat bir-biridan ajralib turadi, garchi butun Rossiyada boʻlgani kabi, diniy organlar davlatga boʻysunadi. Eng keng tarqalgan eʼtiqod — sunniy islom va rus pravoslavligi . 2004-yilda ularning soni 1208 tani tashkil etgan.Tataristonda diniy maqsadlarda foydalaniladigan binolar; Ulardan 1014 tasi islom — 176 tasi esa rus pravoslavlari edi.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]