Sianotrichit

Sianotrichit

Sianotrichit - bu Cu₄ Al₂ [(OH)₁₂ |SO₄] · 2H₂ O formulasiga ega boʻlgan suvli mis alyuminiy sulfat minerali, shuningdek lettsomit sifatida ham tanilgan. Siyanotrixit nihoyatda nozik tolalarning baxmalsimon radial oʻtkir kristalli agregatlarini hosil qiladi. U monoklinik tizimda kristallanadi va shaffof yorqin koʻk rangli kristalli klasterlar yoki druza qoplamalarini hosil qiladi. Mohs qattiqligi boʻyicha qattiqligi 2, solishtirma ogʻirligi esa 2,74 dan 2,95 gacha. Sinishi koʻrsatkichlari na=1,588 nb=1,617 ny=1,655.

Hosil boʻlishi

Bu alyuminiy va sulfat koʻp boʻlgan ob-havo sharoitida birlamchi mis mineralizatsiyasining oksidlanish mahsulotidirdan hosil boʻladi. Unga yondosh minerallar broxantit, spangolit, xalkofillit, olivenit, tirolit, parnauit, azurit va malaxit kiradi.

M. tarkibining murakkabligi va yetarlicha barkaror emasligi izomorfizm hodisasi, submikroskopik kiritmalar, shuningdek, sorbsiya hodisasiga ham bogʻliq. M.da submikroskopik kiritmalar quyidagi qollarda roʻy berishi mumkin: eritma, qorishma va boshqa muhitning kristallanish jarayonida dispers aralashmalarni ushlab qolish natijasida (mas, kvarsdagi gazsuyuqlik kiritmalari, dala shpatidagi gematit kiritmalari); temperatura sharoitlarining oʻzgarishi natijasida qattiq qorishmalarning parchalanishi (dala shpatlarida pertitlarning hosil boʻlishi, murakkab sulfid va murakkab oksidlarning parchalanishi)dan; metamikt oʻzgarishda; bir M. oʻrniga boshqasi joylashgan hollarda yoki ikkilamchi oʻzgarishlar natijasida. Koʻpgina M.lar (mas, magnetit) tarkibida doim turli qoʻshimchalar zarralari boʻladi.

Asosiy konlari Vardagi Cap la Garrone (Fransiya), Ruminiya va Arizona (AQSh).

U birinchi marta 1839-yilda Moldova Noua, Banat, Ruminiyadan topilgan. Bu nom yunoncha kyaneosdan „koʻk“ va triches „soch“ manolarini anglatgani uchun koʻk rang odatga ishora qiladi. Uning oldingi nomi Letsomit boʻlgan, Buyuk Britaniya va Irlandiyaning 1858-yilgi Mineralogiya qoʻllanmasining hammuallifi Uilyam Garrou Lettsom (1804—1887) nomidan olingan.

Manbalar

• Palache, C., H. Berman va C. Frondel (1951) Danaʼs System of Mineralogy, (7-nashr), v. II, p. 578–579. PDF fayl
• Mineral galereyalar