Quyoshli arava

Quyoshli arava (dat. Solvognen) — bronza davri aravasining miniatyura haykali, 1902-yilda Zelandiya orolining shimoli-gʻarbiy sohilidagi Trundholm botqogʻida bir dehqon tomonidan topilgan va oʻsha paytdan beri Kopengagendagi Daniya Milliy muzeyi kolleksiyasining marvaridiga aylangan. (Daniya madaniy kanoniga kiradi).

Haykaltaroshlik guruhiga toʻrt gʻildirakli aravadan tashqari 25 sm.li, oʻng tomoni zarhal ishlangan bronza disk shaklidagi Sol (Quyosh) tasviri va uni yetaklab ketayotgan, bronzadan quyilgan ot tasvirlangan. Zarhal quyosh diskining faqat bir tomoniga qoʻllanilgan: aftidan, qadimgi odamlar Quyoshning bu tomoni kunduzi vagon harakati paytida, qarama-qarshi. zarhallanmagan tomoni esa tunda qaytib kelganida Yerga qaragan deb hisoblashgan.

Aravaning chap tomoni

Trundholmdan quyoshli arava miloddan avvalgi XVIII-XVII asrlarga tegishli boʻlishi mumkin. (Nebradan samoviy disk bilan bir vaqtda). Shunisi eʼtiborga loyiqki, bu gʻildirakli arava: har bir gʻildirakda toʻrtta sim bor. Birinchi haqiqiy aravalar Yevropada faqat temir asrida paydo boʻlgan (Monteleonedan etrusk aravasi, miloddan avvalgi VI asr).

Quyosh xudosining aravada osmon boʻylab sayohati haqidagi afsona hind-yevropa xalqlariga xos (qarang. Gelios aravasi, qadimgi hind Vimana). German anʼanalarida bu birinchi marta oʻrta asrlarda qayd etilgan: maʼbuda Sol Arfak va Alsvid ismli otlar, kun xudosi Dagr esa — Xrimfaksi („qirov yolli“) va Skinfaksi („och yolli“) otlar tortilgan aravada osmon gumbazini aylanib chiqadi

Aylanayotgan tasvir

Yana qarang

• Tarixdan oldingi Fennoskandiya

Adabiyotlar

• Панченко Д. В.. Диффузия идей в Древнем мире. Филологический факультет и Факультет свободных искусств и наук СПбГУ, 2013. 

Havolalar

• Медиафайлы по теме Солнечная повозка на Викискладе