Qon guruhlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qon guruhieritrotsitlarning individual antigen xarakteristikalarining tavsifidir. Bu eritrotsitlar membranasidagi uglevod va oqsillarning kimyoviy tarkibi orqali aniqlanadi.

Odamda antigenlarning bir necha tizimi aniqlangan, ulardan asosiylari ushbu maqolada yoritilgan.

Qon guruhlari tipologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

AB0 tizimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • α va β: birinchi (0)
  • A va β: ikkinchi (A)
  • α va B: uchinchi (B)
  • A va B: toʻrtinchi (AB)
Qon qizil qon tanachalarining moslik jadvali
Retsipiyent Donor
0(I)Rh− 0(I)Rh+ B(III)Rh− B(III)Rh+ A(II)Rh− A(II)Rh+ AB(IV)Rh− AB(IV)Rh+
AB(IV)Rh+ X X X X X X X X
AB(IV)Rh− X   X   X   X  
A(II)Rh+ X X     X X    
A(II)Rh− X       X      
B(III)Rh+ X X X X        
B(III)Rh− X   X          
0(I)Rh+ X X            
0(I)Rh− X              

Plazma mosligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Plazma mosligining jadvali
Donor qonining tipi Retsipiyent boʻlishi mumkin
AB AB
A A yoki AB
B B yoki AB
O Istalgan qon tipi

Qon guruhi haqidagi maʼlumotlarning qoʻllanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qon quyish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mos kelmagan guruhni qonini quyish immunologik reaksiya, eritrotsitlarning yopishishi (agregatsiya)ga olib keladi. Bu esa oʻz navbatida gemolitik anemiya, buyraklardagi yetishmovchilik, shok va vafotga sababchi boʻladi.

Qon guruhi haqida maʼlumotlar ayrim davlatlarda pasportlarga kiritiladi, harbiylarda ular kiyimga yozilishi mumkin.

ABO va Rh guruhlarining turli davlatlarda taqsimlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

ABO va Rh guruhlarining taqsimlanishi (populyatsiyada oʻrtacha hisobda)
Davlat O+ A+ B+ AB+ O− A− B− AB−
Avstraliya[1] 40% 31% 8% 2% 9% 7% 2% 1%
Belgiya[2] 38% 34% 8.5% 4.1% 7% 6% 1.5% 0.8%
Kanada[3] 39% 36% 7.6% 2.5% 7% 6% 1.4% 0.5%
Daniya[4] 35% 37% 8% 4% 6% 7% 2% 1%
Finlandiya[5] 27% 38% 15% 7% 4% 6% 2% 1%
Fransiya[6] 36% 37% 9% 3% 6% 7% 1% 1%
Gonkong, Xitoy[7] 40% 26% 27% 7% <0.3% <0.3% <0.3% <0.3%
Janubiy Quriya[8] 27.4% 34.4% 26.8% 11.2% 0.1% 0.1% 0.1% 0.05%
Niderlandlar[9] 39.5% 35% 6.7% 2.5% 7.5% 7% 1.3% 0.5%
Polsha[10] 31% 32% 15% 7% 6% 6% 2% 1%
Shvetsiya[11] 32% 37% 10% 5% 6% 7% 2% 1%
Buyuk Britaniya[12] 37% 35% 8% 3% 7% 7% 2% 1%
AQSh[13] 38% 34% 9% 3% 7% 6% 2% 1%

Irimlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiyada qon guruhi xarakterni belgilaydi degan fikr keng yoyilgan. Qon guruhi haqidagi savolni hattoki ishga qabul qilishayotganda ham berishlari mumkin.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Blood Types - What Are They?, Australian Red Cross
  2. Rode Kruis Wielsbeke - Blood Donor information material, 2008-04-22da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  3. Types & Rh System, Canadian Blood Services, 2014-11-04da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  4. Frequency of major blood groups in the Danish population., 2009-08-17da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  5. Suomalaisten veriryhmäjakauma[sayt ishlamaydi]
  6. „Les groupes sanguins (système ABO)“ (French). Centre Hospitalier Princesse GRACE - Monaco. C.H.P.G. MONACO (2005). 2018-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 27-dekabr. (Wayback Machine saytida 2018-12-25 sanasida arxivlangan)
  7. Blood Donation, Hong Kong Red Cross, 2008-02-21da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  8. Statistics on annual blood donations 2002-2005, Gyung Nam Blood Center, 2008-03-11da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  9. Blood bank Sanquin - Blood Donor information material
  10. Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa we Wrocławiu
  11. Frequency of major blood groups in the Swedish population., 2010-11-24da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  12. Frequency of major blood groups in the UK., 2009-10-11da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2007-12-09
  13. Census CounterParts.