Por-Salyu
Por-Salu (fransuzcha: Port Salut[1]) — fransuzcha qaynatilmagan presslangan sigir sutidan tayyorlangan pishloq, bu Bretan viloyatining vatani hisoblanadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pishloq dastlab Vestfaliyada ishlab chiqarilgan. Napoleon Bonapart hukmronligining dastlabki yillarida Notr-Dam-du-Port-dyu-Salu abbatligidan (Antramm kommunasi) trappist rohiblar 1789-yilgi Fransiya inqilobi paytida taʼqiblardan qochish uchun Vestfaliyada surgunda panoh topishgan[2]. Vestfaliyada rohiblar omon qolish uchun pishloq tayyorlashni oʻrgandilar. 1802-yilda umumiy amnistiya eʼlon qilinadi va 1815-yilda rohiblar Port Salut retseptini olib, Fransiyaga qaytib kelishdi. Vestfaliya retseptini takomillashtirib, rohiblar Mayenda (Loire vodiysi) abbeyda pishloq ishlab chiqarishni tashkil qilishadi.
1873-yilda abbey rahbari Parij pishloq yetkazib beruvchilaridan biriga ushbu pishloqni sotish uchun huquqlar beradi[2]. Ikkinchi jahon urushidan sal oldin, takomillashtirilgan retsept yirik dehqon kooperativiga sotilgan[1] va 1959-yilda abbey bu pishloqni ishlab chiqarish huquqini yirik pishloq zavodiga sotgan[2].
Endilikda pishloq sanoat miqyosida Fransiyaning shimoli-gʻarbiy qismidagi Antramm qishlogʻida (Mayenne departamenti) ishlab chiqariladi[3].
Por-Salu hali ham baʼzi monastirlar hududida qoʻlda tayyorlanadi. Bunday pishloqni ommaviy ishlab chiqarishdan ajratish oson[2].
Tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pishloq pasterizatsiyalangan sigir sutidan tayyorlanadi[2]. Kalye mayda toʻrtburchaklarga boʻlinadi va qolipga joylashtiriladi[4]. Zardobni quritgandan soʻng, hosil boʻlgan pishloqlar chiqariladi va shoʻr suvga joylashtiriladi. Bir necha hafta ichida pishloqlar yertoʻlalarda pishib yetiladi; bu vaqt ichida qobiq hosil boʻladi[4].
Dimiqish — bir oy[3].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pishloq dumaloq shaklga ega. Pishloq boshining diametri taxminan 20-23 sm, balandligi — 4 sm, vazni — taxminan 2 kg[2].
Pishloq xamiri elastik, yarim qattiq, qizdirilmasdan presslangan, krem rangli. Tuzilishi yumshoq, pishloq nam apelsin qobigʻi bilan qoplangan (yuvilgan poʻstlogʻi, beta-karotin bilan boʻyalgan)[3].
Yumshoq, nozik, biroz smetana taʼmli va engil mevali xushboʻyga ega.
Tuz miqdori taxminan 2% ni tashkil qiladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 „Пор Салю Port Salut“ (ru). Сыры Франции. 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 „Пор Салю — от монастырских подвалов до фабрик“. 2014-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-avgust.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 „Сыр: Пор Салю Port Salut“. 2017-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 29-avgust.
- ↑ 4,0 4,1 „Les secrets de fabrication de Port Salut“. 2015-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-dekabr.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Масуи К., Ямада Т. Французские сыры : иллюстрированная энциклопедия = [French Cheeses] / Казуко Масуи, Томоко Ямада ; вступ. сл. Ж. Робюшон ; пер. с англ.: С. Сапронов ; фото Й. Маруяма. — СПб. : Изд. дом «Нева», 2003. — С. 173. — (A Dorling Kindersley Book). — ISBN 5-7654-2333-7.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- „Официальный сайт“ (fr). 2015-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 13-dekabr.