Marokash — Saudiya munosabatlari
Marokash — Saudiya munosabatlari — Marokash va Saudiya Arabistoni davlatlari oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik aloqalar. Mamlakatlar koʻp jihatdan oʻxshash tarixiy oʻtmishga asoslangan uzoq va anʼanaviy doʻstlikka ega. Marokash va Saudiya Arabistoni oʻzlarining islomga rioya qiluvchi, Alaviy va Saudiya oilalari tomonidan boshqariladigan monarxiya davlatlaridir[1]. Mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar anʼanaviy tarzda mustahkam boʻlgan [2], ammo soʻnggi yillarda aloqalar biroz yomonlashganini koʻrish mumkin.
Diplomatik munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eron[tahrir | manbasini tahrirlash]
Marokash va Saudiya Arabistoni arab dunyosida Eron taʼsirini ushlab turish uchun birgalikda qadamlar qoʻygan, garchi Marokash Eronga nisbatan moʻtadil yondashuvga ega[3] boʻlsa-da, Saudiya Arabistoni bu mamlakatga nisbatan ehtiyotkorroq va dushman pozitsiyasida turadi.
Gʻarbiy Sahara holati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Saudiya Arabistoni, odatda, Gʻarbiy Sahara mojarosida Marokashni qoʻllab keladi va Arab Ligasi orqali Sahroi Arab Demokratik Respublikasining qonuniyligini tan olmaydi. Bundan tashqari, Saudiya Arabistoni Marokash hukumati[4] koʻmagi bilan Gʻarbiy Saharada bir nechta loyihalarni moliyalashtirgan.
2019 yil fevral oyida Marokash Saudiya Arabistonining Yamanga aralashuvidagi ishtirokini yakunlagan. Marokash Tashqi ishlar vaziri Nasser Burita, Yamandagi vaziyat, ayniqsa, gumanitar falokat nuqtai nazaridan salbiy oʻzgarishlarga eʼtibor qaratgan. Shundan soʻng, arab telekanali Al-Arabiya Marokashning Gʻarbiy Saharaga boʻlgan daʼvolariga qarshi hujjatli filmni namoyish etdi. Bunga javoban Marokash Saudiya Arabistonidan o‘z elchisini chaqirib oldi[5][6].
Yaman fuqarolar urushi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2014-yilda Yamanda fuqarolar urushi boshlanishi bilan Marokash Saudiya Arabistoni boshchiligidagi husiylarga qarshi koalitsiyada ishtirok etib, 6 ta samolyot va 1500 askar bilan taʼminlagan[7][8]. 2019-yil fevral oyida Marokash Yamandagi harbiy kompaniyasi faoliyatini yakunlagan[5].
Qatar inqirozi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Marokash mojaroda betaraf pozitsiyani egallab, Qatar va Saudiya Arabistoniga foyda keltiradigan yaxshiroq yechimga umid qilgan, chunki ikkala davlat ham Yamandagi husiylarga qarshi fuqarolik urushida Marokash bilan birga kurashgan. Marokash hatto Fors koʻrfazidagi 2 arab davlati oʻrtasidagi keskinlikni yumshatish uchun vositachi sifatida harakat qilishni taklif qilgan[9]. Shuningdek, Marokash 2026-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionatiga mezbonlik qilish uchun ovoz berish paytida Saudiya Arabistoni bilan keskin munosabatlarga ega boʻlsa ham, Saudiya Arabistoni Marokash nomzodi boʻyicha Kanada, Meksika va AQSh taklifini yoqlab ovoz berdi[5].
Hududiy diplomatik aloqalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Marokashning Ar-Riyodda elchixonasi bor[10].
- Rabotda Saudiya Arabistoni ham oʻz elchixonasiga ega[11].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Morocco severs relations with Iran“. Al Jazeera (2009-yil 8-mart). 2019-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Morocco, Saudi Arabia keen to cement traditional ties“. Xinhua News Agency (2017-yil 25-dekabr). 2020-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Why did Iran, Morocco resume relations?“. Al-Monitor (2015-yil 25-yanvar). 2020-yil 21-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Saudi Arabia to Invest in Western Sahara, Supports Morocco’s Sovereignty“. Morocco World News (2016-yil 9-mart). 2020-yil 18-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 „Morocco recalls envoy to Saudi Arabia as diplomatic tensions rise“. Reuters (2019-yil 8-fevral). 2019-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Morocco suspends participation in Saudi-led war in Yemen“. News24 (2019-yil 8-fevral). 2019-yil 5-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 10-may.
- ↑ „Saudi warplanes bomb Houthi positions in Yemen“. 2019-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-dekabr.
- ↑ „Morocco sends ground troops to fight in Yemen“. 2015-yil 11-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-dekabr.
- ↑ „King of Morocco Offers to Mediate Qatar-Saudi Diplomatic Spat“. Albawaba News (2017-yil 12-iyun). 2017-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Embassy of The Kingdom of Morocco“. 2020-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.
- ↑ „Morocco“. 2020-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 1-dekabr.