Lotus berthelotii

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Lotus berthelotii - Fabaceae oilasining Lotus turkumiga mansub Ispaniyaning Kanar orollarida o'suvchi gulli o'simlik. Uning umumiy nomlari orasida lotus tok guli, to'tiqush (yoki to'tiqush) tumshug'i, pelikan tumshug'i va marjon marvaridlari mavjud. Bu tur 1884-yilda "kam uchraydigan tur" deb tasniflangan.

Sariq gulli shakl

Lotus berthelotii — 20 centimetr (7.9 in) tagacha oʻsadigan doimiy yashil buta[1] yoki pastki buta sudralib yuruvchi yoki orqada yuruvchi odat bilan. Barglari 3-5 ta yupqa bargga boʻlingan, har bir barg 1-2 tadan sm uzunligi va 1 mm keng, zich kumush rangli nozik tuklar bilan qoplangan. Gullari to'q sariq-qizildan qizilgacha, kalta poyalarda yuqoriga qaragan tumshug'iga o'xshaydi, lekin ingichka, uzunligi 2–4 sm va kengligi 5–8 mm.

Changlanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lotus berthelotii va boshqa Kanar oroli gullarini qushlar changlantirishiga moslashgan. Bir vaqtlar bu o'simliklarning asl changlatuvchilari (va Isoplexis va Canarina kabi boshqa avlodlar) Kanar orollarida yo'q bo'lib ketgan quyosh qushlari bo'lib, ular nima uchun kamdan-kam uchraydigan va yo'qolib ketish xavfi ostida turgan turlar deb hisoblanganligini tushuntirgan (Vogel 1954; Vogel va boshq. 1984) ; Valido va boshq. 2004). Biroq, yaqinda olib borilgan ishlar shuni ko'rsatdiki, bu o'simliklar mutaxassis bo'lmagan gullarga tashrif buyuradigan qushlar, xususan, Kanar orollari chiffchaff (Phylloscopus canariensis) tomonidan etarli darajada changlanadi va aslida bu qushlar tomonidan kamdan-kam changlanishga o'ziga xos moslashuvlarni ko'rsatadi, masalan, gullarning umrini uzaytiradi[2].

Biroq, Ollerton va boshqalar tomonidan o'rganilgan madaniy aholi (2008) o'simliklarning stigmalarida ko'p miqdorda gulchang olishiga qaramay, hech qanday meva bermadi. Buning sababi, populyatsiyaning yagona, o'ziga mos kelmaydigan klonal genotip bo'lganligi bo'lishi mumkin; Bu o'stiriladigan barcha o'simliklar uchun to'g'ri keladimi yoki yo'qmi, noma'lum, ammo bu tur yovvoyi tabiatda yo'q bo'lib ketgan bo'lsa, uni saqlab qolish uchun muhim ahamiyatga ega bo'lishi mumkin.

Kultivatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lotus berthelotii ignasimon kumushrang barglari va qizil gullari bilan manzarali o'simlik sifatida o'stiriladi: an'anaviy bog'lar, konteyner (idishlar) va qurg'oqchilikka chidamli suvni tejaydigan bog'lar. Qirollik bog'dorchilik jamiyatining bog'dagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor bo'ldi[3]. Oltin apelsin gulli navi ham yetishtiriladi. Sovuq haroratga toqat qilolmaganligi sababli, sovuq mo'tadil iqlim sharoitida qish oylarida shisha to'siq bilan himoya qilinadi. Quyoshdan to'liq himoyalangan joyda o'stirgan ma'qul.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Lotus berthelotii. www.rhs.org. Royal Horticultural Society. Qaraldi: 8-iyul 2021-yil.
  2. (Ollerton et al. 2008)
  3. Lotus berthelotii. www.rhs.org. Royal Horticultural Society. Qaraldi: 8-iyul 2021-yil. "Lotus berthelotii". www.rhs.org. Royal Horticultural Society. Retrieved 8 July 2021.