Kuskovo

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kuskovo
Umumiy maʼlumot
Meʼmoriy uslubi Neoklassik arxitektura
Shahar Moscow
Mamlakat Rossiya
Mijoz Pyotr Sheremetev
Kuskovo
Kuskovo cherkovi va qo'ng'iroq minorasi
Kuskovo saroyining gobelen xonasi
Kuskovo saroyining kundalik yotoq xonasi
Kuskovo saroyining ovqat xonasi
Kuskovo ingliz landshaft bog'idagi Ermitaj
Bog à la Française va Kuskovodagi grotto
1807-yilda Napoleon tomonidan podshoh Aleksandr I ga berilgan Sevr chinnilari, Raqslar zalida namoyish etilgan.

Kuskovo (ruscha: Куско́во) yozgi qishloq uyi va Sheremetevlar oilasining mulki. 18-asr o'rtalarida qurilgan bo'lib, dastlab Moskvadan bir necha mil sharqda joylashgan, ammo hozir shaharning sharqiy tumanining bir qismiga aylangan. Bu rus zodagonlarining birinchi yirik yozgi qishloqlaridan biri bo'lgan. Bugungi kunda bu mulk Rossiya davlat kulolchilik muzeyiga aylantirilgan[1].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

17-asrda Kuskovo Poltava jangida (1707) shvedlar ustidan qozonilgan g'alabada rus armiyasiga rahbarlik qilgan podshoh Pyotr Birinchi davridagi rus feldmarshali Boris Petrovich Sheremetev (1652-1719) mulkiga aylandi[2].

Saroy uning o'g'li Petr Borisovich Sheremetev (1713-1788) tomonidan qurilgan. Graf Sheremetev Rossiyadagi eng boy odamlardan biri edi. Graf Kuskovoni Sankt-Peterburgdagi Fontanka daryosi bo'yida shahar saroyini qurish bilan bir vaqtda qurgan. U Kuskovoda saroy qurishga qaror qilganida, arxitektorlarga saroy boshqa zodagonlarning mulklaridan ko'ra kattaroq, chiroyliroq va podshohlarning qarorgohiga teng bo'lishini buyurdi[3]. Saroy moskva markazidan bir kunlik yo'l uzoqlikda bo'lgan. Saroy faqat o'yin-kulgi, marosim va bayramlar uchun joy sifatida ishlatilgan[4].

Gollandiya uyi 1749-1751-yillarda meʼmor Y.I.Kologrivov tomonidan qurilgan[5]. 1754-yilda Kologrivov vafotidan so'ng, saroyning qurilishi bog'ning sharqiy qismidagi kanal bo'ylab grotto va belvederni loyihalashtirgan yosh me'mor Fiodor I. Argunov tomonidan davom ettirilgan. Fiodor Argunov Fontankadagi Sheremetev uyini qurish bilan mashg'ul bo'lganligi sababli, saroyni loyihalash vazifasi mashhur Moskva me'mori Karl Blankka topshirildi[6].

Saroyning yigirma olti xonasi davlat bayramlarida mehmonlarni ko'ngil ochish va hayratda qoldirish uchun mo'ljallangan. O'yin-kulgilar orasida uning mashhur teatri va serf aktyorlari bilan orkestr bor edi[7]. Mulkka[8] 1775-yilda imperator Ketrin II tashrif buyurgan.

18-asrning oxiriga kelib, mulk tanazzulga yuz tutdi. 1812-yilda fransuzlar bosqini paytida vayron bo'lgan. 1830-yillarda serf teatri buzib tashlandi. 1861-yilda krepostnoylik huquqi bekor qilingandan so'ng, yer uchastkalarga bo'linib, ijaraga berildi.

1917-yilgi inqilobdan keyin mulk milliylashtirildi. 1919-yilda saroy kichik tabiat tarixi muzeyiga aylantirildi. O'n yil o'tgach, u 1918-20-yillarda Moskvaning Podossenskiy ko'chasida tashkil etilgan davlat chinni muzeyiga aylandi. Unda rus sanʼat kolleksionerlari A. Morozov, L. Zubalov va Botkinening milliylashtirilgan kolleksiyalari joylashgan edi. 1932-yilda u Davlat kulolchilik muzeyi deb nomlandi[9].

Kuskovo saroyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Saroy yangi neoklassik uslubida qurilgan bo'lib, keyinchalik Sankt-Peterburg va Moskvadagi davlat binolari uchun namuna bo'lib xizmat qilgan. Tashqi ko'rinishi yog'och taxtalardan yasalgan bo'lib, ular gipslangan va yumshoq pastel ranglarda bo'yalgan. Uyning old tomonidagi oltita ustunli ayvon sakkizta otli aravalar to'g'ridan-to'g'ri kirish eshigiga kelishi uchun rampa bilan yaratilgan. Arava yetib kelganda, xizmatkorlar eshikdan shoshilib chiqib, mehmonlar tushayotganda otlarni ushlab turishardi[10].

Kuskovo bog'i[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kuskovo bog'i 1750 va 1780-yillar oralig'ida rasmiy bog' sifatida yaratilgan[11]. Sakkizta park xiyobonlari bir nuqtada birlashadi, u yerda aylana shaklidagi Ermitaj paviloni (1764–77) joylashgan. Graf Sheremetev ko'p vaqtini Ermitajda o'tkazgan[11].

Davlat kulolchilik muzeyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muzeyda rus savdogarlari va imperator Mariya Fedorovna tomonidan rus inqilobidan oldin yig'ilgan chinni kolleksiyalari mavjud. Asosiy bo'limlar quyidagilardir:

  • 18-19-asrlardagi nemis chinni, ayniqsa Meissendagi qirol chinni buyumlari
  • Chelsi va Josiah Wedgwood'dan ingliz chinnilari
  • 18chinnilargi fransuz chinni Sevr qirolligida ishlab chiqarilgan. To'plamning diqqatga sazovor joylaridan biri 1798-yilda Napoleon Bonapart tomonidan Misrdagi yurishini xotirlash uchun xarid qilingsn va Napoleon tomonidan 1807-yilda Tilsit konferentsiyasida podshoh Aleksandr Iga taqdim etilgan Misr chinnisidir.
  • 18-19-asrlarga tegishli Daniya chinnisi
  • 18, 19 va 20-asr rus va sovet chinnisi. Ilk sovet davridagi inqilobiy mavzudagi chinni kollektsiyasi ayniqsa diqqatga sazovordir[12]
Kuskovo saroyidagi vaza

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1839-yilda Kuskovoning ko'rinishi
    1839-yilda Kuskovoning ko'rinishi
  • Umumiy ko'rinish
    Umumiy ko'rinish
  • Grotto
    Grotto
  • Orangerie ko'rinishi
    Orangerie ko'rinishi
  • Ermitaj
    Ermitaj
  • Kuskovoning havodan ko'rinishi 2008-yil
    Kuskovoning havodan ko'rinishi 2008-yil
  • Park
    Park
  • Kuskovoning ko'rinishi 1999-yil
    Kuskovoning ko'rinishi 1999-yil
  • Kuskovodagi Sheremetev saroyi.
    Kuskovodagi Sheremetev saroyi.
  • Kuskovo ko'rinishi
    Kuskovo ko'rinishi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Kuskovo is also the name of the village that grew up round the estate.
  2. ↑ Pamyatniki Arkhitekturiy Moskviy, pg. 49
  3. ↑ Elena Eritsyan, Guide to the State Museum of Ceramics and the 18th Century Kuskovo Estate,1996.
  4. ↑ Pamyatniki Akhitekturiy Moskviy, pg. 49
  5. ↑ Pamyatniki Arkhitecturiy Moskviy, pg. 49
  6. ↑ See Pamyatniki Arkhitecturiy Moskviy and Elena Eritsyan, Guide to the State Museum of Ceramics and the 18th Century Kuskovo Estate,1996.
  7. ↑ Boris Brodsky, "Les Trésors artistiques de Moscou", pg. 136.
  8. ↑ „Architecture and Interesting Facts about Kuskovo Estate [In English“]. 2022-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-oktyabr.
  9. ↑ Brodsky, pg. 111.
  10. ↑ Brodsky, 142
  11. ↑ 11,0 11,1 Brodsky, pg. 137
  12. ↑ Brodsky, pg. 148-167 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuskovo&oldid=3608285" dan olindi