Kostenko shaxtasidagi ofat (2023)
| Kostenko shaxtasidagi ofat (2023) | |
|---|---|
qozoqcha: Костенко шахтасындағы апат | |
 | |
| Asosiy | |
| Turi | Yongʻin |
| Sababi | koʻmir qazigan joydan yongʻin chiqishi |
| Mamlakat |
 Qozogʻiston |
| Joy | Qaragʻandi, Qaragʻandi viloyati |
| Sana | 2023-yil 28-oktabr |
| Vaqt | soat 2:33-da |
| Talofatlar | |
| Jabrlanganlar | 20 |
| Xarita | |
|
| |
Kostenko shaxtasidagi ofat – 2023-yil 28-oktabrda Qaragʻanda viloyatida joylashgan Kostenko shaxtasida sodir boʻlgan portlash va yongʻindir. Taxminlarga koʻra, lavada metan gazining portlashi sodir boʻlgan. Voqea sodir boʻlgan paytda konda 252 kishi boʻlgan, 208 nafar konchi qutqaruvchilar tomonidan yer yuzasiga chiqarilgan[1], 46 kishi halok boʻlgan[2].
Kostenko konining munozarali „ArcelorMittal Temirtau“ kompaniyasiga qarashli boʻlgan[3] va u yerda 1400 dan ortiq kishi ishlayotgani maʼlum.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
ArcelorMittal Temirtau ishlagan yillar davomida korxonada halok boʻlgan xodimlar soni 160 kishidan oshdi. Soʻnggi yillarda metallurgiya zavodi korxonalarida yiliga ikki marta favqulodda vaziyatlar sodir boʻldi[4].
| Baxtsiz hodisa sodir boʻlgan yil | Qurbonlar soni |
|---|---|
| 1995-yil | 13 |
| 1998-yil | 3 |
| 2004-yil | 23 |
| 2006-yil | 41 |
| 2008-yil | 35 |
| 2021-yil | 10 |
| 2022-yil | 10 |
| 2023-yil | 5 |
| 2023-yil | 46 |
Kostenko konidagi ofat 2023-yilda ArcelorMittalga tegishli Qaragʻanda viloyatidagi konda sodir boʻlgan yagona avariya emas edi. 28-oktabrga oʻtar kechasi roʻy bergan avariyadan 2,5 oy oldin „Qozogʻiston“ konida 5 kishi halok boʻlgan avariya yuz berdi. Faxriy konchilar va qaragʻandilik faollarga koʻra, kompaniya konlardagi xavfsizlik uchun pul ajratmaydi va ishchilar uchun sharoit yaratmaydi[1].
Hukumat maʼlumotlariga koʻra, kompaniya ishlab chiqarishni yangilash va investitsiyalarni jalb qilish boʻyicha oʻz majburiyatlarini bajarmagan. Shunga qaramay, u hali ham ishlamoqda. 19 sentabr kuni Sanoat va qurilish vaziri Qanat Sharlapaev jurnalistlarga gap korxonani davlat mulkiga qaytarishda emas, balki „bu mamlakat sarmoyaviy muhitiga katta zarba boʻlishini“ tushuntirdi[1].
Jarayon[tahrir | manbasini tahrirlash]
28-oktabr[tahrir | manbasini tahrirlash]
Soat 03:30 da Kostenko nomidagi konning kon ustasi gaz metan lavasida yongʻin chiqqani haqida xabar berdi. Korxona zudlik bilan falokatni bartaraf etish rejasini tuzdi, biroq bir muncha vaqt oʻtgach, kuchli portlash sodir boʻldi. Oʻsha paytda konda 252 kishi boʻlgan, 206 ishchi oʻz-oʻzidan yer yuzasiga koʻtarilgan. 18 kishiga tibbiy yordam koʻrsatildi. Dastlab 4 nafar halok boʻlganlarning jasadi topilgan, keyinroq yana uchtasi eksgumatsiya qilingan[5].
Kunning ikkinchi yarmida soat 14:00 da 22 nafar konchining jasadi topildi. Qariyb 700 metr chuqurlikda qidiruv ishlari davom etmoqda. Favqulodda qutqaruv ishlariga professional harbiy qutqaruv xizmatining 55 kishidan iborat 10 ta boʻlinmasi va 12 ta texnika safarbar etilgan. Gaz holati monitoringi, namunalar olish va aniqlangan jasadlarni koʻtarish ishlari olib boriladigan 2 ta uchastkada ishlar olib borilmoqda.
„ArcelorMittal Temirtau“ning barcha korxonalari ishi bir kunga toʻxtatildi[5] .
Kechqurun soat 16:00 da qurbonlar soni 32 kishiga yetdi.[6]
Kechqurun Qaragʻandada brifing boʻlib oʻtdi, aytilishicha, hali topilmagan 13 kishining „omon qolish imkoniyati juda kam“ va avariyaga koʻmir pechidan chiqqan yongʻin sabab boʻlgan. Halok boʻlganlar sonining koʻpligi gaz-havo aralashmasining portlashi, shaxtada joylashishni aniqlash tizimining oʻrnatilmagani va favqulodda vaziyat vaqtida uning yoʻqolganligi bilan izohlangan. Kasbiy harbiylashtirilgan avariya-qutqaruv xizmatlari respublika markaziy shtabining Qaragʻanda boʻlimi direktori oʻrinbosari Jumat Ukenovning soʻzlariga koʻra, „halokat joyidagi yongʻin oʻchirilgan, hozirda qutqaruvchilarning ishiga xavf yoʻq“ va „avvariya vaqtida konchilarning jasadlari jiddiy shikastlangan, bu esa ularni aniqlashni qiyinlashtirmoqda“[7].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Вебер, Елена. „Қарағандыдағы шахтада тағы ірі апат. Астана Арселор активтерін өзіне қайтармақшы ма?“ (kk). Азаттық радиосы (2023-yil 28-oktyabr). 2023-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.
- ↑ ҚР ТЖМ. „Төтенше жағдайлар министрі Сырым Шәріпханов «Костенко» шахтасындағы жағдай туралы баяндады“ (kk). Qaraldi: 2023-yil 31-oktyabr.
- ↑ „29 қазан Қарағанды облысында қаза болған кеншілерді жалпыұлттық аза тұту күні болып жарияланды“ (kk). Азаттық радиосы (2023-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.
- ↑ inbusiness.kz. „"АрселорМиттал Теміртау" кәсіпорнында жұмыс істеген жылдары 160-тан астам қызметкер қаза тапты“ (ru). Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.
- ↑ 5,0 5,1 „ЧП НА ШАХТЕ ИМ. КОСТЕНКО: ХРОНОЛОГИЯ ПРОИСШЕСТВИЯ“ (ru) (2023-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.
- ↑ tengrinews.kz. „Қарағандыдағы шахтадағы жарылыс“ (ru). Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.
- ↑ „Шахтадағы апат: Мерт болған кеншілердің жеке басын анықтау қиынға түсуде“ (kk). kazinform (2023-yil 28-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 28-oktyabr.