Katolik Izabella ordeni

Katolik Izabella ordeni
Asl nomi	Orden de Isabel la Católica
Mamlakat	Ispaniya
Turi	Orden
Statistika
Taʼsis sanasi	14-mart 1815-yilda
Navbat
Toʻngʻich mukofot	Karlos III ordeni
Kenja mukofot	Fuqarolik xizmatlari uchun ordeni
VikiOmborda Katolik Izabella ordeni

Katolik Izabella ordeni (ispancha: Orden de Isabel la Católica) — Ispaniya Qirolligining fuqarolik ordeni boʻlib, davlat oldidagi xizmatlari uchun beriladi. Orden chet elliklarga ham berilishi mumkin.

Tarixi

Bu orden 1815-yil 14-martda Ispaniya qiroli Ferdinand VII tomonidan Kastiliya qirolichasi Izabella I sharafiga "Katolik Izabella qirollik Amerika ordeni" bilan taʼsis etilgan edi. 1847-yil 26-iyulda qirollik farmoni bilan orden fuqarolik xizmatlari uchun mukofotga aylantirildi va "Katolik Izabella ordeni" deb nomlandi.

1998-yildagi qirol farmoni bilan ordenning asosiy qatorlariga kumush va bronza medallari koʻrinishidagi medallar qoʻshildi.

Nizom

Ispaniya qiroli ordenning buyuk ustasi hisoblanadi. Orden kansleri Ispaniya tashqi ishlar vaziri hisoblanadi. Orden bilan taqdirlanganlik guvohnomasi ikkalasining imzosi bilan muhrlanadi.

Orden sinflari

Orden 6 ta sinfdan iborat:

• Birinchi sinf

• Zanjir kavaleri (ispancha: Caballeros del Collar) (25 kishidan koʻp boʻlmagan)

• Knight Grand Cross (ispancha: Caballeros Gran Cruz) (500 kishidan koʻp boʻlmagan)

• Ikkinchi sinf

• 1-darajali komandir (ispancha: Encomienda de Número) (800 kishidan koʻp boʻlmagan)

• Qoʻmondon (ispancha: Encomienda)

• Uchinchi sinf

• Ofitser xochi (ispancha: Cruz de Oficial)

• Toʻrtinchi sinf

• Ritsar xochi (ispancha: Cruz de Caballeros)

• Beshinchi sinf

• Kumush xoch (ispancha: Cruz de Plata

• Oltinchi sinf

• Kumush medal (ispancha: Medalla de Plata)

• Bronza medali (ispancha: Medalla de Bronce)

Orden tavsifi

Ordenning nishoni — kengaytirilgan qovurgʻalar, keng oltin hoshiya va uchlarida oltin sharlar boʻlgan qizil emalli xochdan iborat. Koʻndalang nurlar orasida guruhlangan nurlar shaklida oltin yorugʻlik mavjud. Markaziy medalyonda Gerkulesning ustunlari tasvirlangan, ular yonma-yon tojlari boʻlgan ikki yarim sharni ifodalaydi. Medalyon oq hoshiya bilan oʻralgan boʻlib, orden shiori yozilgan: „A LA LEALTAD ACRISOLADA“ (Sinovdan oʻtgan sodiqlik uchun). Nishon orden lentasidan yoki buyurtma zanjiridan yashil emalli dafna gulchambari koʻrinishidagi adapter halqasi yordamida osilgan.

Yulduzcha buyrugʻi belgini tashqi koʻrinishida takrorlaydi, lekin kattaroqdir. Markaziy medalyon tepasida oltin harflar bilan yozilgan „A LA LEALTAD ACRISOLADA“ shiori yozilgan dafna gulchambari va quyida „POR ISABEL LA CATÓLICA“ (katolik Izabella sharafiga) kumush lenta bilan oʻralgan. Dafna gulchambarining tepasida "F.7. " yozuvi mavjud.

Orden zanjiri: Ispaniya qirollik gerbi koʻrinishidagi markaziy boʻgʻin. Boshqa maʼlumotnomalar: Ferdinand VII monogrammasi gotika harflari bilan yozilgan oʻqlar toʻplami; dafna gulchambaridagi orden nishonining markaziy medaloni.

Ordenning lentasi oq rangda, qirralari boʻylab keng sariq chiziqlari bor.

Orden nishonlari

Nishon
Zanjir	Zanjir — yulduz	Grand Xoch	Grand Xoch — yulduz	1-sinf komandiri — yulduz
Komandir	Komandir xonim	Ofitser	ayol ofitser	Kavaler
xonim	Kumush xoch	Kumush xoch (ayollar uchun)	kumush medal	Kumush medal (ayollar uchun)
Bronza medali	Bronza medali (ayollar uchun)

Taniqli shaxslar orden bilan taqdirlangan

• Dyuma, Aleksandr (otasi) — fransuz yozuvchisi
• Vasiliy Orexov — oq muhojir, general Frankoga Yevropa davlatlaridan rus koʻngillilarini yollashda yordam bergan jurnalist
• Montserrat Kaballe — ispan opera qoʻshiqchisi.
• Maya Plisetskaya — rus balerinasi.
• Feren Dyurchani — vengriya siyosatchisi, Vengriyaning sobiq bosh vaziri.
• Forlan Diego — urugvaylik futbolchi
• Saddam Husayn — 1979-yildan 2003-yilgacha Iroqning 4-prezidenti.
• Monirul Islom — Bangladeshlik rassom

Galereya

Adabiyotlar

• Спасский И. Г.. Иностранные и русские ордена до 1917 года. СПб.: Издательство «Дорваль» ТОО «Бриз» совместно с АО «Лига», 1993 — 57-58 bet. ISBN 5-8308-0042-x.