Kalakeytto
Kalakeytto (fin: kalakeitto — soʻzma-soʻz „baliq shoʻrva“) — kareliya va fin milliy taomi, anʼanaviy baliq shoʻrva. „Sutli quloq“ yoki „Solovetskiy qulogʻi“ nomi ostida shoʻrva Rossiyaning shimolida mashhurdir[1].
Shoʻrva fin-ugor xalqlariga (ayniqsa, estonlar va finlarga) xos boʻlgan issiq ovqatlarning tarkibiy qismi sifatida sut mahsulotlarini keng qoʻllashning odatiy namunasidir. Odatda kalakeytto oq, suyaksiz baliq (kambala, oq baliq, treska) filesidan tayyorlanadi[2]. Sut oʻrniga losos va qaymoqli kalakeyttoning bayramona versiyasi lohikeitto deb ataladi (fin: lohikeitto — soʻzma-soʻz „losos shoʻrva“).
Shoʻrvani tayyorlash juda oddiy: kartoshka, baliq filesi bulonga qoʻshiladi, qaynatiladi va tayyor boʻlganda sut yoki qaymoq quyiladi.[3] Boshqa shunga oʻxshash shoʻrvalardan farqli oʻlaroq, kalakeyttoga quyilgan sut yoki qaymoq har doim un bilan quyuqlashtiriladi. Ziravorlar toʻplami, doimgidek, fin oshxonasiga xos boʻlgani kabi, juda kamtarona boʻlib, murch (qora va xushboʻy), piyoz, baʼzan petrushka va ukropni oʻz ichiga oladi.
Anʼanaviy ravishda kalakeyttoni choʻyan idishlarda va pechda pishirish odat tusiga kirgan va uni pishirgandan bir kun oʻtgach, damlangandan keyin isteʼmol qilinadi.
Parhezshunoslar baliq va sutni aralashtirib isteʼmol qilishdan qaytaradi. Ayrim mutaxassislar bu iqlim bilan bogʻliqligini taʼkidlaydi. Ibn Sino „Tib qonunlari“ asarida baliqni sutga qoʻshib yeyish kasallik keltirib chiqarishini yozgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Ковалёв Н. И. „Уха — прародительница всех супов русских“,. Блюда русского стола. История и названия. Лениздат, 1995 — 29—39 bet. ISBN 5-289-01718-6.
- ↑ Poxlebkin V. V. Natsionalnie kuxni narodov mira. Estonskaya kuxnya
- ↑ Soloveskaya uxa
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- T. Solomonik. Yevropeyskaya shkatulka. Kulinarnie shedevri mira. Izdatelstvo Neva, seriya Kulinariya — Neva, 2006 g., 368 s. — ISBN 576544721X