Joydeep Sircar
Joydeep Sircar (1947-yilda tugʻilgan) — alpinist va togʻ tarixchisi. 1979-yilda u oʻzining „Himalayan Handbook (Himoloy qoʻllanmasi)“ ni nashr etdi, bu oʻsha paytda nomlari boʻlgan 6096 metr (20000 fut) va undan yuqori Afgʻoniston va Hindiston yarim orolida 1975-yilgacha oʻtkazilgan ekspeditsiyalarning xronologik yozuvlarini, har bir choʻqqi uchun qisqacha xulosalar va ekspeditsiya hisobotlariga ilovalar bilan oʻn yillik shaxsiy tadqiqotdan soʻng kitobni ommaga taqdim etdi. U bu asarni yozishda marhum Soli S. Mehta va Honyning soʻzlaridan ilhomlangan. Himolay klubining mahalliy kotibi: bu vazifa ilgari hech qachon harakat ham qilib koʻrilmagan va deyarli imkonsiz deb oʻylar edi. Sircarning qahramonlaridan biri boʻlgan mashhur britaniyalik alpinist-tadqiqotchi JOM Roberts tomonidan taqdim etilgan ushbu kitob oʻziga xos birinchi asar edi. Bu asar 500 nusxada chop etilgan, u qiziqarli va noyob xalqaro yangiliklarnilarni o'z ichiga oldi[1] va asosiy maʼlumot manbasiga aylandi[2].
1982-yilda Sircar birinchi boʻlib Hindiston va Pokiston oʻrtasidagi Siachen muzligi boʻyicha yuz berayotgan yashirin raqobatdan shubhalashgach bunga jamoatchilik eʼtiborini qaratdi va alpinistik ekspeditsiyalaridan hududiy daʼvolarni oʻrnatish va plash sifatida foydalanishni tasvirlash uchun „ Oropolitics (Oropolitika)“ atamasini kiritdi. Uning ushbu mavzudagi maqolasi Kalkuttaning The Telegraph gazetasida qisqartirilgan shaklda chop etilgan[3]. „Oropolitika“ nomli toʻliq maqola Kalkuttada Kamala Mukherjee tomonidan chop etilgan, kam tirajli jurnali Himolaya Sameekshada bosildi va keyinchalik 1984-yilda Londondagi nufuzli Alpine Journalda qayta nashr etildi. Hindiston esa oʻsha yili Siachen muzligiga qoʻshin kiritdi.
Sircar Hindistonning Himachal-Pradesh shtatida Himoloy togʻlarining Kullu va Spiti tumanlari oʻrtasidagi boʻlinishni amalga oshirish mumkin boʻlgan oʻtish joyi mavjudligini taxmin qildi. U 1992, 1993 va 1995-yillarda Yuqori Parvati vodiysini oʻrganilmagan Debsa muzligidan ajratib turuvchi baland tepalikdagi uchta ekspeditsiyani boshqargan. Uning nomi bilan atalgan Debsa dovoni (5340 metr) 1993-yilda erishilgan va 1995-yil 21-sentyabrda kesib oʻtgan va jamoa oʻrganilmagan Gʻarbiy Debsa muzligidan tushib, Debsa oqimi boʻylab Paraxio vodiysiga va u yerdan Spiti vodiysiga borgan[4] . Dovon odatiy yoʻnalishga aylandi, chunki u Pin Parvati dovoni (5319 metr) orqali anʼanaviy Kullu-Spiti yoʻnalishi boʻylab yurish 2-3 kunni tejaydi.
Sircar boshqa bir qator alpinizm ekspeditsiyalarida qatnashgan, uzoq joylarga sayohat qilishni yaxshi koʻradi, shoir, esselar muallifi va u yovvoyi tabiatni yaxshi koʻradi. U 2001-yilda Bombay Tabiat Tarixi Jamiyatining eʼtiborini Jammu shtatidagi Gharana suv-botqoq qoʻriqxonasida yoʻqolib ketish xavfi ostida turgan noyob gʻozlarning koʻpligi borligiga qaratdi, bu esa oxir-oqibat Hind-Pak chegarasidagi bu qarovsiz qoʻriqxonaning Qushlar hududi[5] muhim deb tasniflanishiga olib keldi.
U, shuningdek, tarix va harbiy masalalarga, xususan aviatsiyaga juda qiziqadi va birinchi boʻlib Ikkinchi Jahon urushi jangovar mudofaa jarayonida uchgan va halok boʻlgan bolalik qahramoni, DFM Flying Officer AMO Pring [1] ning qisqacha tarjimai holini yozgan. Yaponiya havo hujumidan Kalkutta va Kalkuttada dafn etilgan. U buni Serjant Pring va Kalkutta boʻroni [2] (Wayback Machine saytida 2021-05-11 sanasida arxivlangan) deb nomlangan va toʻldirilgan katta hajmdagi maqola bilan davom ettirdi, unda Moris Pringning qisqacha tarjimai holi noyob va kam maʼlum boʻlgan tungi jangchi Hawker Hurricane II C(NF) ning kashshof tadqiqoti bilan birlashtirilgan.) uchuvchi tomonidan boshqariladigan AI Mark VI radar bilan jihozlangan. Ikkala maqola ham aviatsiya kognoscenti tomonidan maqtovga sazovor boʻldi. U Hurricane II C(NF) aslida radar bilan jihozlangan birinchi bir oʻrindiqli tungi qiruvchi samolyot ekanligini aniq koʻrsatuvchi maqola orqali ushbu jarayonlarni kuzatib bordi. Ushbu insholar 2021-yilda Serjant Pring va Kalkutta boʻronida kitob shaklida nashr etilgan (ISBN 978-81-949542-2-4, The Browser tomonidan nashr etilgan, SCO 14-15, Sektor 8-C, Chandigarh 160 009).
Uning ingliz sheʼriyatining tanlovi Poemhunter [3]da mavjud.
Yaqinda eʼlon qilgan maqolasida Sircar 2002-yilda tashrif buyurgan Mianmaning qaytib kelmaydigan koʻli sirini ochganligini davo qilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ The Alpine Journal, 1980,p.255, The Alpine Club, London
- ↑ High Asia : an illustrated guide to the 7000 metre peaks by Jill Neate, The Mountaineers, 1989
- ↑ The Telegraph — Calcutta : Nation
- ↑ Expedition report Backdoor to Spiti: Debsa 1992-1995 by J. Sircar, Royal Geographical Society archives
- ↑ Important Bird Areas of India by M. Zafar-ul Islam and Asad Rahmani, IBCN & BNHS, Bombay, 2004