Jorjia Tenologiya Instituti

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jorjiya texnologiya maktabi
Shiori "Taraqqiyot va xizmat"
Asos solingan 1885-yil 13-oktyabrda tashkil etilgan
Oʻquv yurti turi Davlat tadqiqot universiteti
Prezident Argel Kabrera
Bakalavriat 39,771 ta
Magistratura 16,561 ta
Aspirantura 23,210 ta
Akademiklar 1279 ta
Manzili Larj ko'chasi, 373 akr (1.51 km2)

Jorjiya Texnologiya Instituti (odatda Georgia Tech va GT deb nomlanadi)[1]Atlanta, Jorjiya shahridagi davlat tadqiqot universiteti[2]. U 1885-yilda tashkil etilgan bo'lib,Jorjiya Universitet tizimining bir qismi hisoblanadi. Savannada, Jorjiya shahrida sun'iy yo'ldosh kampuslariga ega.

Maktab fuqarolik urushidan keyingi Amerika Qo'shma Shtatlarida sanoat iqtisodiyotini qurish bo'yicha Jorjiya Texnologiya maktabi sifatida tashkil etilgan. Dastlab u faqat mashinasozlik bo'yicha ilmiy daraja taklif qildi. 1901-yildan boshlab, uning o'quv rejasi elektr, fuqarolik va kimyo muhandisliklarini o'z ichiga olgan holda kengaytirildi. 1948-yilda maktab rivojlanib texnik institut va tadqiqot universitetiga aylandi. Bugungi kunda Jorjiya Texnologiya Instituti an va texnologiyaga e'tibor qaratgan holda 6 ta kollejga bo'lingan va 31 ga yaqin kafedralar va akademik bo'limlar o'z ichiga oladi.

Yengil atletika ham uyushgan, ham maktab ichidagi talabalar va bitiruvchilar hayotining bir qismidir. Maktabning kollejlararo raqobatbardosh sport jamoalari, futbol bo'yicha to'rt karra mamlakat chempioni Sariq kurtkalar va milliy tan olingan " Ramblin' Wreck from Jorjiya Texnologiya Instituti" jangovar qo'shig'i Jorjiya Texnologiya Instituti milliy diqqat markazida saqlashga yordam berdi. Jorjiya Texnologiya Instituti NCAA I divizioni atletika va Football Bowl bo'limida raqobatlashadigan sakkizta erkaklar va ettita ayollar jamoasini o'z ichiga oladi. Jorjiya Texnologiya Instituti Atlantika sohilidagi konferentsiya a'zosi hisoblanadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gruziyadagi texnologiya maktabi g'oyasi 1865-yilda qayta qurish davrida kiritilgan hisoblanadi. Fuqarolar urushidan keyin Jorjiya shtatining Makon shahrida taniqli fuqarolarga aylangan ikki sobiq Konfederatsiya ofitseri, mayor Jon Fletcher Xanson (sanoatchi) va Nataniel Edvin Xarris(siyosatchi) butun shimolda sodir bo'lgan sanoat inqilobi bilan raqobatlasha oladigan texnologiyani takomillashtirishda janubga kerakligiga juda ishongan[3][4]. O'sha davrdagi Amerikaning janubida asosan qishloq xo'jaligi ishchilari yashaganligi va texnik ishlanmalar kam bo'lganligi sababli texnologiya maktabi kerak edi[3][4].

1882-yilda Jorjiya shtati qonun chiqaruvchi organi Xarris boshchiligidagi qo'mitaga texnologiya maktablari qanday ishlashini bevosita ko'rsatish uchun shimoli-sharqga tashrif buyurishga ruxsat berdi. Massachusets texnologiya instituti va Worcester okrugidagi erkin sanoat fanlari institutida (hozirgi Worcester politexnika instituti ) ishlab chiqilgan politexnik taʼlim modellari ularda juda katta taassurot qoldirgan va qo'mita maktab fondiga daromad olish uchun "nazariya va amaliyot", "amaliyot" komponentini o'z ichiga olgan talabalar bandligi ta'minlash hamda iste'mol buyumlarini ishlab chiqarishni ta'kidlaydigan Worcester modelini ishlab chiqishni tavsiya qildilar[5].

1885-yil 13-oktyabrda Jorjiya gubernatori Genri D.Mak Daniel yangi maktabni yaratish va moliyalashtirish to'g'risidagi qonun loyihasini imzoladi. 1887-yilda Atlanta kashshofi Richard Peters shtatga 4 akre xayriya qildi. Piter bog'i deb nomlangan muvaffaqiyatsiz bog'ning saytida. Sayt janubda Shimoliy Avenyu, g'arbda Cherri ko'chasi bilan chegaralangan. Keyin u besh gektar erni davlatga 10 000 AQSh dollariga sotdi. Bu er tashkil etilgan paytda Atlantaning shimoliy shahar chegaralariga yaqin edi, garchi shahar undan bir necha chaqirim uzoqqa kengayib ketgan. Markaziy kampusdagi katta tepalikdagi tarixiy belgi maktabning birinchi binolari egallagan joy bir vaqtlar Amerika fuqarolar urushi davrida Atlanta kampaniyasi paytida Atlantani himoya qilish uchun istehkomlarni o'tkazganligini ta'kidlaydi[6]. Shaharning taslim boʻlishi 1864-yilda zamonaviy Georgia Tech kampusining janubi-gʻarbiy chegarasida boʻlib oʻtdi[7].

Two buildings stand side by side on a hill. The one on the left is two stories, with two smokestacks behind it. The one on the right is the larger, taller Tech Tower building.
Georgia Techning dastlabki surati

Jorjiya texnologiya maktabi 1888-yilning kuzida ikkita bino bilan ochildi[3]. Bitta binoda (hozirgi Tech Tower, ma'muriy shtab) talabalarga dars berish uchun sinf xonalari mavjud bo'lsa, Ikkinchi binoda do'kon mavjud. Va yana quyish, temirchilik, qozonxona va dvigatel xonaslari ham mavjud edi. U talabalar ishlashlari va maktabni sotish va moliyalashtirish uchun mahsulot ishlab chiqarishlari uchun mo'ljallangan. Bu ikkala bino ham aqlni, ham qo'lni o'rgatish muhimligini ko'rsatish uchun mo'ljallangan ya'ni, o'lchami tomondan bir xil edi, ammo o'sha paytda mashinasozlik do'konidan foyda olish uchun foydalanish kerakmi yoki yo'qmi degan kelishmovchiliklar ham mavjud edi[5].

1905-yil 20-oktyabrda AQSh prezidenti Teodor Ruzvelt Georgia Techga tashrif buyurdi. Tech Tower zinapoyasida Ruzvelt texnologik ta'limning ahamiyati haqida nutq so'zladi. Keyin har bir talaba bilan qo‘l berib ko‘rishdi[8][9].

Zamonaviy tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Brittain Dining Hall Sharqiy kampusning asosiy ovqat zali. U o'rta asr cherkovidan keyin modellashtirilgan bo'lib, o'yilgan ustunlar va ramziy raqamlarni ko'rsatadigan vitrajlar bilan to'la[10]. Sharqiy kampusdan markaziy kampusga olib boradigan asosiy yo'l "Freshman tepaligi" deb nomlanuvchi tik ko'tarilishdir. 2007-yil 8-martda Jorjiya shtati universiteti qishlog'idagi sobiq kvartiralar Georgia Tech kompaniyasiga o'tkazildi. Institut tomonidan North Avenue Apartments nomini o'zgartirdi, ular 2007-yilning kuz semestrida talabalarni joylashtirishni boshladilar[11].

Markaziy kampus[tahrir | manbasini tahrirlash]

Markaziy kampusda asosan akademik, ilmiy va maʼmuriy binolarning aksariyati joylashgan. Markaziy kampus, jumladan, quyidagilarni o'z ichiga oladi: Howey Fizika binosi; Boggs kimyo binosi, Hisoblash qurilish kolleji, Klaus Advanced Computing Building, Bino dizayn kolleji, Matematika maktabi va Adabiyot, ommaviy axborot vositalari va madaniyat maktablari joylashgan Skiles sinf binosi; Davlat siyosati maktabi joylashgan DM Smit binosi; va Ford Environmental Science & Technology Building[12]. 2005-yilda Zamonaviy tillar maktabi Swann binosiga qaytdi, 100 yillik sobiq yotoqxonada hozirda kampusdagi eng texnologiya bilan jihozlangan sinf xonalari joylashgan[13]. Centennial tadqiqot binosi, mikroelektronika tadqiqot markazi, Neely yadroviy tadqiqot markazi, nanotexnologiya tadqiqot markazi va Petit biotexnologiya binosi kabi turli tadqiqot ob'ektlari ular bilan aralashib ketgan.

A one-story brick building with grey concrete stairs in the center leading to a door with a column on either side of it. There are three long windows on each side of the building.
1907-yilda qurilgan Karnegi binosi markaziy kampusning tarixiy okrugida joylashgan. U dastlab kampus kutubxonasi boʻlgan va hozirda u yerda Prezident idorasi joylashgan.
USN&WR bakalavriat muhandislik dasturi reytinglari [14]
Umuman 4
Aerokosmik 1
Biotibbiyot 2
Kimyoviy 2
Fuqarolik 2
Kompyuter 4
Elektr 2
Ekologik 3
Sanoat 1
Materiallar 5
Mexanik 2
Analitika 3

2021-yilda US News & World Report Jorjiya Texnologiya Institutini tahliliy bakalavr va biznes tahlili boʻyicha fan magistri darajalari boʻyicha dunyo boʻylab 3-oʻrinni egalladi[15][16]. Shuningdek, 2021-yil Times Higher Education fanlar reytingida Jorjiya Texnologiya Instituti dunyoda muhandislik bo‘yicha 12-o‘rinni va informatika bo‘yicha 13-o‘rinni egallagan[17][18][19].

Yunon hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1910 Jorjiya Tech Blueprint - Birodarlik sahifa 05

Jeorjia Texnologiyalar Universitetidagi yunon hayoti ijtimoiy birodarlik va sororitiesning 50 dan ortiq faol bo'limlarini o'z ichiga oladi[20]. Guruhlarning barchasi milliy tashkilotlarning bo'limlari, jumladan, Shimoliy Amerika birodarlik konferentsiyasi, Milliy Panhellenik konferentsiya va Milliy Panellenik Kengash a'zolaridir. Jeorjia Texnologiyalar Universitetida maktab birinchi darslarini o'tkazishdan oldin bo'lim ochgan birinchi shartnoma 1888-yilda Alpha Tau Omega edi, maktab birinchi darslarini o'tkazishdan oldin. 1954-yilda Alpha Xi Delta boʻlim tashkil etgan birinchi sorority edi 2019-yilda bakalavriatda o‘qiyotgan erkaklarning 28 foizi va bakalavriatda o‘qiyotgan ayollarning 33 foizi Yunonlarning Texnologiya tizimida faol bo‘lgan[21].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Editorial Style Guide | Institute Communications | Georgia Tech“. www.comm.gatech.edu. 2019-yil 24-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 14-mart.
  2. „Location of Georgia Institute Of Technology“. 2018-yil 8-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-may.
  3. 3,0 3,1 3,2 „The Hopkins Administration, 1888–1895“. "A Thousand Wheels are set in Motion": The Building of Georgia Tech at the Turn of the 20th Century, 1888–1908. Georgia Institute of Technology. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 30-dekabr.
  4. 4,0 4,1 „The George W. Woodruff School of Mechanical Engineering“. The American Society of Mechanical Engineers. 2007-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 22-aprel.
  5. 5,0 5,1 Brittain, James E.; Robert C. McMath Jr. (April 1977). "Engineers and the New South Creed: The Formation and Early Development of Georgia Tech". Technology and Culture (Johns Hopkins University Press) 18 (2): 175–201. doi:10.2307/3103955. https://archive.org/details/sim_technology-and-culture_1977-04_18_2/page/175. 
  6. „Georgia Institute of Technology Historical Marker“. Historic Markers Across Georgia. 2013-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 22-dekabr.
  7. Lenz. „Surrender Marker, Fort Hood, Change of Command Marker“. The Civil War in Georgia, An Illustrated Travelers Guide. Sherpa Guides (2002-yil noyabr). 2019-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 30-dekabr.
  8. Selman. „Presidential Tour of Campus Not the First for the Institute“. A Presidential Visit to Georgia Tech. Georgia Institute of Technology (2002-yil 27-mart). 2008-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 30-dekabr.
  9. „One Hundred Years Ago Was Eventful Year at Tech“. BuzzWords. Georgia Tech Alumni Association (2005-yil 1-oktyabr). 2007-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 30-dekabr.
  10. Clough. „Dedication of Renovated Brittain Dining Hall Notes“. Georgia Tech Library (2001-yil 19-oktyabr). 2012-yil 15-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-iyul.
  11. Tabita, Craig. „Tech acquires Ga. State dorms“. The Technique. Georgia Institute of Technology (2007-yil 9-mart). 2007-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 14-iyun.
  12. „Campus Map“. Georgia Tech Alumni Association. 2008-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 18-oktyabr.
  13. „Swann Dormitory (1901)“. A Thousand Wheels are set in Motion. Georgia Tech Library and Information Center. 2010-yil 17-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 27-iyul.
  14. „Georgia Institute of Technology Rankings“. 2018-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-yanvar.
  15. „U.S. News & World Report“. 2021-yil 6-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  16. „U.S. News & World Report“. U.S. News & World Report. 2021-yil 5-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-fevral.
  17. „Home“ (en). Georgia Tech College of Engineering. 2021-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-may.
  18. „World University Rankings 2021 by subject: computer science“ (en). Times Higher Education (THE) (2020-yil 26-oktyabr). 2021-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-may.
  19. „World University Rankings 2021 by subject: Engineering“ (2020-yil 27-oktyabr). 2019-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 19-yanvar.
  20. „Georgia Tech Guide To Greek Life 2011“. Georgia Institute of Technology. 2012-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 24-iyun.
  21. „Archived copy“. 2020-yil 1-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 17-mart.