Hindiston milliy kriket jamoasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Baʼzan Hindiston jamoasi yoki Hindiston erkaklar milliy kriket jamoasi deb ataladigan „Koʻk libosdagi erkaklar“ erkaklar xalqaro kriketida Hindistonni ifodalaydi[1][2]. Xalqaro Kriket Kengashining (ICC) toʻliq aʼzosi boʻlib, u Hindistondagi Kriketni nazorat qilish kengashi (BCCI) tomonidan nazorat qilinadi va Test, ODI va T20 xalqaro oʻyinlari uchun maqomga ega.

Britaniyalik dengizchilar 18-asrda Hindiston yarimoroliga kriket olib kelishdi va birinchi kriket klubi 1792-yilda tashkil etilgan[3]. Hindistonning erkaklar milliy kriket jamoasi 1932-yil 25-iyunda Angliyaga qarshi oʻyinda gʻalaba qozondi va gʻalaba qozongan oltinchi jamoa boʻldi. Taxminan yigirma yil davomida Hindiston test oʻyinida gʻalaba qozonishi uchun 1952 yilgacha kutishga toʻgʻri keldi. Xalqaro kriketning birinchi ellik yilida 196 ta sinov oʻyinlarida atigi 35 ta gʻalaba bilan u juda kam muvaffaqiyatga erishdi. Hindiston spin kvarteti va Sunil Gavaskar, Gundappa Visvanath va Kapil Dev kabi oʻyinchilar 1970-yillarda jamoani kuchaytirdilar[4].

Erkaklar boʻyicha cheklangan kriketda Hindiston ODI va T20I debyutlarini mos ravishda 1974 va 2006 yillarda boʻlgan. Jamoa beshta yirik ICC turnirlarida gʻolib chiqdi, ikki marta Kriket boʻyicha Jahon kubogini (1983 va 2011), bir marta ICC T20 Jahon kubogini (2007) va ikki marta ICC Chempionlar Kubogini (2002 va 2013) qoʻlga kiritdi va shuningdek, ikkinchi oʻrinni egalladi. bir marta jahon chempionati (2003), T20 jahon chempionati bir marta (2014) va ikki marta Chempionlar kubogi (2000 va 2017). Jamoa shuningdek, dastlabki ikki nashrda (2021, 2023) ICC Jahon Test Chempionati finalida ishtirok etdi. Bu Gʻarbiy Hindistondan keyin Jahon kubogini qoʻlga kiritgan ikkinchi jamoa va 2011 Kriket Jahon Kubogida gʻalaba qozonganidan soʻng oʻz uyida Jahon kubogini yutgan birinchi jamoa edi.

Bundan tashqari ular 1984, 1988, 1990–91, 1995, 2010, 2016, 2018, 2023 yillarda sakkiz marta Osiyo Kubogini qoʻlga kiritgan va uch marta (1997, 2008, 2004) ikkinchi oʻrinni egallagan. Jamoa shuningdek, finalda Pokistonni magʻlub etib, 1985 yilgi kriket boʻyicha jahon chempionatida gʻolib boʻldi. Boshqa yutuqlar qatoriga besh marta ICC Test Championship Mace va bir marta ICC ODI Championship Shield gʻolibi kiradi.

2023 yil sentyabr holatiga koʻra, jamoa ICC reytingida Testlarda birinchi, ODIlarda uchinchi va T20Ilarda birinchi oʻrinni egalladi[5]. Bunday muvaffaqiyat bilan u xalqaro kriketdagi eng muvaffaqiyatli jamoalardan biri sifatida eʼtirof etildi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilk tarix (1700-1918 yillar)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Inglizlar 1700-yillarning boshlarida Hindistonga kriket olib kelishgan, birinchi kriket oʻyini 1721-yilda oʻtkazilgan [6], 1848 yilda Mumbaydagi Parsi jamoasi hindlar tomonidan tashkil etilgan birinchi kriket klubi boʻlgan Sharqiy Kriket klubini tuzdi. Sekin boshlanganidan soʻng, yevropaliklar oxir-oqibat 1877 yilda Parslarni oʻyin oʻynashga taklif qilishdi [7]. 1912 yilga kelib, Bombeydagi parslar, hindular, sikxlar va musulmonlar har yili yevropaliklar bilan toʻrtburchak turnir oʻtkazdilar[7]. 1900-yillarning boshlarida baʼzi hindular Angliya kriket jamoasida oʻynashni davom ettirdilar. Ulardan baʼzilari, masalan, Ranjitsinxji va Duleepsinxji inglizlar tomonidan juda qadrlangan va ularning nomlari Hindistondagi ikkita yirik birinchi darajali turnirlar – Ranji Trophy va Duleep Trophy uchun ishlatilgan. 1911 yilda Patialalik Bhupinder Singx sardori boʻlgan hindistonlik erkaklar kriket jamoasi Britaniya orollariga birinchi rasmiy gastrol safariga chiqdi, ammo Angliya kriket jamoasi bilan emas, balki faqat ingliz okrug jamoalari bilan oʻynadi[8] [9].

Test oʻyini holati (1918–1970)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lala Amarnat Lord’sda Midlseksga qarshi oʻyinda zarba berish, c. 1936 [10]
CK Nayudu, test kriketida Hindistonning birinchi sardori

Hindiston 1926 yilda Xalqaro Kriket Kengashiga taklif qilindi va 1932 yilda Angliyada oʻsha paytdagi eng yaxshi hind zarbasi hisoblangan CK Nayudu boshchiligidagi test oʻynaydigan davlat sifatida debyut oʻyinini amalga oshirdi [11]. Ikki tomon oʻrtasidagi bir martalik sinov oʻyini Londondagi Lord’s stadionida boʻlib oʻtdi. Jamoa oʻz zarbalarida [12] kuchli emas edi va 158 ta yugurish bilan magʻlub boʻldi. [13] Hindiston 1933 yilda oʻzining birinchi erkaklar test seriyasiga mezbonlik qildi. Angliya Bombey (hozirgi Mumbay) va Kalkutta (hozirgi Kalkutta)da ikkita test oʻtkazgan mehmon jamoasi edi. Seriyada mehmonlar 2:0 hisobida gʻalaba qozonishdi. Hindiston jamoasi 1930 va 40-yillar davomida yaxshilanishda davom etdi, ammo bu davrda xalqaro gʻalabaga erisha olmadi. 1940-yillarning boshlarida Hindiston Ikkinchi Jahon urushi tufayli erkaklar uchun test kriketini oʻynamagan. Mustaqil davlat sifatida jamoaning birinchi seriyasi 1947 yil oxirida 1948 yilda Angliyada Don Bradmanning Avstraliya kriket jamoasiga qarshi boʻldi (bu nom oʻsha paytdagi Avstraliya milliy kriket jamoasiga berilgan). Bu, shuningdek, Angliyaga qarshi boʻlmagan Hindiston oʻynagan birinchi sinov seriyasi edi. Avstraliya erkaklar kriket jamoasi besh oʻyindan iborat seriyada 4:0 hisobida gʻalaba qozondi, Bredman oʻzining soʻnggi avstraliyalik yozida hindistonlik boulingni qiynadi[14] .Keyinchalik Hindiston oʻzining birinchi sinov seriyasini Angliyaga qarshi emas, balki 1948 yilda Gʻarbiy Hindistonga qarshi oʻtkazdi. Gʻarbiy Hindiston beshta test seriyasida 1:0 hisobida gʻalaba qozondi [15].

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Hindistondagi sport – Hindistondagi sportga umumiy nuqtai
  • Hindiston Kriket jamoasi
  • Hindistonning 19 yoshgacha boʻlgan kriket terma jamoasi
  • Milliy Kriket Akademiyasi (NCA)
  • BCCI mukofotlari
  • Kriket atamalarining lugʻati
  • Hindiston-Pokiston kriket raqobati

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „In Pics: "Blue Jersey" Of Team India At T20 World Cup Over The Years“. NDTV.com. 2023-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 20-mart.
  2. Vijaya Kumar, K. C.. „2019 Cricket World Cup | Team Analysis: Men in Blue have a rich vein of all-round talent“. The Hindu (2019-yil 28-may). 2021-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-sentyabr.
  3. „The History of Cricket In India“. The Spirit of Cricket. Qaraldi: 2023-yil 12-sentyabr.
  4. „Top 10 Teams With Most Wins In Test Cricket“ (2019-yil 30-avgust). 2023-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 10-fevral.
  5. „ICC Men's Cricket Rankings Overview“. ICC Cricket. 2023-yil 20-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 20-iyun.
  6. Downing, Clement. A History of the Indian Wars William Foster: , London, 1737. 
  7. 7,0 7,1 Cricket and Politics in Colonial India. Ramachandra Guha.
  8. „India in British Isles, 1911“. Cricket Archive. 2012-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 21-sentyabr.
  9. Alderman, Elgan. „Hundreds and heatwaves: the story of the 1911 All India tour to England that helped shape the country's identity“ (en). The Times. 2021-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-noyabr.
  10. Lala Amarnath is the first Indian batsman to score a test century while playing for India.
  11. „History of the Imperial Cricket Conference“. ICC. 2006-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 21-sentyabr.
  12. „On this day in 1932, India played its first-ever Test match“ (en). ANI News. 2023-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 20-mart.
  13. „India in England, 1932“. ESPNCricinfo. 2006-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-mart.
  14. „India in Australia, 1948“. ESPNCricinfo. 2006-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-mart.
  15. „West Indies tour of India“. 2015-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-mart.