Fitrat Zarduz

Fitrat Zarduz
Tavalludi	1657-yil Samarqand, Buxoro xonligi
Vafoti	XVIII asr Buxoro, Buxoro amirligi
Ijod qilgan tillari	tojik tili
Fuqaroligi	Buxoro xonligi

Fitrat Zarduz Samarqandiy (1657-yil, Samarqand, Buxoro xonligi — XVIII asr boshi, Buxoro, Buxoro amirligi) — forsiy tilda ijod qilgan Buxoro xonligi davri shoiri.

Biografiyasi

Fitrat Zarduz 1657-yil Samarqandda zardoʻzlik oilasida tavallud topgan va zardoʻzlik hunarni oʻrgangan. Forsiy tilida ijod qilgan. Fitrat sanʼatkor shoir boʻlib, umrini Zarduz oldida oʻtkazgan. Shuning uchun u oʻziga yarasha Zarduz taxallusini tanlagan. Mirobid Sayido Nasafiy bilan bir qatorda saroy va sufiylik sheʼriyati tanazzulga uchragan davrda Subxonqulixon davrida shahar hunarmandlari orasida paydo boʻlgan forsiy sheʼriyatining rang-barang vakillaridan biri boʻlgan.

Fitratning „Tolibu matlub“ qissasi sevgi haqida boʻlib, oʻtmish shoirlarining ishq hikoyalariga amal qilib kuylangan. „Tolibu matlub“ning oʻtmishdagi yozuvchilar ishqiy hikoyalaridan bir katta farqi shundaki, avvalo, uning bosh qahramonlari jamiyatning quyi tabaqa vakillaridir. Bu hikoyada hunarmand Tolibning malika Matlubga muhabbati haqida hikoya qilinadi. Matlubni goʻzalligi, halol mehnati, goʻzal sanʼati bilan xursand qiladigan Tolib.

Hikoya 850 misradan iborat boʻlib, Tolib va ​​Matlubning muvaffaqiyatsiz muhabbati tasvirlangan. Hikoyada hunarmandning gʻururli mehnati va hunarmandning shon-shuhrati, insonning pokiza muhabbati tarannum etilgan. Bu qissa tojik mumtoz adabiyotining eng dilga toʻla ishq qissalaridan biri boʻlib, butun samimiyati, nafisligi bilan insonning pokiza muhabbati madh etilgan.

1687-yil Buxoroga joʻnab ketdi va u yerda mahalliy madrasaga oʻqishga kirdi. U yerda oilali boʻldi va umrining oxirigacha yashadi. Maʼlumki, moddiy qiyinchiliklar tufayli u uyini sotishga majbur boʻlgan — xaridor uni aldagan, buning uchun Samarqandiy uni kinoyasida masxara qilgan.

Fitrat Zarduz XVIII asrda Buxoroda vafot etadi.